دو روی سکه بهره‌وری از مخازن سدها

حال و روز سدهای ایران زیر سایه بارندگی‌های اخیر مطلوب است و آمارها نشان می‌دهد مقادیر ورودی به آن‌ها از ابتدای سال آبی معادل ۷۱.۶ میلیارد مترمکعب بوده که نسبت به مدت مشابه ۲۷۷ درصد افزایش داشته است. اتفاقی که به اعتقاد کارشناسان نمی‌توان آن را نشانه آغاز دوره ترسالی دانست اما می‌توان از این مخازن برای مقابله با خشکسالی بهره برد. به عبارت دیگر می‌توان از ذخایر سدها در تأمین حداکثری در شرایط خشکسالی و ذخیره‌سازی حداکثری در شرایط ترسالی استفاده کرد.
به گزارش ایسنا، امسال دغدغه بحران آب در ایران برخلاف سال‌های گذشته به دلیل بارندگی‌ها کم‌رنگ‌تر شده است. وضعیت مطلوب سدها نیز گواه این موضوع است که امسال تابستان، نگرانی و دغدغه‌ای برای تأمین آب نخواهیم داشت.
در این راستا، وحید عسکری‌نژاد- رئیس گروه بهره‌برداری از سدهای کشور - درباره میزان ورودی و خروجی سدهای کشور از ابتدای سال آبی ۹۸-۹۷ (اول مهرماه) تا ۲۴ اردیبهشت ۹۸ اظهار کرد: مقادیر ورودی به سدها از ابتدای سال آبی معادل ۷۱.۶ میلیارد مترمکعب بوده که نسبت به مدت مشابه ۲۷۷ درصد افزایش داشته است. میزان خروجی از سدها از ابتدای سال آبی نیز ۵۰.۶ میلیارد مترمکعب گزارش شده که نسبت به سال گذشته در بازه زمانی مشابه ۲۱۵ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
بر این اساس، تعداد ۱۷۸ سد مهم در حال بهره‌برداری کشور، ظرفیتی معادل ۵۰ میلیارد مترمکعب دارند و بنا بر اعلام وزارت نیرو، آب ذخیره شده در مخازن سدهای کشور معادل ۴۰.۹ میلیارد مترمکعب عنوان شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از رشد ۵۶ درصدی برخوردار شده است. تعداد سدهایی را که بیش از ۹۰ درصد پرشدگی دارند ۹۱ سد و تعداد سدهایی که کمتر از ۴۰ درصد پرشدگی دارند ۲۶ سد است.
همچنین درصد پرشدگی مخازن سدها حدود ۸۲ درصد اعلام و گفته شده که موجودی مخزن سدهای کشور نسبت به هفته گذشته ۴۲۰ میلیون مترمکعب افزایش داشته است و به گفته عسکری‌نژاد برنامه‌ریزی منابع و مصارف سدها با دو رویکرد کلی تأمین حداکثری در شرایط خشکسالی و ذخیره‌سازی حداکثری در شرایط ترسالی صورت می‌پذیرد؛ در شرایطی که آورده‌ای پیش‌بینی‌شده به مخزن به‌دلیل وقوع خشکسالی محقق نشود، برنامه‌ریزی به نحوی بازنگری می‌شود که بتوان تا حدی که تهدیدی برای مسائل فنی، کمی و کیفی آب شرب وجود نداشته باشد از ذخایر آب مخازن بهره‌مند شد.
در شرایط ترسالی و وقوع رخداد سیلاب نیز مهار آب و حداکثر ذخیره‌سازی توسط مخازن سدها صورت می‌پذیرد، تا جایی که بتوان از منابع آب ذخیره‌شده برای تأمین مصارف در سال‌های آینده بهره برد. البته کارشناسان بر این باورند که باران‌های سیل آسا پایان دوره‌های خشکسالی در ایران است و پر شدن سدها درمان کم آبی مزمن کشور نیست. البته گفته می‌شود این پایان دوره خشکسالی است اما به این معنی نیست که دیگر آغاز نخواهد شد. زیرا ایران در هواشناسی هنوز روشی ندارد که بتوان دوره‌های خشکسالی و تر سالی را برای آینده پیش‌بینی کرد. البته روش‌های آماری می‌توانند بر اساس آنچه در گذشته رخ داده‌اند، فقط احتمال وقوع این دوره‌ها را در آینده تبیین کنند.