به حاشیه رانده شدن سیاست در دانشگاه

گروه سیاسی- مانیا شوبیری: مدت زیادی تا انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی‌ و ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری و باقی نمانده است، اما خبری از شور و شوق انتخاباتی نیست. سیاسیون چشم انتظار نشسته‌اند تا دانشگاه‌ها تنور انتخابات را گرم کنند، هر محفل و همایشی که برگزار می‌شود مستقیم یا غیر مستقیم می‌گویند این وظیفه دانشگاه‌هاست که شور انتخاباتی را رقم بزنند. همان دانشگاه‌های که در یکسال گذشته فضای بسته را به چشم دیده و هم اخراج زبده‌ترین اساتید خود را تجربه کرده است.

به گزارش مردم سالاری آنلاین ،جامعه‌ای پویا خواهد بود که نسل جوان و دانشجو آن به دنبال داشتن مشی سیاسی باشد، انگیزه‌ای برای کنشگری اجتماعی داشته باشد؛ اما این روزها جوانان این مرز و بوم دل و دماغی برای کنشگری سیاسی و اجتماعی ندارند. حقیقیت تلخی است، اما آنها قبل از ورق زدن دفترچه انتخاب رشته برای ورود به دانشگاه، لیست رشته‌های که امکان اَپلای کردن برایشان وجود دارد را مرور می‌کنند، دانشگاه این روزها تنها محلی برای گذر است، نه برای ماندن و جنگیدن و ساختن.
همان کسانی که امروز از دانشگاه‌ها انتظار گرم کردن تنور انتخابات را دارند، تا چندی پیش دانشگاه سیاسی را ننگی بزرگ می‌دانستند و بر سیاسی بودن دانشگاه‌ها می‌تاختند. حالا که از فضای سیاسی و پرشور دانشگاه خاکستری باقی مانده است، حالا که دیگر خبری از فعالیت‌های سیاسی و تریبون آزادها و اجتماع‌های شور انگیز نیست، حالا که انفعال سیاسی در دل دانشگاه‌ها جا خوش کرده است، دم از شور انتخاباتی در دانشگاه می‌زنند.
دانشگاه بیش از پیش به حاشیه رانده شده است
در همین خصوص محمود صادقی، دبیرکل انجمن اسلامی‌مدرسین دانشگاه‌ها در گفت‌وگو با مردم سالاری با اشاره به نوع برخورد با دانشگاه‌ها مخصوصا در حوادث سال گذشته گفت: این برخوردها به نوعی بوده که فضای دانشگاه‌ها محدود‌تر شده و عرصه برای فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی دانشجویان و استادان روز به روز تنگ‌تر شده است.
به گفته وی فشار به خصوص بر دانشجویان و اساتید منتقد بیشتر شده و از طرف دیگر اثر گذاری دانشگاهیان در تصمیم گیری‌های مرتبط با آنها و تاثیرگذاری کارشناسی آنها روی تصمیم‌های مختلفی که مجلس و دولت می‌گیرد کاهش پیدا کرده است. صادقی با بیان اینکه بسیاری از برنامه‌ها بدون بهره‌گیری از نظرات و ظرفیت‌های کارشناسی دانشگاه‌ها انجام می‌شود، خاطر نشان کرد: دانشگاه بیش از پیش به حاشیه رانده شده است؛ از طرف دیگر دانشگاه‌ها را نمی‌توان مجزا از جامعه دانست.
جو قالب در دانشگاه‌ها سرد و بی‌توجه به مسئله انتخابات
دبیرکل انجمن اسلامی‌مدرسین دانشگاه‌ها با تاکید بر این نکته که دانشگاه‌ها به عنوان بخش پیش‌رو جامعه روند مرتبط با انتخابات را از نزدیک مشاهده می‌کنند، خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد که در فضای دانشگاه‌ها مانند فضای عمومی‌جامعه، از جهت اینکه انتخابات پیش رو یک انتخابات با استاندادهای حقوقی، قانونی و سیاسی لازم نیست و در آن رقابتی عادلانه و منصفانه وجود ندارد، جذابیتی ندارد.
صادقی همچنین خاطر نشان کرد: از سوی دیگر نهادی که بناست انتخاب شود فاقد اثرگذاری لازم در تصمیم گیری‌ها و تصمیم سازی‌های کشور است، به این دلایل از نگاه من جو قالب در دانشگاه‌ها سرد و بی توجه به مسئله انتخابات است. وی با تاکید بر اینکه انتخابات از مسائل درجه چندم دانشگاهیان هم نیست، تاکید کرد: دانشگاهیان انتخابات را به عنوان یک روش دموکراتیک برای تغییر اوضاع در شرایط فعلی نمی‌بینند. دبیرکل انجمن اسلامی‌مدرسین دانشگاه‌ها در ادامه این گفت‌وگو با اشاره به اخراج اساتید دانشگاه‌ها در یکسال گذشته گفت: به گونه‌های مختلف استادانی که همسو با اقلیت حاکم نیستند از صحنه خارج کردند یا عرصه را برایشان تنگ کرده‌اند. وی با اشاره به اینکه در دو مقطع ورود و جذب اساتید سخت گیری‌های زیادی شده است، افزود: روی کسانی که فرآیند ابتدایی جذب را در دولت گذشته طی کرده بودند حساس و مانع جذب آنها شدند، همچنین استادان جوانی که فرایند جذبشان تمام شده بود و در مرحله قراردادی و پیمانی بودند، برای تبدیل وضعیت آنها به رسمی، رسمی‌آزمایشی یا قطعی موانع زیادی ایجاد کردند و مانع ورود تعداد بسیار زیادی از آنها به دانشگاه شدند. صادقی افزود: این محدودیت‌ها برای اساتید منتقد درحالیست که در موازات این موانع و محدودیت‌ها افراد خودی را در اولویت جذب قرار دادند، از طرف‌ دیگر در مرحله خروج از خدمت نیز اساتیدی که در شرف بازنشستگی بودند را وادار به بازنشستگی زود هنگام کردند؛ این فضای است که در دانشگاه وجود دارد. به گفته وی حتی در بحث‌های ارتقاء مرتبه، اساتیدی را که از نگاه این افراد امتیاز بند الف را نمی‌گیرند، در ترفیع پایه سالانه برای تبدیل وضعیت مثلا از استادیاری به دانشیاری یا استادی، با تنگ نظری‌ها و سخت گیری‌های فراوانی رفتار کردند.
صادقی با اشاره به اینکه طبیعتا اینگونه برخوردها فضای یاس و ناامیدی و یک اعتراض پنهانی که گاهی در دانشگاه‌ها سر بلند می‌کند را به وجود می‌آورد، گفت: بدین ترتیب انتظار اینکه دانشگاه‌ها عاملی شوند برای تشویق جامعه به مشارکت سیاسی انتظاری است که با واقعیت انطباق ندارد.
وی خاطر نشان کرد یک عامل دیگر تاثیر گذاری تشدید تحریم‌هاست که باعث محدودتر شدن تعاملات علمی‌بین‌المللی دانشگاهیان و استادان شده است.
هرکسی که فرصتی برای مهاجرت دارد، تردید نمی‌کند
صادقی با بیان اینکه بحث دیگر تنگناهای معیشتی است که کل جامعه را تحت فشار قرار داده افزود: استادان جوان با تنگناهای زندگی مواجه هستند، با پرداختی‌های که به دانشگاهیان می‌شود کفاف زندگیشان را نمی‌دهد، همین یکی از عوامل مهاجرت می‌شود. دبیرکل انجمن اسلامی‌مدرسین دانشگاه‌ها با تاکید بر اینکه بسیاری از استادان متخصصی که در خارج از کشور فرصت‌های شغلی دارند تمایل به مهاجرت دارند و یا مهاجرت کرده‌اند، گفت: از طرف دیگر در سطح دانشجویان هم مهاجرت توسعه پیدا کرده است؛ آنطور که من میبینم در فضای دانشجویی و دانشگاهی، هرکسی که فرصتی برای مهاجرت دارد، برای رفتن تردید نمی‌کند.
به گفته صادقی، افزایش روز افزون سهمیه‌ها به بهانه‌های مختلف در واقع عرصه را برای روابط علمی‌تنگ می‌کند و نخبگان را به نوعی دلسرد.
تن بی‌جان دانشگاه برای فعالیت سیاسی
رهبر معظم انقلاب هرساله دیدارهایی با دانشجویان ترتیب می‌دهد تا نظرات آنها را بیشتر بشنود و همواره بر سیاسی بودن دانشگاه و دانشجویان تاکید دارند به شکلی که حتی دستور به راه اندازی کرسی‌های آزاد اندیشی در دانشگاه‌ها کرده اند اما تنگ شدن فضا در دانشگاه‌ها برای دانشجویان و اخراج بی‌حساب و کتاب اساتید و حتی دانشجویان منتقد و ... در یکسال گذشته آنقدر در این مکان‌های فرهنگی نمود داشته، که حالادیگر جانی برای فعالیت سیاسی در تن دانشگاهیون باقی نمانده است. حالا اساتید و دانشجویان نخبه یا خانه‌نشین شده‌اند یا توانی برای کنشگری ندارند. باید پذیرفت که این روزها اکثریت دانشجویان و اساتید دیگر امیدی به ساختن ندارند که با دلبستن به آن امید با فعالیت سیاسی به دنبال ساختن باشند، کنشگری کنند و برای ساختن جامعه‌ای آرمانی تلاش کنند. در یکسال اخیر تنها پاسخی که به اعتراض و دلخوری دانشگاهیان داده شده، نشان دادن راه خروج به آنها بوده است، حالا که به روزهای انتخابات نزدیک می‌شویم، حالا که به آنها نیاز داریم؛ دیگر برای دراز کردن دست دوستی به سوی آنها دیر شده است؛ نخبگان راه خروج را یافته‌اند.