احمد خاتمی، تمدن 1400 ساله و برخورد گزینشی با حس ملی گرایی مردم

این روزها فیلمی از سخنان سید احمد خاتمی دست به دست می شود که ایران را دارای تمدنی ۱۴۰۰ ساله ذکر کرده و بدین ترتیب، تمدن ایران قبل از اسلام را به کل نفی کرده است.
 
احمد خاتمی را چند سالی قبل از معروف شدنش شناختم. زمانی که خبرهای مربوط به او را به نقل از خبرگزاریها در روزنامه با عنوان سید احمد خاتمی یا حجت الاسلام والمسلمین سید احمد خاتمی منتشر می کردیم، اما همواره از دفتر او جوابیه هایی به روزنامه واصل می شد که ایشان آیت الله سید احمد خاتمی است، نه حجت الاسلام. آن زمان هنوز به امامت جمعه تهران منصوب نشده بود و وقتی در اسفند ۱۳۸۵ خبر انتصاب او به امامت جمعه موقت تهران به نقل از منابع آگاه منتشر شد، باز هم در خبرها، عنوان حجت الاسلام والمسلمین برای او ذکر شده بود.
 
حجت الاسلام یا آیت الله احمد خاتمی، اما خیلی زود مشهور شد. با نطق های تند و آتشین و صدای فریادگونه و البته عکسهایی که از چهره خشمگین او در هنگام سخنرانی ها منتشر می شد و او مدتی بعد مدعی شد اغلب آنها فتوشاپ است. در قضایای سال ۱۳۸۸، او تندترین سخنرانی ها را علیه معترضان به انتخابات ایراد کرد و شهرت او بیشتر، مدیون همان نطق هاست. احمد خاتمی پای ثابت سخنرانی های تجمعات و نمازجمعه ها علیه "فتنه" بود و در زمانی که همنام او – سید محمد خاتمی – ممنوع التصویر شده بود، او حضوری پررنگ در سخنرانی های عمومی و نمازجمعه و شبکه های تلویزیونی داشت.
 
سخنرانی های حاشیه ساز احمد خاتمی کم نیست. از انتقادش به سخنان حسن روحانی که گفته بود مردم را نمی توان با زور و شلاق به بهشت برد، تا انتقادش به برنامه خندوانه. او بارها نسبت به آداب و رسوم ملی ایران نیز انتقاد کرده و از جمله در اسفند ماه سال ۹۱ گفته بود: «دشمنان می‌خواهند با پراهمیت جلوه دادن نمادهای ملی نسبت به جلوه‌های دینی، دین را در جامعه کم‌رنگ کنند، آن‌ها با بزرگ کردن چهارشنبه‌سوری، نوروز و نظایر این‌ها می‌خواهند به این هدف نایل شوند».
 
حالا سخنان او در مورد تمدن ۱۴۰۰ ساله ایرانیان خبرساز شده است. او در شرایطی در سخنرانی خود در نمازجمعه تهران، ترامپ را به دلیل توهین به ملت ایران با تمدنی ۱۴۰۰ ساله نکوهش کرده، که حتی در کتابهای درسی مدارس ایران هم تمدن ایران با قدمتی بیش از ۲۵۰۰ سال معرفی شده است. گویی احمد خاتمی تلاش دارد تمدن ایران پیش از اسلام را به کل نادیده بگیرد. اما نکته قابل تامل ماجرا این است که درست در شرایطی که رییس جمهور آمریکا در سخنان خود از عنوان مجعول برای خلیج فارس استفاده می کند و زمینه همبستگی ملی ایرانیان را فراهم می کند تا از نام واقعی و دقیق خلیج فارس دفاع کنند، چنین سخنانی در واکنش به ترامپ، نوعی دوگانگی در داخل کشور ایجاد می کند که حاصلش را طی روزهای اخیر در فضای مجازی دیده ایم.
 
گویا برای مقابله با آمریکا، استفاده از حس ملی گرایی مردم ابزار مناسبی است و لازم است همه بسیج شوند تا از نام خلیج فارس دفاع کنند. اما برای تسلط بر فرهنگ و تاریخ مردم، این جنبه ملی‌گرایی که بخشی از هویت ایرانیان است، نادیده گرفته می‌شود.
حمیدرضا شکوهی