ملاقات به وقت شنبه

گروه دیپلماسی- فخری سادات مسچی: چشم‌ها به ملاقات روزشنبه مسقط دوخته شده ‌است. ایران و آمریکا در دو راهی جنگ یا صلح ایستاده‌اند؛هراحتمالی ممکن است اما فعلا طرفین تلاش می‌کنند از موضع قدرت وارد چانه‌زنی‌ها شوند.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،تارنمای خبری «آکسیوس» به نقل از یک دیپلمات اروپایی و یک منبع آگاه دیگر مدعی شد: ایران در حال بررسی این پیشنهاد است که در مذاکرات با آمریکا، دو کشور بر روی یک توافق هسته‌ای موقت، پیش از پیگیری مذاکرات درباره توافقی جامع کار کنند.
در پی نامه دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا به رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران و در حمایت از سیاست دیپلماسی توام با تهدید و فشار حداکثری واشنگتن، آکسیوس ادعا کرد که «ترامپ مهلت دو ماهه برای مذاکره با ایران در مورد توافق هسته‌ای جدید تعیین کرده است».
در همین حال، منابع آکسیوس مدعی شدند که ایران بر این باور است دستیابی به یک توافق هسته‌ای پیچیده و بسیار فنی در مدت دو ماه واقع‌بینانه نیست و ایرانی‌ها می‌خواهند زمان بیشتر به‌دست آوردند تا از تشدید تنش‌ها جلوگیری کنند.
علی واعظ از اعضای «گروه بین‌المللی بحران» (ICG)، که از راه‌حل‌های صلح‌آمیز برای پایان دادن به مناقشه‌ها حمایت می‌کند، گفت: به نظر می‌رسد ایرانی‌ها بر این باورند که دستیابی به توافقی پایدار در چارچوب زمانی مورد نظر ترامپ، بعید است. بنابراین ممکن است لازم باشد که یک توافق موقت به عنوان مرحله میانی در مسیر دستیابی به توافق نهایی در نظر گرفته شود.
آکسیوس در ادامه ادعا کرد: توافق موقت میان آمریکا و ایران می‌تواند شامل تعلیق بخشی از فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم ایران، رقیق‌سازی ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی و امکان دسترسی بیشتر بازرسان سازمان ملل متحد به تاسیسات هسته‌ای ایران باشد.
در این گزارش همچنین آمده است: یک توافق موقت به احتمال زیاد شامل درخواست ایران برای تعلیق سیاست «فشار حداکثری» ترامپ بر اقتصاد ایران نیز خواهد بود. مشخص نیست که ترامپ تمایلی به انجام آن دارد یا خیر.
آکسیوس خاطرنشان کرد: استیو ویتکاف، فرستاده کاخ سفید قرار است امروز (شنبه) با عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران در عمان گفت‌وگو کند. در حالی‌که ایران معتقد است مذاکرات با میانجیگری عمان انجام خواهد شد، آمریکا همچنان اعلام می‌کند که گفت‌وگوها به صورت مستقیم خواهد بود.
از سوی دیگر مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا از روز شنبه در عمان شروع می‌شود «تمی بروس»، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده گفت که نشست‌های روز شنبه ایران و ایالات متحده اینکه ایران جدی است را مشخص خواهد کرد و این احتمال که دورهای بیشتری از مذاکرات بین ۲ کشور برگزار شود را منتفی نمی‌داند.
بروس در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا مذاکرات روز شنبه تنها برای یک دفعه در نظر گرفته شده، عنوان کرد: «من فرض می‌گیرم اتفاقاتی که روز شنبه خواهد افتاد تعیین خواهد کرد که آیا مذاکرات بیشتری انجام شود یا نه. هم‌اکنون این نشست سازماندهی شده است. این یک بخش از یک چارچوب یا طرح بزرگتر نیست. این نشستی است برای تعیین اینکه آیا ایرانی‌ها جدی هستند یا خیر.»
تنها خواسته ترامپ
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا صبح پنج‌شنبه در جمع خبرنگاران در اتاق بیضی (اتاق رئیس جمهوری آمریکا) در کاخ سفید در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه آیا مذاکرات روز شنبه ۲۳ فروردین ماه در عمان، آغاز یک روند است؟ گفت: «این یک شروع است. زمان زیادی نداریم. آنها نباید به سلاح دست هسته‌ای پیدا کنند. من می‌خواهم ایران پیشرفت کند، تنها خواسته من این است که آنها نباید سلاح هسته‌ای داشته باشند.»
رئیس جمهوری آمریکا مدعی شد: مردم ایران فوق العاده هستند. آنها واقعا باهوش هستند، اما حکومت سرسختی دارند. رهبران آنها از خواسته‌های من مطلع هستند. من چیز زیادی نمی‌خواهم. تنها خواسته‌ام، عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است.
ترامپ در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه آیا منظور او از اقدامات احتمالی علیه ایران در صورت عدم رسیدن به توافقی تازه، اقدام نظامی را شامل می‌شود، گفت: «قطعا.»
رئیس جمهوری آمریکا با تکرار ادعاها و تهدیداتش برای فشار هرچه بیشتر به جمهوری اسلامی ایران ادعا کرد: «با ایران، اگر نیاز به اقدام نظامی باشد، ما اقدام نظامی خواهیم کرد. اسرائیل قطعا در این موضوع بسیار درگیر خواهد بود. آنها رهبر این کار خواهند بود، اما هیچ‌کس ما را رهبری نمی‌کند؛ ما هر کاری که بخواهیم می‌کنیم.»
«مارکو روبیو» وزیر امور خارجه آمریکا هم در نشست هیات دولت این کشور به ریاست دونالد ترامپ که از شبکه‌های تلویزیونی آمریکا پخش زنده می‌شد، باردیگر باتکرار ادعای گفتگوهای مستقیم میان ایران و آمریکا گفت که گفت‌وگوها میان استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا، و یکی از مقام‌های ارشد ایران برگزار خواهد شد.
روبیو درباره گفتگوهای ایران و آمریکا در روز شنبه در عمان گفت: «ما امیدواریم که این مذاکرات به صلح منجر شود.»
وزیر خارجه آمریکا که در کنار ترامپ در نشست هیات دولت نشسته بود، گفت: رئیس جمهور ترامپ «کاملاً روشن کرده است که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای نخواهد رسید. ما به این موضوع امیدواریم.»
حذف اروپا از پرونده ایران
سه دیپلمات اروپایی به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که تصمیم واشنگتن برای مذاکره با ایران در عمان بدون هماهنگی با متحدان اروپایی انجام شده و «این امر موجب کاهش اهرم فشار آمریکا شده است.»
این منابع می‌گویند که ایالات متحده پیش از آنکه «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا در روز سه‌شنبه از مذاکرات هسته‌ای جدید با ایران خبر دهد، هیچ‌گونه اطلاع‌رسانی یا هماهنگی‌ای با طرف‌های اروپایی انجام نداده است.
«بلِیز میشتال»، معاون اندیشکده صهیونیستی «بنیاد یهودی امور امنیت ملی آمریکا» در این‌باره گفته است: «آمریکا برای موفقیت در این مذاکرات، نیاز به یک راهبرد هماهنگ با متحدان اروپایی خود دارد. این هماهنگی برای اعمال حداکثر فشار و شانس موفقیت دیپلماتیک حیاتی است.»
ترامپ که از ماه فوریه کارزار «فشار حداکثری» علیه تهران را از سر گرفته، روز چهارشنبه بار دیگر تهدید کرد در صورت تداوم پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران، از نیروی نظامی استفاده خواهد کرد و در این راه از رژیم اشغالگر کمک خواهد گرفت.
کشورهای غربی ادعا دارند که ایران به‌دنبال ساخت سلاح هسته‌ای است، ادعایی که تهران بارها آن را با صراحت رد کرده است. تهدید به بازگرداندن تحریم‌ها با هدف فشار بر ایران برای امتیازدهی صورت گرفته، اما دیپلمات‌ها گفته‌اند هنوز هیچ گفت‌وگوی دقیقی درباره راهبرد کلی با طرف آمریکایی انجام نشده است.
به‌دلیل خروج آمریکا از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، واشنگتن نمی‌تواند از سازوکار «ماشه» برای بازگرداندن تحریم‌ها در شورای امنیت استفاده کند. بنابراین تنها طرف‌هایی که امکان فعال‌سازی این مکانیسم را دارند، سه کشور اروپایی بریتانیا، آلمان و فرانسه هستند. یکی از دیپلمات‌های ارشد اروپایی در این باره گفت: «تروئیکای اروپایی دیگر به آمریکا اعتماد ندارد، زیرا بدون مشورت با آن‌ها، دست به ابتکار عمل زده است.»
آمریکا در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای خارج شد؛ توافقی که با مشارکت روسیه، چین و کشورهای اروپایی، تحریم‌های ایران را لغو می‌کرد.
با وجود پایبندی ایران به تعهدات هسته‌ای خود تحت این قرارداد، ترامپ به‌صورت یک‌طرفه از آن خارج شد.
به گزارش رویترز، مقامات اروپایی از کنار گذاشته شدن از مذاکرات اخیر هسته‌ای میان ایالات متحده و ایران ابراز نارضایتی کرده‌اند؛ رویکردی که به گفته آنان، یادآور سیاست‌های یک‌جانبه ترامپ در دوره نخست ریاست‌جمهوری اوست. آن‌ها می‌گویند که حتی در حاشیه نشست اخیر وزرای خارجه ناتو، ترتیب دادن جلسه‌ای با وزیر خارجه آمریکا درباره ایران برای آن‌ها بسیار دشوار بوده است.
شروع یک روند پیچیده
رئیس جمهوری آمریکا ۷ آوریل ۲۰۲۵ برابر با ۱۸ فروردین ماه ۱۴۰۴ نیز در دیدار با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در کاخ سفید به خبرنگاران ؛ ادعا کرد: «ما در حال گفتگوهای مستقیم با ایران هستیم. ما روز شنبه نشست بسیار بزرگی خواهیم داشت. همه موافق هستند که انجام یک توافق بر انجام امور بدیهی ارجحیت دارد و بدیهی است. امری نیست که من بخواهم از آن استفاده کنم. «ما وارد مرحله بسیار خطرناکی شده‌ایم.» در پی اظهارات ترامپ، وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد: گفتگوی غیرمستقیم ایران و آمریکا روز شنبه ( ۲۳ فروردین ) در عمان آغاز می‌شود. سید عباس عراقچی در شبکه ایکس نوشت: ایران و ایالات متحده روز شنبه در عمان برای گفتگوهای غیرمستقیم در سطح مقامات عالی ملاقات خواهند کرد. این یک فرصت و نیز یک آزمون است. توپ در زمین آمریکاست. عراقچی همچنین با انتشار یادداشتی در روزنامه آمریکایی واشنگتن پست به تشریح و شفاف سازی مواضع مذاکراتی جمهوری اسلامی ایران در آستانه آغاز دور جدیدی از مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا در عمان پرداخت و گفت: در هفته‌های اخیر، مجموعه‌ای از نامه‌ها و پیام‌ها میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا رد و بدل شده است. برخلاف برخی تفسیرهای سطحی، این ارتباطات — دست‌کم از سوی ما — نه نمادین بوده‌اند و نه تشریفاتی. ما آن‌ها را تلاشی واقعی برای شفاف‌سازی مواضع و گشودن پنجره‌ای به‌سوی دیپلماسی تلقی می‌کنیم.
وزیر خارجه ایران تاکید کرد: با توجه به اظهارات روز دوشنبه رئیس‌جمهور دونالد ترامپ، ایران آماده است با جدیت وارد تعامل شود و با هدف دستیابی به یک توافق وارد گفت‌وگو شود. ما روز شنبه در عمان برای مذاکرات غیرمستقیم دیدار خواهیم کرد. این دیدار به همان اندازه که یک فرصت است، یک آزمون نیز هست.
مقامات دولت آمریکا همچنان اظهارات و اقدامات متناقض خود را تکرار و ضمن تهدید به اقدام نظامی، خواستار مذاکره مستقیم با جمهوری اسلامی ایران هستند.