پيامدهای اقدامات خيابانی گشت ارشاد

گروه سياسي - فخري‌سادات مسچي: چند روزي است که دوباره گشت ارشاد فراجا در خيابان‌هاي تهران حضور دارند و همان سبک سياقي را در دستور کار دارند که پيش از اين باعث ايجاد هزينه براي نظام شد.
اينکه به گفته رهبر معظم انقلاب حکومت اسلامي وظيفه ديندار کردن مردم را برعهده ندارد اما آمران به معروف و ناهيان از منکر بايد به وظابف خود عمل کنند، در محافل سياسي برداشت‌هاي متفاوتي از آن صورت گرفت.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،برخي از تندروها بر اين اعتقادند که بايد مانند گذشته به شدت با بي حجاب‌ها و بدحجاب‌ها برخورد کرد و برخي ديگر نيز براين نظر هستند که ايشان با توجه به وضعيت جامعه تنها موضوع وظيفه شرعي اين افراد را به آنها تذکر داده است. همان موضوعي که در احکام اسلامي درباره تذکر لساني مطرح شده است.
تذکر رهبري درباره برخي برخوردها
اما اين روزها تصاويري در فضاي مجازي نشر پيدا کرده که نيروي انتظامي به شدت و مانند چندسال قبل و قبل از قضيه خانم اميني با بانواني که حجاب کم يا بي حجاب هستند برخورد مي‌کند و آنها را به زور درون ون‌هاي گشت ارشاد کرده و به منکرات مي‌برند.
به همين دليل سيدمهدي فضائلي عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در توئيتي نوشت: «رهبر انقلاب: کشف حجاب، هم حرام شرعي است هم حرام سياسي است.منتها...دشمن با نقشه و برنامه وارداين کار شده، ما هم بايد با برنامه و نقشه وارد بشويم. کارهاي بي قاعده و بدون برنامه نبايد انجام بگيرد.» پي نوشت: به تازگي برخي مسئولان به‌دليل کارهاي بي‌قاعده در حوزه حجاب تذکر دريافت کرده‌اند.
همين مطلب باعث شد که انتقاداتي نسبت به وي در رسانه‌هاي تندرو حامي برخورد شديد از فضائلي صورت گيرد در همين راستا وي توئيتي جديد به شرح زير در فضاي اجتماعي ايکس منتشر کرد: ممکن است من و شما درباره برخي عملکردهاي گشت امنيت اجتماعي يا اثرگذاري آن حرف داشته باشيم اما اين ربطي به اصل حجاب، ضروري بودن رعايت آن به عنوان يکي از احکام الله و لزوم برخورد مقتضي با افراد هنجارشکن يا فساد سازمان يافته ندارد؛ همينطور لزوم رعايت حرمت پليس.
پس از آن مرکز اطلاع‌رساني فرماندهي انتظامي کشور در اطلاعيه‌اي ضمن قدرداني مجدد از مردم قانون‌مدار ايران براي همکاري و همراهي در اجراي «طرح نور»؛ گزارشي از اقداماتِ فراجا را از آغازِ طرح تاکنون تشريح کرد.
در اطلاعيه شماره سه فرماندهي انتظامي کشور در خصوص «طرحِ نور» (عفاف و حجاب) آمده است: «با اجراي طرح نور از روز شنبه 25 فروردين 1403 اکثر بانوان اين مرز و بوم با مجريان قانون و حافظان امنيت در تعامل، همکاري و همراهي بودند.»
«گزارش‌هاي ميداني و بررسي‌هاي دقيق با ابزار هوشمند نشان‌داده است که وضعيت عفاف و حجاب در سطح کشور نسبت به قبل از اجراي طرح مطلوب‌تر بوده و اين شرايط در روز‌ها و هفته‌هايِ آينده روندِ بهتر و مناسب‌تري خواهد يافت.»
«براين اساس اجراي طرح نور منطبق با خواست و ساخت عمومي جامعه و مسئولين اجرايي کشور و براساس وظايف محوله به پليس بعنوان مجري قانون در کنار ديگر ماموريت‌هاي امنيتي و انتظامي، تداوم خواهد داشت و برخي شيطنت‌هاي رسانه‌اي توسط جريان سازي معاندين در اجراي سناريو‌هاي ساختگي بر عزم و اراده پليس تأثيري نخواهد داشت.»
«ناگفته پيداست که پليس عاري از خطا و اشتباه نبوده و با هرگونه رفتار و کُنش اشتباه احتمالي ماموران نيز برخورد خواهد شد. فضاي فعلي و راهبرد فراجا در شرايط کنوني حفظِ نظم و انضباطِ اجتماعي در قالبي ايجابي و تذکره‌اي است و صِرفاً با هنجارشکناني که به حريم و حُرمتِ شهروندِ ايراني تعدي مي‌کنند برخورد قانوني توام با دقت و حساسيت خواهد کرد.»
«در پايان ضمن تقدير وسپاس از مامورين وظيفه شناس پليس که با سعه صدر و خويشتنداري توام با اقتدار، در اجراي اين ماموريت مهم تلاش مي‌کنند، قدردان شما ملت فهيم و عزيز هستيم که همواره و پيوسته براي ارتقاي امنيت رواني و اجتماعي جامعه با پليس همگام و همراه هستيد.»
ابراز نگراني سياستمداران
درباره تکرار اشتباهات گذشته
همين موضوع باعث شد که افراد سياسي مختلف نسبت به اين اقدام فراجا موضع گيري کرده و با آن مخالفت کنند.
روزنامه جوان در گزارشي نوشت که، «با آغاز طرح جديد برخورد با بي‌حجابان و برخي از فيلم‌ها و تصاوير منتشر شده که بار ديگر موجب داغ شدن اين بحث در شبکه‌هاي اجتماعي شد، کاربراني از برخي نحوه‌هاي خشن و تند برخورد با زنان کم‌حجاب يا بي‌حجاب گلايه کردند. کاربران تأکيد داشتند که در اشاعه فرهنگ عفاف و حجاب آنچه مؤثر است کارهاي نرم و فرهنگي است. برخي از کاربران اين نوع برخوردها را موجب لج‌بازي بيشتر دانستند. فعالان شبکه‌هاي اجتماعي تأکيد داشتند که بهتر آن است در تصويب قانون عفاف و حجاب تعجيل شود و آن قانون محور انجام همه امور اين حوزه باشد. در ادامه بخش‌هايي از واکنش‌هاي کاربران را مرور کرده‌ايم.»
کارشناسان اجتماعي در اظهار نظرهاي خود با تاکيد بر اينکه در مصوبه کميسيون قضايي چيزي از گشت ارشاد نيست تاکيد کرده اند که هنوز قانون حجاب و عفاف تصويب نشده (رفت و برگشت بين مجلس و شوراي نگهبان). چطور دوباره همان روش گذشته گشت ارشاد دارد اجرا مي‌شود؟ آيا در کشور نهادهاي فراتر از قانون وجود دارد؟
يا اينکه با اشاره به اتفاقات اخير و ايجاد وحدت در پي عمليات «وعده صادق» پرسيده اند که آيا وحدت در برابر دشمنان خارجي صرف نظر از اختلافات سليقه‌اي و سياسي داخلي است.
برخي هم پرسيده اند که اين نوع برخورد چگونه براساس کدام دستور و طرح قانوني است؟  و گفته اند که مسئله حجاب نيازمند يک بسته جامع رسانه‌اي، فرهنگي، نظام آموزشي و حقوقي است.
علي ربيعي نيز در واکنشي به اين موضوع گفته است: ‌واقعاً من درک نمي‌کنم چگونه است که تا مردم ايران به‌رغم روايت‌سازي‌هاي مختلف، در مقابله با رژيم اسرائيل حس خوب و غرورآميزي پيدا مي‌کنند، ناگهان جرياني جامعه را به تقابل مي‌کشاند. با همه درک و فهمم از امنيت و منافع ملي، معتقدم شيوه برخورد و اقدامات خياباني درخصوص حجاب، نه تنها به دور از تدبير است، بلکه نه امنيت ساز است و نه مقوم ارزش‌هاي ديني.
سپهر خلجي  رييس شوراي اطلاع رساني دولت در حساب کاربري خود در شبکه اجتماعي ايکس نوشت: «مسئوليت‌پذيري فراجا در صدور اطلاعيه و پذيرش مراقبت بيشتر، نشان داد مخاطب تذکر رهبر عزيز انقلاب کجا بود. رييس جمهور نيز در همين مدت در چند نوبت به مسئولان امر همين تذکر را داده بودند. اما در اين چند روز تا صدور اطلاعيه فراجا برخي عناصر رسانه‌اي و يا وابستگان به جريان‌هاي سياسي، غيرمسئولانه نوک پيکان انتقاد را متوجه دولت کرده و تلاش کردند با ايراد اتهام خط اختلاف را دنبال کنند. البته موضع دولت در اين چند روز با توجه به توصيه‌ها و تبعيت از تدابير عالي نظام در حفظ آرامش و انسجام، سکوت بود.
حالا که با اطلاعيه فراجا ابعاد مسأله روشن شد، جا دارد برخي مسئولان متوجه اطرافيان هتاک، کذاب و اختلاف‌افکن که متأسفانه در مراکز رسمي کشور نفوذ کرده‌اند، باشند. همه ارکان بايد توجه کنند که اولويت اصلي کشور حفظ آرامش و انسجام و تلاش و کمک براي حل مشکلات مردم است.»
فريد مدرسي نيز خطاب به مهدي فضائلي نوشت: «‏فرمان حمله به شما از سوي شاخه ايدئولوژيک جبهه پايداري و انعکاس حملات در شبکه اجتماعي ايتا و سايت رجانيوز، اثبات مي‌کند که اين کارها [حواشي مربوط به بازگشت گشت ارشاد] بي‌قاعده نيست؛ دقيقا با قاعده است.»
‏ثانيا هدف آنان، انتخابات رياست‌جمهوري 1404 است. مي‌خواهند با اينگونه اقدامات، تنها شبکه هواداران‌شان در انتخابات حاضر شود و انتخابات حداقلي باشد که بي‌رقيب همچون گذشته پيروز شوند و از سوي ديگر ذهن مخاطبان و اعتراض جامعه از وضعيت اقتصادي و ديگر ناکارآمدي‌هاي اينان به زدوخوردهاي شهري مشغول شود. همچنين همانند اعتراضات 1401، هماهنگ با اپوزيسيون دايره انتقادات را از خود دور کنند و به سوي رهبر انقلاب و نظام هدايت کنند. ‏ثالثاً همانطور که گفتم سوپرانقلابيون با توئيت و تذکر، گوششان بدهکار نيست. اگر قرار بود تذکر موثر باشد، پدرخوانده‌هاي اين جريان به تذکرات خصوصي و علني مقامات عاليه نظام توجه مي‌کردند و پس از بارها تذکر، همچنان از صراط مستقيم خارج نمي‌شدند؛ بخاطر گندم ري يا خرماي بغداد.»
تندروها درحال حفر گسل‌هاي بزرگي ميان جامعه هستند
به نظر مي‌رسد اين بار نيز در برهمان پاشه قديمي مي‌چرخد و هنوز همچنان درس نگرفتن از تجربه‌ها، آزمودن دوباره آزموده‌ها، ضايع شدن اصول، از دست رفتن فرصت‌ها و... زخم‌هايي که در روح و روان و جان‌ها مي‌ماند و کهنه خواهند شد. هيچ دشمني نمي‌تواند تا اين حد گسل‌هاي اجتماعي را دوباره فعال کند که اين روزها درحال حفر اين گسل‌ها در جامعه هستيم.