وزير آموزش و پرورش دولت جديد

عمر هشت ساله دولت تدبير و اميد به پايان خود نزديك شده و قرار است مراسم هاي تنفيذ و تحليف رييس جمهور منتخب برگزارشود و با اين حساب رسما وارد فاز تازه اي از مملكت داري با تيمي جديد خواهيم شد. معمول است كه پس از اعلام نتايج انتخابات و روي كار آمدن دولتي جديد، در محافل مردمي اعم از اجتماعات خاص و عام، گمانه زني ها براي انتخاب اعضاي هيئت دولت، بخش مهمي از گفت و گوها مي شود . با وجود آنكه در چند سال اخير تنگي معيشتي برآمده از اقتصاد ناكارآمد (بابت تحريم ها و اختلاس هاي داخلي)، آسايش و آرامش را از زندگي مردمان سلب كرده و اميد و انگيزه تا حد زيادي در جامعه كمرنگ شده اما همگان منتظر چگونگي عملكرد دولت رييسي با آن شعار «دولتي مردمي براي ايراني قوي» هستند. آنچه اين انتظارها را با نگراني و نااميدي همراه كرده، سهم خواهي جناحي و حزبي هست كه متاسفانه اين روزها زياد به گوش رسيده و به چشم مي خورد و شايد بتوان گفت ليست هايي كه روزانه بارها و بارها از سوي منابع خبري و مطلع منتشر مي شود بر اين نگراني ها تا حدود زيادي صحه مي گذارد . ليست هايي كه تا به امروز نامي از زنان را با خود به همراه نداشته و البته اينطور كه معلوم است اگر به مسئولان اجازه داده شود معاونت امور زنان رييس جمهوري را هم به مردان مي سپارند. جهان با خرد جمعي بر اين باور رسيده كه حضور زنان انديشمند، متعهد و نوآور در نهادها و سازمان ها با افرایش توان علمی و اجرایی همراه خواهد بود و ارتقاي راهبردي سازمان ها را در پي خواهد داشت، اما در اين مملكت چنين باوري شكل نگرفته يا نمي خواهند كه شكل بگيرد. در اين مجال فرصت پرداختن به عدم حضور زنان در كابينه نيست كه اگر با معرفي رسمي وزراي پيشنهادي اين چنين شود، جاي بسي اندوه و تامل است كه چرا در اين كشور به زنان اعتماد نمي شود در حالي كه آمار و شواهد نشان مي دهد زنان مديران كارآمدي تري از مردان بوده اند. در كنار همه آن اهميتي كه وزارتخانه هاي مختلف در امورداخلي و خارجي كشور دارند، نقش وزارتخانه هاي آموزش عمومي و عالي در تعليم و تربيت نسل آينده سبب شده تا انتخاب وزير در اين نهادهاي آموزشي نيز از اهميت زيادي برخوردار باشد. اگربه آمارهاي رسمي و متعدد سازمان هاي جهاني توجه شود، اين نكته قابل درك است كه جوامع پيشرفته و داراي رتبه برتر در زمينه هاي مختلف؛ اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي، نظام آموزشي قوي و حتي صاحب سبكي دارند، چراكه با برنامه ريزي و سياستگذاري مناسب در نظام آموزشي است كه فرهنگ و دانش و مهارت مورد نياز به بهترين وجه ممكن در جامعه نمود پيدا مي كند. بنابراين مهم است كه رييس جمهور منتخب در انتخاب وزير آموزش و پرورش دغدغه به خرج دهد و فردي شايسته و وارسته را معرفي كند. مشورت كردن با همسري كه در سازمان مهمي از آموزش و پرورش فعاليت و خدمت كرده و نظرخواهي از صاحبنظران ديگر كه فراجناحي و انديشمند اين حوزه هستند، مي تواند بخش مهمي از مسير انتخاب وزير آموزش و پرورش را ميسركند اما يقينا نمي تواندكافي باشد. البته اسامي كه اين روزها از وزراي پيشنهادي براي آموزش و پرورش به گوش مي رسد چنگي به دل نمي زند، اما چه كنيم كه ما به اميد زنده ايم. در هشت سال گذشته، با توجه به كم لطفي و كم توجهي دولت به نظام آموزش عمومي آنچه از پيشرفت ها و صاحب سبك شدن ها انتظار مي رفت، رخ نداد. فراموش نشود كه افزايش بودجه اي كه هيچ وقت كفاف نداد، توسعه فضاي آموزشي، افزايش پوشش تحصيلي، شبكه شاد و آموزش و ارتقاي سواد آموزي وظيفه ای است كه بايد انجام مي گرفت و نبايد در كارنامه عملكرد به آن ببالند. اين آموزش مجازي و ارتقاي سواد فناوري معلمان و دانش آموزان را كه امروز نشان برتر مي دانند نيز بايد مديون شيوع كرونا باشند چرا كه با توجه به شيوع بيماري و دسترسي بدون مرز به اطلاعات علمي و آموزشي در جهان، ناخودآگاه سيستم آموزشي كشور دستخوش تغييراتي شد و آموزش مجازي اوج گرفت اما نه تا آن حد كه سزاوار نظام آموزشي ايران باشد و اقناع كننده ي حضور در چرخه ي جهاني و سيستم هاي نوين آموزشي محسوب شود. آموزش و پرورش، فرداي كشور را در بخش دانشي و مهارتي مي سازد، بنابراين تا خوب تغذيه نشود و به آن اهميت داده نشود وضع و اوضاع مملكت همين است. (البته نهاد ها و سازمان هاي ديگر نيز نقش هايي دارند اما آموزش و پرورش تربيت شهروند خوب را برعهده دارد كه همه جامعه را مي سازد). وقت مديدي است كه نظام آموزشي با طرح هاي مختلف در حال آزمايش و خطاي سيستم آموزشي و پرورشي خود هست و معلوم نمي كند چه زمان قرار است از اين همه نقش و طرح خروجي داشته باشد. دوره اي سند تحول بنيادين مي نويسند، دوره اي خصوصي سازي مي آورند، دوره اي مدارس خاص را گسترش مي دهند و ... . بايد پذيرفت كه مدام در حال امتحان كردن مسيرهاي مختلف هستيم بي آنكه به پيامدهاي عدم درايت و تدبير در آن برنامه ها بيانديشيم و اين منجر مي شود به اينكه بدنه آموزش و پرورش به جاي فربه تر شدن، رنجورتر و ضعيف تر شده است. منطقي است كه براي چنين وزارتخانه مهمي بايد حساسيت به خرج داد و با معيارهاي آموزش نوين انتخاب گزينه برتر صورت بگيرد نه با جناح بازي وقول و قرارهاي ستادهاي انتخاباتي. آموزش و پرورش امروز به فردي معلم، خلاق،كارآمد، دلسوز، متعهد و آشنا به آموزش نوين نياز داردكه براي به روز شدن نظام آموزشي با برنامه و تيمي مقتدر ورود کند.