احيای برجام روی ميز واشنگتن

گروه بين‌الملل - علي ودايع: در عالم روابط بين‌الملل لزوما معادلات به گونه‌اي که ظاهر نشان مي‌دهد؛ به پيش نمي‌رود. گاهي حرف از جنگ است اما در نهايت صلح رقم مي‌خورد و گاهي بالعکس، نکته اينجاست که گره گشايي از معادلات نيازمند کدگذاري دقيق در معادله است.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،سرخط رسانه‌هاي جهان به تبعات اقدام خصمانه اسرائيل عليه کنسولگري ايران، عمليات موفق وعده صادق و ناکامي حمله ريزپرنده‌ها به تاسيستات اصفهان اختصاص دارد. نوع ژست مقامات غربي عمدتا مبتني بر همراهي با اسرائيل و طراحي جنگ ديپلماتيک تمام عيار عليه تهران است. برخي گمانه زني‌ها حکايت از طراحي تحريم‌هاي جديد يا حتي اسنپ بک در پرونده اتمي ايران دارد. اگر بگوييم که تهران درگيري يک نبرد تن به تن ديپلماتيک شده است؛ اشتباه نگفتيم.
ظرفيت وقوع جنگ در خاورميانه
در معادله‌اي که تشريح کرد؛ ايران بي سابقه ترين نوع بازدارندگي در تقابل با اسرائيل، تروئيکاي اروپايي و آمريکا را به نمايش گذاشته است. مساله بنيادين اينجاست که نه جامعه جهاني و نه خاورميانه ظرفيت و گنجايش پذيرش يک جنگ جديد را ندارد.
هزينه‌هاي سنگين اقتصادي، امنيتي و اجتماعي جنگ اوکراين بر شانه‌هاي غرب سنگيني مي‌کند. از طرف ديگر، حدود 7 ماه جنگ خونين غزه علي رغم وقوع فاجعه انساني و نسل کشي منجر به نتيجه مطلوب اسرائيلي‌ها نشده است.نکته خوف انگيز براي غربي‌ها اين است که ذيل جنگ غزه، تنش ايران و اسرائيل به يک جنگ بي پايان به گستره خاورميانه تبديل شود.
از طرف ديگر آمريکايي‌ها به ويژه دموکرات‌ها در آستانه انتخابات الکترال 2024 با چالش‌هاي فزاينده اقتصادي دست به گريبان هستند.  واشنگتن نيازمند فريز آتش در خاورميانه است. شايد نگاه برخي معطوف به پرستيژ حمايت سرسختانه آمريکا از اسرائيل باشد اما نوع مکالمات «جوبايدن» و «بنيامين نتانياهو» نشان مي‌دهد که کاخ سفيد خود را به آب و آتش مي‌زند تا مانع رويارويي مستقيم نظامي جمهوري اسلامي و رژيم صهيونيستي بشود. شايد راز پنهان کاري اسرائيل در طراحي حمله به کنسولگري ايران در دمشق اين باشد که اطاق جنگ اسرائيل مي‌دانست که کاخ سفيد از هر ابزاري مانع اين رخ داد مي‌شد.
چماق و هويج تهران
عمليات وعده صادق سطح بازدارندگي تهران را به گونه اي مقابل چشمان بهت زده آمريکا قرار داد که حالا نيازمند نوعي بازنگري در سطح تنش با ايران باشد. تهران در عالي ترين سطح همواره گفته که  ميز مذاکره را ترک نکرده و آماده رايزني است. از طرف ديگر ادبيات جمهوري اسلامي در اجراي وعده صادق نشان داد که پس از تنبيه رژيم صهيونيستي تمايلي به ادامه تنش ندارد البته آمادگي جنگ مستقيم را هم دارد.گزينه حرکت برق آساي ايران به سمت دکترين اتمي نوع جديدي از بازدارندگي تهران است که توانايي ورود به نقطه بي بازگشت را دارد.
 پالس ‌هاي ايران براي غرب و مشخصا آمريکا، نوعي چماق و هويج است که امکان رايزني درباره موضوعات ديگر را فراهم مي‌کند.
از سوي ديگر، ظاهرا «حسين اميرعبداللهيان» وزيرامورخارجه ايران به هدف جدال تن به تن با رژيم صهيونيستي راهي نيويورک شد. البته که اميرعبداللهيان قويا درباره پيامدهاي تکرار ماجراجويي‌هاي جديد اسرائيل مواضع تند و سرسختانه اي اتخاذ کرد اما گفت: «همچنين با استفاده از اين فرصت با توجه به اينکه ما معتقديم توسعه دامنه جنگ و تنش به نفع هيچ طرفي در منطقه نيست، در ديدارها به ويژه با دبيرکل سازمان ملل متحد و رئيس دوره‌اي شوراي امنيت سعي کرديم آنها را به اين ترغيب کنيم که براي حل ريشه‌اي بحران در منطقه، آنچه ضروري است، تمرکز بر راه حل سياسي و توقف جنايات جنگي رژيم اسرائيل در غزه است و بايد يک بسته سياسي که همه ابعاد از جمله تبادل اسرا، عقب نشيني نيروهاي اشغالگر از غزه، ارسال گسترده کمک‌هاي انساني را مورد توجه قرار دهد، در دستور کار دبيرکل سازمان ملل قرار گيرد.» يک جمله کوتاه وزيرامورخارجه ايران تا حد زيادي مورد توجه قرار گرفت؛ وي در جمع خبرنگاران تصريح کرد: «طبعا در بخشي از ديدارها به دليل ماهيت و طبيعت کار در نيويورک، موضوع ديپلماسي براي لغو تحريم‌ها هم مورد توجه قرار داشت.» آيا مذاکرات غير رسمي در جريان است که ديپلمات ارشد تهران تلويحا به آن اشاره مي‌کند؟!
گزينه احياي برجام در کاخ سفيد
در آن سوي ميدان، يک منبع نزديک به دولت بايدن فاش کرده که کاخ سفيد در حال بررسي توافق هسته‌اي جديد با ايران در ازاي لغو برخي تحريم‌هاي اقتصادي عليه تهران است تا از يک جنگ تمام عيار در منطقه جلوگيري کند.
به نوشته نشريه انگليسي I24، يک ديدگاه در داخل دولت اين است که رئيس جمهوري فرصتي را براي آغاز مذاکرات ديپلماتيک براي احياي مجدد توافق هسته‌اي ايران مي‌بيند.
سخنگوي وزارت خارجه آمريکا در پاسخ به اين سوال که آيا بايدن در حال بررسي مذاکرات ديپلماتيک براي احياي مجدد توافق هسته‌اي با ايران است يا خير، گفت: «همانطور که رئيس جمهور و وزير امور خارجه [آنتوني بلينکن] به صراحت گفته اند، ايالات متحده به هر طريقي تضمين خواهد کرد که ايران هرگز سلاح هسته‌اي نخواهد داشت.»
آنتوني بلينکن و متيو ميلر به نمايندگي از کاخ سفيد به تناوب گفته اند که معتقد به حفظ ديپلماسي در تعامل با تهران در پرونده اتمي هستند. لفاظي ‌هايي نظير اين که مي‌خواهيم مانع دسترسي ايران به سلاح اتمي هم بشويم اتفاق جديدي نيست؛ بلکه همواره توجيهي براي ادامه مذاکره با تهران بوده است.
«ديويد پارسلي» در روزنامه بريتانيايي I24  تاکيد مي‌کند که «احياي برجام راهي براي مماشات با اسرائيل و ايران در نظر گرفته مي‌‌‌شود.
اسرائيل اطمينان دارد که تهديد هسته‌‌‌اي ايران از بين رفته است و ايران مطمئن خواهد بود که احتمال جلوگيري از پاسخ نظامي اسرائيل در خاکش وجود دارد. پس از عمليات موشکي و پهپادي بي‌‌‌سابقه ايران، اسرائيل همچنان به بررسي گزينه‌‌‌هاي تلافي‌‌‌جويانه ادامه مي‌‌‌دهد. دولت‌‌‌هاي خارجي براي محدود کردن تشديد تنش که مي‌‌‌تواند منجر به تسريع برنامه تسليحات هسته‌‌‌اي تهران شود، اصرار دارند.»
توافق هسته‌‌‌اي ايران در سال 2015 بين ايران و پنج عضو دائم شوراي امنيت سازمان ملل متحد - آمريکا، بريتانيا، روسيه، فرانسه و چين - به اضافه آلمان و اتحاديه اروپا منعقد شد.
اين توافق تا زماني که دونالد ترامپ رئيس جمهوري آمريکا در سال 2018 آمريکا را از اين توافق خارج کرد، ادامه داشت. احياي برجام آبي بر آتش تنش‌هاي خاورميانه است که مطلوب ترين اتفاق براي بايدن است.