پنج پیام استعفای ظریف

پیش از این هم چندین بار شایعه استعفای محمدجواد ظریف وزیرامورخارجه دولت روحانی در رسانه ها مطرح شده بود که هر بار تکذیب می شد. اما این بار قبل از طرح شایعه، ظریف در اینستاگرام خود استعفایش را اعلام کرد. او استعفا داد تا دولت روحانی یک بازوی پرتوان خود را از دست بدهد. نقش مهم ظریف در پیشبرد مذاکرات هسته ای و تحقق توافق برجام، بر کسی پوشیده نیست. ظریف آبروی دولت اول روحانی بود. اما در دولت دوم روحانی، با خروج آمریکا از برجام از یک سو و افزایش نارضایتی عمومی از عملکرد دولت از سویی دیگر، انتقادات و تهمتها و تخریبها علیه ظریف افزایش یافت و او با دست خالی و بدون پشتیبانی جدی ارکان حاکمیت، امکانی برای تغییر شرایط نداشت. شاید اولین پیام استعفای ظریف، ناتوانی او در مقابل مخالفانی بود که در آخرین حرفهایش ردپای آن را می شد پیدا کرد. او گفته بود: نگوئیم مردم ۴۰ سال مقاومت کردند باز هم می کنند؛ پس ما چکاره ایم؟!
 
پیام دوم استعفای ظریف، شاید ناامیدی او از تغییر شرایط ایران در حوزه دیپلماسی با توجه به مخالفتهای داخلی بود. ظریف در ماههای اخیر به دنبال پیوستن ایران به FATF  بود و تصویر او در یکی از جلسات اخیر مجمع تشخیص مصلحت نظام که به همین منظور تشکیل شده بود و ناامیدی در آن موج می زد در یادها می ماند. شاید ظریف دیگر امیدی به تداوم مسیری که با برجام آغاز شده بود و با خروج آمریکا از برجام دچار دست انداز شده بود، نداشت. چون در داخل هم کارشکنی، حتی توسط کسانی که زمانی از برجام حمایت می کردند و حالا به مخاف برجام تبدیل شده بودند آنقدر زیاد شده بود که دیگر امیدی به تصویب و تایید لوایح نبود.
 
پیام سوم این استعفا، افزایش فاصله اعضای تاثیرگذار کابینه با شخص رییس جمهوری است. روحانی در قبال تحولات یک سال اخیر به حدی منفعل عمل کرده که در فاصله یک سال و نیم از تشکیل کابینه، سه عضو کلیدی کابینه اش استعفا را به ماندن ترجیح داده اند و شایعه استعفای یک وزیر کلیدی دیگر هم شنیده می شود. استعفای ظریف، حاوی پیامی به روحانی هم می تواند باشد که از انفعال خارج شود و حداقل درصدی از همان روحانیِ دوران تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری باشد تا لااقل یاران نزدیکش کنارش بمانند.
 
پیام چهارم این استعفا، شاید پیامی ناامیدکننده به مردم باشد. حاصل این استعفا، تزریق هر چه بیشتر ناامیدی به مردمی است که همین حالا هم آنقدر زیر فشار مشکلات معیشتی گرفتار شده اند که اگرچه کمتر فرصتی برای اندیشیدن به دلایل استعفای وزیر امور خارجه دارند، اما به دلیل نگرانی از روند تحولات آینده، این موضوع را با نگرانی رصد خواهند کرد. خبر استعفای ظریف برای مردم، نشانه ای از ورود به دوره ای دشوارتر در حوزه دیپلماسی می تواند باشد که آثار داخلی هم با خود دارد. دوره ای که صاحبان برخی تریبونها، به مردم درباره سختی آن در سال آینده هشدار داده اند.
 
پیام پنجم استعفای ظریف اما مهمتر است. اگر نمی توانی کار مثبتی انجام دهی و قدمی رو به جلو برداری، بهتر است صندلی وزارت یا مدیریت یا مسوولیت را اشغال نکنی. ظریف ماموریت خود را تمام شده قلمداد می کرد، پس نماند تا مسوولیت انفعال را نپذیرد و این، پیام مهمی برای آن دسته از مسوولانی است که ماندن بر منصب و مقام را اصل می دانند یا حداقل آنکه بدون برداشتن قدمی رو به جلو دچار روزمرگی شده اند. فرقی هم ندارد آن مسوول، رییس دولت باشد یا وزیر و وکیل...