کتاب قاچاق نخریم

شاید شعار این دوره نمایشگاه کتاب تهران «خواندن توانستن است» باشد اما چه خوب است بتوانیم به خود و دیگران بیاموزیم که در کنار این شعار، کتاب قاچاق نخریدن را در جامعه نهادینه کنیم.
به گزارش ایرنا، به همت کارگروه صیانت از حقوق ناشران، مولفان و مترجمان پوسترهایی در سراسر غرفه‌های سی و دومین نمایشگاه کتاب نصب شده که می‌گوید «کتاب قاچاق نخریم».
شاید این سوال مطرح شود که مگر کتاب هم قابل قاچاق شدن است؟ که پاسخ یک بله محکم خواهد بود.

**در چیستی کتاب قاچاق
هر کتابی که بدون مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بدون اجازه از ناشر رسمی و قانونی، بدون تایید مترجم و مولف، توسط هر شخص حقیقی یا حقوقی منتشر و عرضه شود، کتاب قاچاق محسوب می‌شود و خرید و فروش آن غیرقانونی است.
در این میان کتاب‌هایی که به دلیل محتوا یا نویسنده آن اجازه انتشار در کشور را ندارند هم به بازاری تبدیل شده‌اند تا کتاب‌های مجوز دار بازار رسمی را هم به بهانه ممیزی نداشتن به مخاطبان عرضه می‌کنند و این گونه بازار کتاب های قاچاق رونق می گیرد و اصل آثار از فروش باز می مانند.
این پدیده در غالب دست‌فروشی سال‌هاست که در میان دستفروشان و برخی فروشندگان کتاب های دست دوم دیده می‌شود.

**مراقبت و حمایت از ناشران
از اسفند ماه سال 96، اتحادیه ناشران و کتابفروشان استان تهران با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نیز پلیس امنیت قضایی، زمینه پیشگیری از روی داد این اتفاق و نیز پیگرد قاچاق‌چیان کتاب را از طریق کارگروه صیانت از حقوق ناشران و مولفان آغاز کرد.
دبیرخانه این کارگروه در اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان مستقر است و امور اجرایی آن توسط این اتحادیه انجام می‌شود، این کارگروه تلاش می‌کند با استفاده از تمامی اهرم‌ها و ابزارهای قانونی به مقابله با جریان تکثیر غیرقانونی آثار اعم از چاپی، الکترونیکی، صوتی، نرم‌افزاری، چند رسانه‌ای در فضای حقیقی و مجازی بپردازد.

** از 1396 تا امروز
در زمستان 1397، انباری به روی اهالی رسانه گشوده شد که نتیجه تلاش‌ این کارگروه بود، در این سوله که حدودا یک هزار و 350 متر مربع وسعت داشت، حدود 700 هزار جلد کتاب انبار شد که سعید میرجلالی دبیر کارگروه صیانت از حقوق ناشران، مولفان و مترجمان، ارزش مالی این کتاب‌ها را بین 15 تا 20 میلیارد تومان اعلام کرد.
این کتاب‌ها از اردیبهشت تا دی ماه 1397 جمع‌آوری شده بودند و کتاب‌های ناشران گوناگون در رده‌های سنی مختلف و در همه انواع چاپ، از شومیز و گالینگور تا وزیری و جیبی در آن دیده می‌شد.
این کتاب ها از چندین انبار در سراسر تهران جمع آوری شده بود که به برخی قاچاقچیان مشهور کتاب تعلق داشت، کسانی که پرونده‌‌های باز در قوه قضاییه و دادگستری داشتند.
در پایان سال 1397، خبر رسید که سرگروه یکی از این باندهای قاچاق دستگیر شده است که این خبر اهالی کتاب و فرهنگ را به نتیجه دادن این تلاش ها و کشفیات امیدوار کرد.

** واکنش وزیر فرهنگ
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در جلسه پاسخگویی به سوالات نمایندگان مجلس که در بهمن ماه 1397 برگزار شد با ابراز خشنودی از تشکیل کارگروه صیانت از نشر اعلام کرد که حدود یک میلیون کتاب در فاصله دو ماه از آبان تا دی ماه توسط این مجموعه و به همت نیروی انتظامی کشف و ضبط شده است.
سید عباس صالحی در این جلسه جدیت قوه قضاییه برای پیگیری موضوع پیگرد قاچاقچیان را خواستار شد و از نمایندگان مجلس نیز درخواست کرد با سرعت بیشتری لایحه مالکیت فکری را تصویب کنند تا کار برای متخلفان سخت‌تر شود.
او در این جلسه اعلام کرد: ما در این مسیر جدی هستیم؛ هر چند کسانی که در فضای قاچاق نشر بودند به دلیل پرسود بودن این حوزه، همچنان در آن حضور فعال دارند، تهدید می‌کنند و حرکت‌هایی انجام می‌دهند لذا امیدواریم کشف این شبکه‌ها فضای امن و آرامی در حوزه نشر و کتاب ایجاد کند.

** در نمایشگاه کتاب سی و دوم
کارگروه صیانت از ناشران، مولفان و مترجمان با پوسترهایی بزرگی که مخاطبان را به نخریدن کتاب قاچاق تشویق می‌کند، در نمایشگاه حضور پررنگی دارد.
ناشران نیز در حمایت از این شعار در غرفه‌های خود و در صفحات اجتماعی وابسته به انتشارات واکنش های مثبتی داشته اند، تا حدی که یکی از ناشران در صفحه خود با اعلام این که حتی یک صفحه کتاب بدون رعایت حق ناشر، قاچاق محسوب می‌شود، گفته است هر دست فروشی که در هر جای شهر کتاب می‌فروشد، کتاب‌هایش قاچاق است.
ناشر دیگری نیز در ادامه این حرکت‌ها، کتاب‌های قاچاق را آفت زندگی ناشران دانسته است. یکی از ناشران باسابقه با اعلام این که اگر قاچاق کتاب کنترل نشود، دیگر نمی‌تواند به انتشار کتاب ادامه بدهد، خواهان جدیت بیشتر در برخورد با قاچاق‌چیان شد.

**فردای بهتر برای ناشران
کارگروه صیانت از ناشران، با جدیت مشغول کار است اما با همه این احوال، نتیجه نهایی باید از قوه قضاییه پیگیری شود، این گونه می توان به فردای ناشران، امیدوار بود، شعاری که به رنگ قرمز در سراسر نمایشگاه کتاب دیده می‌شود، شبیه تابلوی ورود ممنوعی است که بازدید کنندگان را کنجکاو و بر لزوم آگاه کردن مخاطبان کتاب تاکید می‌کند.