شاهکار پدافند هوایی در دفاع از آسمان ایران

گروه سیاسی- حمید شهریاری: بعد از تلافی ایران در عملیات وعده صادق 2 که منجر به حمله بسیار موفق ایران به پایگاه‌های نظامی رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی کرد، با پروریی این رژیم اعلام کرد که قصد تلافی عملیات ایران را دارد.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،برهمین اساس تصمیم گرفت تا قبل از هماهنگی با بزرگترین حامی خود یعنی آمریکا دست به هیچ اقدامی نزند. برهمین اساس سعی کرد که در اولین اقدام سامانه پدافندی تاد که مخصوص مقابله با موشک‌های بالستیک است را در سرزمین‌های اشغالی از ترس تلافی ایران پس از تعدی‌اش به ایران مستقر کند.
پس از آن در طی چند روز گذشته محافل نظامی کشور اطلاعاتی درباره اقدامات رژیم صهیونیستی در روزهای آینده بدست آوردند و همین موضوع باعث شد که ارتش جمهوری اسلامی که براساس قانون اساسی وظیفه دفاع از تمامیت ارضی و مرزهای کشور را برعهده دارد، برای مقابله هرگونه اقدام ماجراجویانه این رژیم جعلی در آماده باش کامل قرار گیرد.
برهمین اساس شامگاه جمعه حدود ساعت 2 و 14 دقیقه به وقت تهران اولین صداهای انفجار در آسمان کشور به گوش رسید که همین موضوع باعث شد برخی از مردم ایران که در حال استراحت در ساعات اولیه بامداد اولین روز کاری هفته بودند، از اتفاقی که رخداده است، بی اطلاع شوند.
سامانه‌های پدافندی قرارگاه خاتم الانبیاء
قرارگاه پدافندی خاتم الانبیاء در سال‌های گذشته بخشی از نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی بود که بعد از تشکیل نیروی هوافضای سپاه به عنوان بازوی چهارم ارتش تاسیس شد و بخش دفاعی هوافضای سپاه در زیرمجموعه این نیرو قرار گرفت که البته بصورت مستقل اما با هماهنگی قرارگاه پدافند خاتم الانبیاء عملیات‌های پدافندی خود را اجرا می‌کند.
برهمین اساس این نیرو سعی کرده است که طی سال‌های گذشته به قدرت دفاعی خود بیافزاید و سامانه‌های پدافندی را با جدیدترین فناوری‌های مدرن به روز رسانی کند.
از اطلاعاتی در دست است می‌توان فهمید که این قرارگاه دارای چندین سامانه پدافندی است که از سه بخش راداری، اپراتور و موشکی تشکیل شده است.
برخی از این سامانه‌ها شامل سامانه موشکی باور ۳۷۳، سامانه موشکی ۱۵ خرداد، ام‌آی‌ام-۲۳‌هاوک، سامانه موشکی مرصاد، سامانه موشکی صیاد، توپ ضدهوایی سماوات، سامانه پدافند هوایی سوم خرداد، سامانه موشکی اس-۳۰۰، سامانه موشکی اس-۲۰۰، سامانه پدافندی زوبین، سامانه پدافندی مجید، سامانه موشکی تور، موشک راپیر، سامانه موشکی طبس، توپ ضد هوایی ۲۳ میلی‌متری، سامانه پدافندی یازهرا، پدافند هوایی خودکششی شیلکا، سامانه پدافندی سراج ۱، توپ ضدهوایی مصباح ۱، سامانه پدافند هوایی حرز نهم، سامانه پدافندی دزفول، سامانه پدافندی رعد، سامانه موشکی ۹ دی، سامانه پدافندی اذرخش، سامانه موشکی آرمان ۱ و ۲ و رادارهای فوق پیشرفته پسیو است که شامگاه جمعه آزمونی موفق را پشت سر گذاشتند.
سامانه پدافندی 15 خرداد
این سامانه توانایی درگيری موثر با اهداف هوايی با قابليت‌های پدافندی بالا مانند هواپيماهای شناسايی، بمب افكن‌ها و جنگنده‌های تاكتيكی را داراست. این سامانه همچنین توانایی کشف و درگیری اهداف کروز در ناحیه کشندگی سامانه سلاح را دارا است. یکی دیگر از ویژگی‌های مهم این سامانه تاکتیکی بودن و تحرک پذیری بالای این سامانه می‌باشد به طوری که تنها با یک رادار عمل کشف و رهگیری را همزمان انجام می‌دهد و به نوعی سامانه‌ای با کمترین اجزا می‌باشد. از دیگر ویژگی‌های این سامانه سرعت عکس العمل این سامانه می‌باشد به طوری که در زمان پنج دقیقه قابلیت عملیاتی پیدا می‌کند که درسطح سامانه‌های روز دنیا اس ۳۰۰ می‌باشد. از دیگر اقداماتی که در این سامانه انجام شده شاید در مرحله اول اقدام مثبتی به نظر بیاید یکسان بودن پست فرماندهی و کامیون رادار می‌باشد این کار شاید در نگاه اول این طور نمود پیدا کند که تحرک سامانه بیشتر شده و یکپارچه سازی بیشتر انجام گرفته ولی این کار یک عیب بزرگ نیز دارد و آن زمانی است که از موشک ضد رادار برای سرکوب رادار استفاده شود یعنی اگر رادار منهدم شود پست فرماندهی هم از بین خواهد رفت درواقع پست فرماندهی و رادار تبدیل به هدف می‌شوند.
سامانه 15 خرداد می‎تواند اهدافی نظیر جنگنده و پهپادهای مهاجم را در برد 150 كيلومتر شناسايي و تا برد 120 كيلومتر ردگيري نمايد و توانايي شناسايي اهداف پنهان‌کار در برد 85 كيلومتر و درگیری و انهدام آن‌ها را در برد 45 كيلومتری را دارا می‌باشد. سامانه پدافند هوایی «15 خرداد» قادر است تعداد 6 هدف را بطور همزمان شناسايي و ردگيري نموده و عليه 6 هدف عمليات شلیک و انهدام را انجام دهد. از ديگر ويژگي‌هاي بارز اين سامانه سلاح قابليت تحرك پذيري آن مي‌باشد، بگونه‌اي كه زمان حاضر به جنگ و عملیاتی شدن آن کمتر از 5 دقیقه است. اين سامانه مجهز به رادار آرايه ‌فازي با امکان درگیری همزمان با چند هدف و سکوهای پرتاب مستقل مي‌باشد یکی از مزیت‌های خوب این سامانه امکان لود و استفاده از دو نوع موشک مختلف با بردهای مختلف در یک پرتابگر هست به طوری که همزمان توان لود و پرتاب موشک صیاد دو با برد ۷۵ کیلومتر و صیاد ۳ با برد ۱۲۰ کیلومتر می‌باشد استفاده از چند نوع مهمات از یک سامانه باعث صرفه جویی در هزینه‌ها می‎شود یعنی شما می‌توانید بسته به نوع تهدید و همچنین امکان کشف و رهگیری در فاصله مشخص از مهمات خاصی استفاده کنید در سامانه‌های روسی مثل ویتاژ و اس ۴۰۰ شاهد این قضیه هستیم البته در سامانه‌های ساخت داخل هم به این موضوع پرداخته شده به عنوان مثال دیگر سامانه سوم خرداد که می‌تواند چند نوع مهمات من جمله موشک‌های طائر با برد پنجاه کیلومتر و نوع ارتقا یافته آن با برد ۱۰۵ کیلومتر را لانچ کند همچنین امکان لود و لانچ موشک صیاد دو با برد هفتاد و پنج کیلومتر و نهم دی با برد سی کیلومتر از این سامانه فراهم شده است. رادار سامانه ۱۵ خرداد، نام دارد و توان درگیری همزمان با ۶ هدف را داراست.
سامانه پدافندی سوم خرداد
نمونه اولیه سامانه سوم خرداد به نام رعد که فاقد رادار بر روی شاسی حمل موشک است حکایت از بهینه سازی آن دارد. این سامانه، برای نخستین بار در سال ۱۳۹۳ و در نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه رونمایی شد
این سامانه پدافند هوایی، از فناوری آرایه فازی بهره می‌برد. این سامانه، توانایی تمرکز همزمان روی ۴ هدف و شلیک ۸ موشک به طرف آن‌ها را به این سامانه داده‌است. پدافند هوایی سوم خرداد از موشک پدافند هوایی صیاد ۲ بهره‌مند است که می‌تواند اهدافی در فاصله ۵۰ تا ۷۵ کیلومتر و ارتفاع ۲۵ تا ۳۰ کیلومتر را منهدم کند. این سامانه، مستقل بوده و نیازی به همکاری همزمان با دیگر سامانه‌ها برای کاربردی‌شدن ندارد.
در ۱۹ ژوئن ۲۰۱۹ در ساعت ۴:۳۰ دقیقه بامداد یک پهپاد پیشرفته نورثروپ گرومن آر کیو-۴ گلوبال‌هاوک در تنگه هرمز توسط یک موشک طائر سامانه زمین به هوای پدافند سوم خرداد ایران مورد اصابت قرار گرفت.
سامانه پدافندی مجید
سامانه پدافندی ارتفاع پست مجید در رزمایش 1400 رونمایی شد. این سامانه به جای رادار برای کشف و هدف‌گیری، از سامانه الکترواپتیک استفاده می‌کند. این سامانه دارای 4 موشک پدافندی است.حامل این سامانه، خودروی ارس 2 هست.
برد کشف این سامانه 12 کیلومتر و برد درگیری آن 8 کیلومتر است.ارتفاع درگیری این سامانه 20متر تا 6 کیلومتر است.این سامانه به صورت غیرفعال اهداف را کشف و با آن‌ها درگیر می‌شود، همین دلیل باعث می‌شود هشدار دهنده‌های جنگنده نتوانند موشک آن را کشف کنند.
سامانه پدافندی آذرخش
سامانه پدافند هوایی ارتفاع پست آذرخش سامانه پدافند هوایی برد کوتاه ساخت جمهوری اسلامی ایران است که دارای قابلیت‌های مختلفِ جنگی می‌باشد، از جمله: «امکان نصب بر روی انواع خودروها» و «به اجرا در آوردنِ عملیات‌ها در شبانه‌روز» و «با استفاده از سامانه راداری پیشرفته ۳بعدی و سرچ اپتیکی و سیکرهای پیشرفته که دارای چابکیِ بسیار معتنابهی هستند». این سامانه پدافندی همانند «سامانه شهید مجید» قادر است اهداف مد نظررا در مدت زمان بسیار کوتاهی منهدم نماید.
از دیگرخصیصه‌های این سامانه، قابلیت بکارگیری در سکوهای ثابت و متحرک می‌باشد. برد عملیاتی تشخیص راداری آذرخش ۵۰ کیلومتر و برد عملیاتی آشکارساز نوری این سامانه پدافند هوایی ۲۵ کیلومتر است. به گفته مسعود زواره ای دستیار سازمان صنایع دفاع جمهوری اسلامی ایران: این سامانه ایرانی قابلیت عملکرد در شرایط جوی گوناگون و محیطی در شبانه روز، امکان اتصال به شبکه پدافند هوایی و قدرت منهدم نمودن انواع اهداف هوایی همانند بالگردها و انواع مختلف پهپادها را دارا می‌باشد و برمبنای تهدیدات احتمالی طراحی گردیده است.
این سامانه ایرانی تلار(رادار برروی خود پرتاب‌گر) از سیستم‌های الکترواپتیکال تلوزیونی و تصویرساز فروسرخ برای کشف و شناسایی استفاده می‌نماید. این سامانه همچنین از رادار کشف 360 درجه نیز بکار می‌گیرد که به منظور کشف اهداف مدنظر در بردهای فراتر از افق دید سامانه‌های الکترواپتیکال بکار گرفته می‌شود و خدمه را پیش از ورود اهداف مدنظر به محدوده درگیری موشک از جنبه‌های جهت، سرعت و فاصله آن اهداف آگاه می‌سازد. علاوه بر این، این سامانه از 4تیر موشک‌ آذرخش (یعنی سایدوایندر ایرانی) به همراه کاونده حرارتی به منظور درگیر شدن با هدف‌های پست استفاده می‌نماید.
سامانه اس 200 و 300
اس-۳۰۰، یک سامانه موشکی سطح‌به‌هوای دوربرد و خودکششی با قابلیت استفاده در تمامی ارتفاع‌هاست که در اواخر دهه ۱۹۷۰ در ان‌پی‌او اولماس برای نیروی دفاع هوایی شوروی ساخته شد. مدل‌های مختلف این موشک در نام‌گذاری ناتو با نام‌های سام ۱۰، سام ۱۲ و سام ۲۰ شناخته می‌شوند.
اولین مدل این موشک با نام اس-۳۰۰ پی برای نخستین بار در سال ۱۹۷۹ در شوروی عملیاتی شد، هرچند تکامل آن از سال ۱۹۶۹ به منظور ساخت موشک سطح به هوایی با برد ۷۵ کیلومتر که هم در نیروی زمینی و هم در نیروی دریایی استفاده شود، آغاز شده بود. این موشک در ابتدا برای رهگیری هواپیماها و موشک‌های کروز ساخته شده و بعدها توانایی رهگیری موشک‌های بالیستیک نیز به آن افزوده شد.
از جدیدترین مدل‌های این سامانه می‌توان به سامانه اس-۳۰۰ پی‌ام‌یو اشاره کرد که یکی از پیشرفته‌ترین موشکهای زمین به هواست و توانایی آن را دارد تا اهدافی واقع در ارتفاع حداکثر ۲۷ کیلومتری را منهدم سازد. این سامانه توانایی پیگیری همزمان ۱۰۰ هدف و درگیری همزمان با ۱۲ هدف را دارد. زمان آماده‌سازی آن حدود ۵ دقیقه و موشک‌های آن از نوع انبارشونده‌است که مانند مهمات معمولی نیاز به هیچ گونه نگهداری در مدت عمر مفید خود ندارند.
اس-۳۰۰ شباهت زیادی به سامانه پدافندی آمریکایی ام‌آی‌ام-۱۰۴ پاتریوت دارد. مدل‌های پیشرفته‌تر اس-۳۰۰ توانایی اجرای تاکتیک «بزن‌دررو» را دارند که بقاپذیری آن‌ها را در شرایط جنگی افزایش می‌دهد و در شرایط ویژه می‌توانند در نقش سلاح تهاجمی عمل کنند؛ برای مثال موشک‌های اس-۳۰۰ چینی مستقر در تنگه تایوان توانایی حمله به فضای هوایی تایوان را دارند و تهدیدی برای تمام هواپیماهای آمریکایی به‌شمار می‌روند که ممکن است در درگیری احتمالی به کمک این کشور بیایند؛ اس-۴۰۰ با نام ناتو سام-۲۰ سیستم موشکی تکامل‌یافته اس-۳۰۰ است که در سال ۱۹۹۹ معرفی و از سال ۲۰۰۶ وارد فعالیت در ارتش روسیه شده‌است. این سامانه در تاریخ ۱۳ آوریل سال ۲۰۱۶ میلادی از طریق بندر بازرگانی انزلی وارد ایران شد.
موشک سطح به هوای اس۳۰۰ در سال ۱۹۷۹ برای دفاع از ساختمان‌های حساس و مهم شوروی ساخته شد. این سامانه پدافندی سپس با تکمیل و توسعه بیشتر برای دفاع در برابر موشک‌های بالستیک بکار می‌رود. تا کنون چندین نوع سامانه پدافندی اس-۳۰۰ با موشک‌های متفاوت و سیستم‌های راداری بهینه شده، افزایش ویژگی مقابله با اخلال الکترونیک، افزایش دقت برخورد باهدف به خصوص برای اهدافی که در ارتفاع کم پرواز می‌کنند و موشک‌های بالستیک طراحی شده‌است. دسته‌بندی کلی این نوع سامانه‌ها در نمودار درختی زیر نشان داده شده‌ است. مطالب گفته شده بخش کوچکی از قدرت پدافندی ایران در دفاع از حریم آسمان کشور است که بامداد شنبه نشان داد ایران و نیروهای مسلح آن کمتر از سامانه‌های پدافندی بسیار گرانقیمت غربی ندارد و می‌توان با کمترین هزینه بیشترین نتایج دفاعی را برای صیانت از آسمان کشور به همراه داشت که به نوعی شاهکار پدافند هوایی محسوب می‌شود. اینکه رژیم صهیونیستی اعلام کرد که 180 جنگنده این کشور در اقدام این رژیم علیه ایران شرکت کرده است، بیشتر به نوعی شوخی شباهت دارد اما حتی اگر این سخنان نیز درست باشد، نشان می‌دهد که تلاش این غده سرطانی برای نفوذ به حریم هوایی ایران با شکست مطلق روبرو شده و اقدام ناباورانه نیروهای پدافندهوایی باعث غرور و افتخار ایرانیان است.