اعتماد شکننده

سه سال پس از برگزاری یازدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری، رقابت بر سر دوازدهمین انتخابات، به طور غیررسمی از سوی برخی جریان‌های منتقد دولت کلید خورده است. تاکنون در تاریخ جمهوری اسلامی طبق قاعده‌ای نانوشته دولت‌ها هشت‌ساله بوده‌اند و جز اولین و دومین رییس‌جمهور که نتوانستند دولت اول خویش را به پایان برسانند، دیگر رؤسای جمهور توانسته‌اند در دومین دور انتخاباتی خویش نیز اعتماد اکثریت جامعة ایران را جلب کرده و بار دیگر روانة پاستور شوند. اما چرا برخی گمان دارند پیروز انتخابات یازدهم از این قاعده مستثناست؟ پیروزی دکتر روحانی در 24 خرداد 1392 یک پیروزی شکننده بود و وی را با رأیی کمتر از 51 درصد و اندکی بیش از 50 درصد مجموع آرای رأی‌دهندگان توانستند بر کُرسی ریاست‌جمهوری تکیه بزنند. البته این نمی‌تواند محملی برای قدرت‌نمایی رقیبان او باشد زیرا همة آن‌ها رأیی کمتر از یک‌سوم آرای او را کسب کردند و هیچ‌یک توان مقابله با وی را نداشتند. با این حال، این پیروزی در لب مرز آرای عمومی، مخالفان رییس‌جمهور را به این گمان انداخته که تفوق بر دولت یازدهم در انتخابات دوازدهم کار چندان سختی نخواهد بود. آنها به خصوص بر این تصورند که بخشی از آرای دکتر روحانی که مرتبط با وعده‌های اقتصادی مبتنی بر رفع تحریم‌ها بوده ریزش داشته است. در این خصوص نیز استناداتی به برخی نظرسنجی‌ها و همچنین مقایسة سفرهای استانی رییس‌جمهور با رقیب احتمالی وی دارند و اینها را نشانه‌ای بر کاهش اعتماد عمومی به دولت قلمداد می‌کنند. از سوی دیگر درصدد هستند با جلوگیری از تحقق برخی وعده‌ها در زمینة سیاست داخلی، بدنة رأی ایدئولوژیک رییس‌جمهور که متعلق به پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان می‌‌باشد را از شرکت در انتخابات و رأی به تداوم دولت فعلی نااُمید نمایند.

پیش از این در اولین یادداشت منتشره در سال جاری به این نکتة مهم اشاره کردم که امسال، سال آخر دولت یازدهم است و اگر نتواند در حوزة اقتصادی گشایش‌های بارز و مشهودی ایجاد نماید که قاطبة اقشار ضعیف و کم‌درآمد قانع به کارآمدی سیاست‌های دولت و به خصوص برجام شوند، راه سختی در پیروزی دوباره در انتخابات در پیش خواهد داشت. البته رفتار انتخاباتی جامعه وابسته به فضای تبلیغاتی و هم‌چنین نامزدهای حاضر در رقابت‌ها، متغیر خواهد بود و نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از آن داشت ولی فضای فعلی که رکود اقتصادی دامن‌گیر بازار کسب‌وکار شده بر کاهش اعتماد عمومی، موجب شده فضای بی‌اعتمادی به دولت‌مردان در افواه عمومی دهان به دهان بچرخد و آنان که گمان دارند پس از برجام، هر روز یک گشایش در امر کشور ایجاد شده، در پاسخ‌گویی به مشکل برخواهند خورد. البته مخالفان دولت در انتشار این اخبار دچار خطای دیگری شده‌اند؛ این‌که گسترش بی‌اعتمادی به دولت به مثابه رکن جمهوریت نظام شاید در کوتاه‌مدت موجب چرخش اقبال عمومی به یک جریان شود ولی در بلندمدت، اعتماد ملی نسبت به کلیت حاکمیت و اغلب جریان‌های سیاسی را خدشه‌دار خواهد کرد و آن‌چه گفته خواهد شد این خواهد بود که «این‌ها همه سروتَه یک کرباس هستند!». هم‌چنین دولت‌مردان یازدهم نیز به جای این‌که در هر امری به دنبال مقصر در دولت قبل باشند و آماری از فساد دولت پیش ارائه کنند، بهتر است سعی کنند در عمل، آن مفاسد را اصلاح کنند. چنان‌چه رهبر انقلاب نیز در اولین دیدار با هیئت دولت یازدهم فرمود:«اگر برخی سیاست‌ها یا عملکردهای دورة گذشته را قبول نداریم، بهترین شیوه  اصلاح آن در عمل است و این روش بهتر از اظهار نظر است». حتی از منظر عقلانیت ابزاری نیز بهتر است افشاگری‌های سیاسی را به ایام تبلیغات واگذار کرد که آن روز نیز چیزی برای عرضه در مناظره‌ها در چنته وجود داشته باشد! پیگیری قاطع مشکلات اقتصادی اخیر بنگاه‌های اقتصادی خوش‌نام؛ رفع بیکاری کارگران مظلوم و محروم و برخورد با حقوق‌های نجومی، از جمله روش‌های حل مسائل اخیر است. پیش از این هشدار داده بودم که رابین‌هود در کمین است. اگر گوشی برای شنیدن باشد.