از بودجه نهادهای مذهبی تا بودجه آموزش و پرورش

کسری اعتبارات دولتی بر روند توسعه آموزش عمومی تأثیر عمده ای می گذارد. این کسری نه تنها در ارائه خدمات آموزشی و رفاهی به کارکنان و دانش آموزان، بلکه بر کیفیت فعالیت های آموزشی مدارس و البته اهداف نظام تعلیم و تربیت نیز  مؤثر خواهد بود. زمانی که بودجه سال 98 از طرف دولت برای تصمیم گیری، تصویب و تخصیص نهایی به مجلس  شورای اسلامی ارائه گردید، اکثریت صاحبنظران بودجه ریزی و نظام آموزشی  بر این نکته اذعان داشتند که تخصیص اعتبارات آموزش و پرورش برای سال 98 افزایشی بیش از دیگر نهادها و سازمان ها داشته است و البته در این میان متخصصان دیگری نیز بودند که با حساب و کتاب های خود این افزایش را غیر واقعی و حبابی بدون اثر در حل مسائل و چالش های مالی آموزش و پرورش می دانستند. چه بسا که با گذشت زمان درستی و صحت ادعا و باور دسته دوم به ثمر نشست و فرهنگیان به دلیل مشکلات مالی آموزش و پرورش در تامین نیازهای خود، با عدم پرداخت مطالبات و معوقات روبرو شدند. این در حالی بود که رییس سازمان برنامه و بودجه پیش از این بدون در نظر گرفتن اینکه بخشی از بدهی های آموزش و پرورش بدون پرداخت تنها از سالی به سال دیگر موکول می شود، گفته بود:" آموزش و پرورش هر میزان بدهی که اعلام کرده بود ما پرداخت کردیم و بعید است که باز هم مطالباتی داشته باشند، 934 میلیارد تومان بابت مطالباتی که اعلام شده بود به آنها پرداخت کردیم." با یادآوری تاکید رییس سازمان برنامه و بودجه بر پرداخت بدهی  و عدم اطلاعات کافی وی از مطالبات سال گذشته   فرهنگیان باید خاطرنشان کرد؛ که در تخصیص بودجه سال 98 سازمان ها و مراکزی وجود دارند که هر عقل سلیمی ضرورت و اهمیت آموزش و پرورش را بر آنان ترجیح می دهد و ای کاش محمدباقر نوبخت  و همکاران وی در زمان تخصیص بودجه بر این محور که نظام آموزشی با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می کند، تصمیم به تخصیص اعتبار می کردند.
البته این تاکید که ایران کشوری مذهبی و دارای خط و خطوط ایدئولوژیک است، قابل درک است اما آیا برای کشوری که در برابر ناعدالتی های دشمنان خود قرار گرفته و نیاز دارد تا برای توسعه خود هدف گذاری و آینده سازی کند این حجم از تفاوت تخصیص بودجه بین مراکز مذهبی و آموزشی  توجیه منطقی دارد؟ مگر نظام آموزشی این کشور خارج از چارچوب دینی آن، تعلیم و تربیت دارد که نهادهای موازی زیادی با دریافت اعتبارات کلان به حیطه فرهنگ و آموزش ورود کرده اند؟ بودجه مراکز حوزه علمیه را تعیین می کنند آن وقت چندین گزینه دیگر با عناوین شورای سیاستگذاری، دفتر تبلیغات، شورای عالی و... دارای اعتبارات جداگانه ای هستند. قصد نگارنده یادداشت، زیر سوال بردن تخصیص بودجه به نهادهای مذهبی نیست بلکه جان کلام این است که چرا دولت برای یک بار هم که شده در کنار بودجه آموزش و پرورش برای مطالبات و معوقات فرهنگیان و شورای سیاستگذاری این نظام، فصل جداگانه ای را در نظر نمی گیرد؟ تنها کافیست بین بودجه نهادهای مذهبی و فرهنگی دیگر، با آموزش و پرورش یک قیاس صورت بگیرد. آیا تاثیری که حوزه های علمیه بر این کشور و مقابله با دشمنان دارد، بیشتر از آموزش و پرورش و تربیت نسل آینده کشور است؟اگر دولت برای جبران کسری اعتبارات آموزش و پرورش به فکر خصوصی سازی افتاده است، همین برنامه را برای نهادهای مذهبی هم پیاده کند و در آن بخش تعلیم و تربیت و البته تبلیغات را با خصوصی سازی همراه کند. باید پذیرفت که اگر این تفکر و باور وجود داشت که آموزش و پرورش یک حق اساسی برای همه و کلید آینده هر کشور است، امروز بر سر اینکه چرا معلمان مطالبات تاخیری و نظام آموزشی بودجه ای نابرابر دارد، بحث و نظر نبود.
تنها چیزی که در تخصیص بودجه دولت مدنظر قرار نمی گیرد موضوع سرمایه گذاری در آموزش است. شاید خسران این عدم توجه به آموزش و ناکافی بودن هزینه های آموزش عمومی را بتوان در عدم انگیزه در معلمان، رکود مهارتی در نظام آموزشی، آمار جرم و جنایت در جامعه، میزان سلامت روانی  و حتی در عدم رشد اقتصادی و... مصداق پیدا کرد. ترویج عقاید و باورهای مذهبی، تقویت برنامه ها و نظام دفاعی کشور، دارابودن رسانه صوتی و تصویری همراه با آرمان های نظام خوب است اما پژوهش ها و تجارب جهانی نشان می دهد که داشتن یک نظام آموزشی به روز و موثر به همراه معلمان و دانش آموزان با انگیزه و متعهد در  روند توسعه ملی  بسیار خوب تر از گزینه های دیگر است. شایسته است که نظام آموزشی را دریابید قبل از آنکه خسرانی ناجبران بر کشور وارد شود.