بمبهای سنگرشکن به گونهای از بمبهای تخصصی گفته میشود که برای نفوذ و نابودی سازههای تقویتشده زیرزمینی، مانند پناهگاهها، تونلها، یا تاسیسات نظامی طراحی شدهاند.
بمبهای سنگرشکن با ترکیبی از سرعت بالا و وزن زیاد میتوانند تا عمق زمین نفوذ کنند و پس از رسیدن به هدف منفجر شوند؛ این نوع از بمبها بدنهای سنگین و مقاوم دارند به شکلی که بتوانند از سازههای مستحکم عبور کنند.
بمبهای سنگر شکن انواع گوناگونی دارند؛ یکی از قویترین بمبهای سنگر شکن شناختهشده در حال حاضر، بمب GBU-۵۷A/B Massive Ordnance Penetrator (MOP) است که توسط نیروی هوایی ایالات متحده توسعه داده شده است؛ بمبهای سنگرشکن انواع گوناگون GBU-۳۹ و GBU-۲۸ را نیز شامل میشوند.
بر اساس گزارش کانال ۱۲ اسرائیل، نیروی هوایی رژیم صهیونیستی حدود ۸۵ بمب سنگرشکن را به وزن یک تن مواد منفجره در عملیاتی علیه حزبالله لبنان استفاده کرده است. گفتنی است که قوانین بینالملل بهطور خاص استفاده از بمبهای سنگرشکن را ممنوع نمیکنند اما استفاده از آنها در مناطق مسکونی آشکارا ناقض قوانین بینالمللی بشردوستانه تحت کنوانسیون ژنو است.
بمبهای هدایت شونده GBU-۲۸ و GBU-۳۷؛ GBU-۲۸ بمبی با وزن تقریبی ۵۰۰۰ پوند است و مجهز به سیستم هدایت لیزری است که امکان حمله دقیق به اهداف خاص را فراهم میکند. استحکام بدنه این بمب به آن قدرت نفوذ در بتن یا زمین قبل از انفجار را میدهد.
GBU-۳۷ یکی دیگر از بمبهای سنگر شکن با هدایت دقیق است که برای هدف قرار دادن تأسیسات نظامی زیرزمینی طراحی شده است. برخلاف GBU-۲۸ که با لیزر هدایت میشود، GBU-۳۷ با GPS هدایت میشود که باعث میشود در شرایط آب و هوایی نامناسب موثر باشد.
GBU-۵۷ که عنوان نفوذکننده عظیم را یدک میکشد، بزرگترین بمب مخفی در زرادخانه ایالات متحده است که وزن آن ۳۰.۰۰۰ پوند است. این بمب برای نفوذ به عمق ۶۰ متری بتن ساخته شده است و میتواند حتی به عمق ۱۸ متری زمین نیز تا قبل از انفجار نفوذ پیدا کند.
اکثر این نوع بمبها از اورانیوم ضعیف شده در بدنه خود استفاده میکنند که استحکام آنها را افزایش میدهد. این امر آنها را به سلاح هستهای تبدیل نمیکند، اما آلودگی رادیواکتیو را در محل برخورد پراکنده میکند، که میتواند در یک منطقه چند متری و در سطوح پایین احساس شود.
یکی دیگر از اجزاء این بمبهای سنگرشکن فیوز هوشمندی است که برای منفجر کردن کلاهک بر اساس محاسبات سرعت برنامهریزی شده است، چه زمانی که بمب حرکت خود را کامل کرده و به حداکثر عمق خود نفوذ کرده باشد یا در هنگام فرود، اگر هدف از بین بردن یک طبقه خاص در یک سازه زیرزمینی چند طبقه باشد.
اگرچه سرعت ضربه میتواند به نفوذ کمک کند، اما این بمبها مجهز به موتور موشک نیستند و تنها پس از سر خوردن به سمت هدف، پس از رها شدن از جت جنگنده، سرعت میگیرند. از آنجایی که سنگرها حرکت نمیکنند، برخورد دقیق با آنها مشکلی نیست. با این حال، رهاسازی بمب از هواپیما با دادههای دقیق سرعت و ارتفاع بسیار مهم است تا در نقطه، زاویه و سرعت مناسب به هدف ضربه بزند تا قابلیت نفوذ آن به حداکثر برسد.
طی یک حمله میتوان بمبهای متعددی را پشت سر هم پرتاب کرد تا به عمق بیشتری نفوذ کند، اما این عملیات به کار دقیق خلبانان و هماهنگی بین هواپیما در حین رهاسازی بمب نیز نیاز دارد.
با توجه به اندازه و وزن، GBU-۲۸ فقط میتواند توسط جتهای F-۱۵ حمل شود. بمبهای سنگرشکن مانند GBU-۳۹ آمریکایی و MPR-۵۰۰ اسرائیلی را نیز میتوان با F-۱۶ حمل کرد.
براساس گزارش جدیدی که جزئیات افزایش همکاری بین ارتش اسرائیل و ایالات متحده را تشریح میکند، رئیس جمهور سابق آمریکا، باراک اوباما، در سال ۲۰۰۹ به طور مخفیانه به اسرائیل بمبهای سنگر شکن داده است.
طبق گزارش نیوزویک، تنها چند ماه پس از روی کار آمدن اوباما، مجوز تحویل ۵۵ بمب سنگرشکن به اسرائیل صادر شد. مقامات اسرائیلی و ایالات متحده به نیوزویک گفتند که اسرائیل برای اولین بار در سال ۲۰۰۵ برای دریافت بمبهای سنگرشکن GBU-۲۸ درخواست داده بود، اما دولت بوش این قرارداد را تایید نکرد. سپس در سال ۲۰۰۷، رئیس جمهور جورج دبلیو بوش به اسرائیل گفت که دستور ساخت بمبها را برای این کشور خواهد داد و آنها را در سال ۲۰۰۹ یا ۲۰۱۰ آزاد خواهد کرد.
این گزارش میگوید که اوباما این سلاحها را در سال ۲۰۰۹ تحویل اسراییل داده است.