خلا بزرگ هاشمی رفسنجانی در سیاست و دیپلماسی ایران

در روز دوشنبه عزاداران از همه اقشار ملت ايران، از رئيس جمهور كشور تا مردم عادي، به دنبال درگذشت رئیس جمهور پيشين، اكبر هاشمي رفسنجاني در سن 82 سالگی به او اداي احترام كردند.
 به گزارش پایگاه خبری فریادگر به نقل از آسوشیتدپرس، رئیس جمهور حسن روحانی و مشاورش بعد از شنیدن خبر به مسجدی در شمال تهران که پیکر آقای رفسنجانی به آنجا برده شده بود رفتند. عزاداران، از جمله اعضای خانواده وی، در پای تابوت او می‌گریستند. در این روز، روزنامه‌ها در ایران صفحه نخست خود را به تصویر آقای رفسنجانی اختصاص دادند که روز یکشنبه پس از یک عارضه قلبی درگذشته بود. تلویزیون رسمی نیز به این مناسبت تصاویر آرشیوی از سخنرانی‌ها و نظرات وی پخش می‌کرد. در کشور سه روز عزای عمومی اعلام شد و مراسم خاکسپاری ایشان برای روز سه شنبه برنامه‌ریزی شد. در آغاز کار مجلس در روز دوشنبه، علی لاریجانی رئیس مجلس به رئیس جمهور فقید ادای احترام کرد و او را به عنوان مرد روزهای سخت که نام او همواره با انقلاب گره خورده و تا همیشه نیز همین‌طور باقی خواهد ماند؛ توصیف کرد. در این میان تحلیل‌گران سیاسی معتقدند که غیبت آقای رفسنجانی، روحانی را از سوی تندروها تحت فشار قرار خواهد داد.
حمیدرضا شکوهی تحلیلگر مقیم تهران در این باره گفته است که «روحانی و اصلاح‌طلبان، حامی قدرتمندی در انتخابات آینده ریاست جمهوری را از دست دادند». شکوهی همچنین گفت که در شش ماه پیش رو تا انتخابات ریاست جمهوری، روحانی و مشاورانش تحت فشارهای فراوانی قرار دارند که رفسنجانی اگر زنده بود، می‌توانست آن را مدیریت کند.
حسن هانی‌زاده دیگر تحلیلگر سیاسی در تهران به آسوشیتدپرس گفت که «مرگ آقای رفسنجانی خلاء بزرگی در فضای دیپلماسی ایران ایجاد کرد. بسیاری از مقامات خارجی هنگام سفر به ایران، با آقای رفسنجانی برای گفتگو درباره مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی ملاقات می‌کردند. در 37 سال گذشته آقای رفسنجانی همیشه برای هموار کردن راه ارتباط بهتر با کشورهای منطقه و غرب تلاش می‌کرد». هانی‌زاده افزود که او امیدوار است که چهره‌های میانه‌رو، سیاست او را ادامه دهند.
همچنین محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه گفت که «دیدگاه‌های آقای رفسنجانی همواره هموار کننده راه ما در مسیر سیاست خارجی بود».
شهروندان تهرانی نیز غم و اندوه خود را در از دست دادن وی بیان کردند. به عنوان مثال، مازیار رضایی یک فعال در بخش املاک و مستغلات گفت که «نمی دانم چه کسی جای خالی او را پر خواهد کرد، او ایران را از گزند تندروها برای مدت طولانی، حفظ می‌کرد». همچنین زهرا قربانی، یک خیاط، می‌گوید که او درباره آینده فرزندانش نگران است. او رویس جمهور فقید را به عنوان مردی که همیشه تلاش می‌کرد روابط ایران با کشورهای همسایه و جهان را محکم کند، توصیف کرد.
زندگی آقای رفسنجانی به عنوان یک بازمانده سیاسی از نسل اول انقلاب شناخته می‌شود که در تاریخ نوین ایران از دورانی که دستیار نزدیک به آیت‌الله (امام) خمینی در جریان انقلاب اسلامی سال 1979 بود تا زمانی‌که به عامل میانجی برای قرارداد ایران- کنترا تبدیل شد، حضور مؤثری داشت. او به پایه‌گذاری برنامه هسته‌ای ایران کمک کرد، اما بعداً از توافق با قدرت‌های جهانی بر سر مسائل هسته‌ای برای لغو تحریم‌ها حمایت کرد.
ترجمه : سمیه دالوند