در سیاست‌گذاری فرهنگی، باید هدف‌گذاری دقیق و اثربخشی داشته باشیم

گروه سیاسی- فحری سادات مسچی: دکتر مسعود پزشکیان رئیس جمهوری اسلامی ایران روز یکشنبه در دو جلسه مجزا شرکت کرد و صبح یکشنبه بصورت سرزده به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سپس در جلسه شورای عالی مسکن شرکت کرد.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،رئیس جمهوری خطاب به مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خواستار بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌های انسانی کشور، بدون نگاه‌های تنگ‌نظرانه شد و گفت: دولت باید به دور از محدودیت‌های ذهنی و جناحی، فضایی سالم و رقابتی برای فعالیت گروه‌هایی که می‌توانند به مردم خدمت کنند، فراهم سازد.
مسعود پزشکیان صبح روز یکشنبه با حضور در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در نشستی با وزیر، معاونان و مدیران، به بررسی عملکرد این وزارتخانه در ماه‌های سپری شده از دولت چهاردهم و ارزیابی برنامه‌های آتی این مجموعه پرداختند.
رئیس جمهوری در این نشست با انتقاد از نبود شفافیت در نظام تولیدات فرهنگی کشور، به‌ویژه در حوزه نشر، اظهار داشت: امروز مشخص نیست که در بخش تولید کتاب، چه نوع کتاب‌هایی، برای چه مخاطبانی و با چه هدفی تهیه و منتشر می‌شود. این در حالی است که انتظار می‌رود در سیاست‌گذاری فرهنگی، هدف‌گذاری دقیق و اثربخشی داشته باشیم.
در ادامه، رئیس جمهوری خطاب به مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: باید همه مردم را دید، نه فقط آنها که صدایشان بلندتر است، چه بسا باید آنهایی را که کمتر دیده می‌شوند، بهتر و بیشتر دید. با نگاهی عمیق، وسیع و هدفمند، برای مشکلات همه اقشار جامعه چاره‌اندیشی کنید. پزشکیان خطاب به مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خواستار بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌های انسانی کشور، بدون نگاه‌های تنگ‌نظرانه شد و گفت: دولت باید به دور از محدودیت‌های ذهنی و جناحی، فضایی سالم و رقابتی برای فعالیت گروه‌هایی که می‌توانند به مردم خدمت کنند، فراهم سازد.
رئیس جمهوری در ادامه تأمین معیشت مردم را مهم‌ترین وظیفه دولت عنوان کرد و افزود: همان‌گونه که در علوم تجربی، برای تحلیل دقیق، صورت و مخرج کسر را از یکدیگر تفکیک می‌کنیم، در حوزه اداره کشور نیز باید تفکیک درستی میان نیازهای آشکار و پنهان جامعه صورت گیرد. اگر 100 خانواده نیازمند وجود داشته باشد، اما تنها 50 خانواده شناسایی شده باشند، ما مسئول رسیدگی به همه آنها هستیم، نه صرفاً آنان که دیده شده‌اند.
پزشکیان با یادآوری دوران مسئولیت خود در وزارت بهداشت، به خاطره‌ای از تعامل با نمایندگان مجلس اشاره کرد و گفت: در دوره‌ای که وزیر بهداشت بودم، نمایندگان مجلس درخواستی مطرح کردند که خدمات درمانی صرفاً به کسانی ارائه شود که تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی هستند. در جلسه‌ای به من گفتند که فلان فرد چون بیمه ندارد، یا فقط تحت پوشش کمیته امداد است، نباید خدمات رایگان بگیرد.
رئیس جمهوری ادامه داد: پاسخ من این بود که وزیر بهداشت مسئول سلامت همه مردم است؛ نمی‌توانم بگویم فقط آنهایی که دفترچه بیمه دارند، حق درمان دارند. در این صورت بسیاری از مردم که یا فاقد بیمه بودند، یا سرپرست نداشتند، یا در حاشیه زندگی می‌کردند، نادیده گرفته می‌شدند. این نگاه تبعیض‌آمیز با عدالت اجتماعی و وظیفه حاکمیتی در تضاد است.
پزشکیان این قبیل مشکلات را دارای ریشه‌های ساختاری دانست و تأکید کرد: تا زمانی که نگاه ما به مسئله خدمت‌رسانی، محدود و گزینشی باشد، نمی‌توانیم به وظیفه واقعی خود در برابر مردم عمل کنیم.
در ادامه این سخنان، رئیس جمهور با انتقاد از ناترازی‌های شکل‌گرفته در کشور بر اثر بی‌عدالتی در تخصیص یارانه‌ها، پرداخت سالانه 150 میلیارد دلار یارانه انرژی را غیرقابل قبول خواند و اظهار داشت: اگر یارانه انرژی به‌صورت عادلانه توزیع شود، قطعاً و حتماً می‌توان بر بسیاری از مشکلات موجود در کشور غلبه کرد.
پزشکیان حل بسیاری از معضلات کشور را در گرو تصمیم دانست و تصریح کرد: اگر یارانه‌ها بر اساس عدالت توزیع شود، دیگر هنرمندان، فرهنگیان و اقشار آسیب‌پذیر با فشار معیشتی مواجه نخواهند بود. البته این مهم نیازمند مشارکت مردم، به‌ویژه جامعه فرهنگی، هنری و شبکه مساجد در همراهی با دولت است. رئیس جمهوری مسئولیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در جلوگیری از بروز ناترازی اجتماعی را یادآور شد و گفت: اصحاب رسانه، فرهنگ و روحانیت نقش مهمی در جهت‌دهی افکار عمومی دارند و این وزارتخانه باید در عمل نشان دهد که در جامعه تحول ایجاد شده است. اگر چنین تغییری مشاهده نشد، باید در تصمیمات خود بازنگری کنیم. پزشکیان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به وقف‌نامه ربع رشیدی در تبریز، آن را نمونه‌ای تاریخی و ارزشمند از مدیریت خودگردان در نظام آموزش عالی دانست و گفت: در آن مجموعه، 750 سال پیش با 7 زبان زنده دنیا تدریس می‌شد و دانشگاه‌ها با درآمد مزارع و تولیدات خود اداره می‌شدند. امروز نیز باید به جای تمرکز بر شکل، بر معنا و اثربخشی تأکید کنیم.
پزشکیان در بخش دیگری از سخنانش با انتقاد از برخوردهای یک‌سویه و قضاوت‌های قطعی نسبت به افراد، افزود: بهشت جای کسانی که خطا کرده‌اند، اما از مسیر نادرست خود بازگشته‌اند، هم هست؛ ما نباید انسان‌ها را با یک اشتباه برای همیشه از صحنه کنار بگذاریم. رئیس جمهوری در ادامه، استفاده از ظرفیت عظیم مساجد در سراسر کشور را فرصتی مغتنم برای حل مسائل و چالش‌های اجتماعی دانست و تأکید کرد: شبکه گسترده مساجد می‌تواند در کنار نهادهای رسمی، در کاهش مشکلات معیشتی و تقویت همبستگی اجتماعی نقش‌آفرین باشد.
پزشکیان با اشاره به روایت معروف پیامبر اسلام که می‌فرماید، آنکه صبح کند و دغدغه مسلمانان را نداشته باشد، مسلمان نیست، اظهار داشت: در منظومه فکری دینی ما، بی‌تفاوتی نسبت به مشکلات مردم جایی ندارد؛ این یک اصل بنیادین اخلاقی، دینی و اجتماعی است. رئیس جمهوری ادامه داد: امروز بیش از 80 هزار مسجد در کشور وجود دارد؛ یعنی به‌ازای هر 1500 نفر یک مسجد فعال در دسترس است؛ این یک فرصت کم‌نظیر برای کشور محسوب می‌شود. اگر از این ظرفیت با یک برنامه‌ریزی منسجم و با همراهی نیروهای متدین و دغدغه‌مند استفاده شود، می‌توانیم بر بسیاری از مشکلات اجتماعی و معیشتی مردم غلبه کنیم.
پزشکیان با اشاره به فلسفه وجودی تشکیل مسجد، مساجد را فراتر از محل عبادت صرف دانست و تصریح کرد: نماز، مجموعه‌ای از سخنانی است که انسان در برابر خداوند بر زبان می‌آورد. اگر می‌گوییم «نماز را اقامه می‌کنیم»، یعنی باید همه آن سخنان و وعده‌هایی که در برابر خدا بیان می‌شود، در رفتار اجتماعی ما و در کارکردهای مساجد تجلی یابد. پزشکیان با اشاره به آمادگی دولت برای واگذاری مسئولیت به افراد شایسته، اظهار داشت: ما در دولت این آمادگی را داریم که هر کسی مدعی است می‌تواند بخشی از مشکلات مردم را حل کند، میدان عمل را در اختیارش قرار دهیم، اما در برابر مسئولیتی که به او واگذار می‌شود، باید پاسخگو باشد و ما نیز از او پاسخ خواهیم خواست.
بدون رفع ضعف اطلاعاتی، امکان تصمیم‌گیری صحیح در حوزه مسکن وجود ندارد
رئیس جمهوری با انتقاد از فقدان داده‌ها و اطلاعات کافی، برای تصمیم‌گیری در حوزه توسعه شهری، گفت: وقتی اطلاعات لازم درباره منابع و زیرساخت‌های شهری در اختیار نداریم، چگونه می‌توان برای توسعه شهرها تصمیم‌گیری کرد؟ بدون حل این ضعف اطلاعاتی، امکان تصمیم‌گیری صحیح در حوزه مسکن وجود نخواهد داشت.
مسعود پزشکیان همچنین پیش از ظهر یکشنبه، در جلسه شورای‌عالی مسکن، با انتقاد از فقدان داده‌ها و اطلاعات کافی، برای تصمیم‌گیری در حوزه توسعه شهری، اظهار داشت: وقتی اطلاعات لازم درباره منابع و زیرساخت‌های شهری در اختیار نداریم، چگونه می‌توان برای توسعه شهرها تصمیم‌گیری کرد؟
رئیس جمهوری با تاکید بر اهمیت سیاستگذاری مبتنی بر واقعیت‌های موجود کشور افزود: من با مصوباتی که دوستان پیشنهاد می‌دهند مشکلی ندارم، اما باید بدانیم سیاست‌های کلی ما در حوزه مسکن، با توجه به ناترازی‌های کشور چه نتیجه‌ای خواهد داشت؟ به عنوان نمونه، آیا می‌توان در شهری مانند تهران که با مشکل کمبود آب مواجه است، بارگذاری جمعیتی جدید داشت؟
پزشکیان تهیه نقشه جامع توسعه شهری را ضروری توصیف و تصریح کرد: شورای‌عالی شهرسازی باید ابتدا محدوده‌های قابل توسعه در شهرها را مشخص کند و پس از آن تصمیم‌گیری درباره گسترش شهرها صورت گیرد. ساخت و ساز بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌های لازم، تنش و مشکلات جدی برای شهرها ایجاد خواهد کرد.
پزشکیان با بیان اینکه بدون نقشه جامع توسعه شهری نمی‌توان مسائل شهرها را حل کرد، خاطرنشان کرد: در نبود چنین نقشه‌ای، نمی‌توان درباره بارگذاری‌های جدید در تهران یا سایر شهرها تصمیم درستی گرفت. اگر قرار است توسعه صورت گیرد، باید پیشاپیش منابع و زیرساخت‌های لازم آن تامین شود.
رئیس جمهوری همچنین با اشاره به ضعف داده‌های آماری در حوزه مسکن گفت: در حال حاضر آمار دقیقی از تعداد خانه‌های خالی یا مالکان آنها در کشور وجود ندارد. بدون حل این ضعف اطلاعاتی، امکان تصمیم‌گیری صحیح در حوزه مسکن وجود نخواهد داشت. چرا کد ملی جغرافیایی هنوز در کشور اجرایی نشده و کاداستر هم کامل نشده است؛ تا وقتی این اطلاعات تکمیل نشود، نمی‌توان مسائل حوزه زمین و مسکن را حل کرد. پزشکیان در ادامه از آمادگی دولت برای اختصاص زمین به دستگاه‌های اجرایی در سواحل جنوبی کشور برای ساخت مسکن کارکنان خبر داد و افزود: در شهرهای بزرگ، به ویژه تهران، به دلیل کمبود امکانات باید پیش از هر تصمیمی نسبت به تامین زیرساخت‌ها اطمینان حاصل شود.
رئیس جمهوری با تاکید بر اهتمام ویژه دولت برای تامین مسکن محرومان گفت: همان‌گونه که با کمک خیرین و مردم توانستیم مدرسه‌سازی کنیم، برای ساخت مسکن محرومان نیز با مشارکت خیرین و مردم اقدام خواهیم کرد.
وی با اشاره به لزوم استفاده از ظرفیت‌های محله‌ای و مردمی در رفع مشکلات معیشتی اقشار ضعیف جامعه خاطرنشان کرد: در جامعه اسلامی نباید شرایطی وجود داشته باشد که عده‌ای با مشکلات شدید معیشتی روبرو باشند. دولت مصمم است با کمک خیرین و مشارکت مردمی، اقدامات ویژه‌ای برای دهک‌های پایین جامعه انجام دهد.
پزشکیان همچنین بر بهره‌گیری از ظرفیت نیروهای جهادی و بسیج در امر ساخت مسکن برای محرومان تاکید کرد و گفت: همانطور که با کمک نیروهای جهادی موفق به ساخت مدارس شدیم، می‌توانیم برای مردم نیازمند نیز خانه بسازیم.
در این جلسه همچنین موادی از بسته پیشنهادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در خصوص ساماندهی بازار اجاره به تصویب رسید و گزارشی از سوی رئیس کل بانک مرکزی درباره تسهیلات اعطایی به مسکن حمایتی اقشار تحت حمایت کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور ارائه شد. این جلسه با حضور رئیس دفتر رئیس جمهوری، وزرای راه و شهرسازی، صنعت، معدن و تجارت، جهادکشاورزی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی و کشور و رئیس کل بانک مرکزی و جمعی از مقامات و مسئولان مربوطه برگزار شد.