ضربه سخت به تندروها و کاسبان فيلترينگ

گروه سیاسی- فهیمه جهازیان: خبرگزاری‌ها عصر روز گذشته اعلام کردند که «در جلسه شورای عالی فضای مجازی پس از بحث و بررسی، اعضا ضمن تاکید بر اهمیت حکمرانی قانونمند در فضای مجازی به رفع محدودیت‌های دسترسی به برخی سکوهای پرکاربرد خارجی شامل واتساپ و گوگل‌پلی، با اجماع رای مثبت دادند.»
به گزارش مردم سالاری آنلاین، یکصد و چهارمین جلسه شورای عالی فضای مجازی عصر روز سه شنبه چهارم دی ماه با حضور سران سه قوه، وزیران و اعضای شورای عالی فضای مجازی کشور برگزار شد و در این جلسه، موضوع بازنگری در سیاست‌های مسدودسازی، مجدد طرح و پس از ارایه نظرات دستگاه‌ها، که پیشتر مورد بررسی قرار گرفته بود، در جلسه مطرح شد.همچنین در این جلسه، اعضا بر حمایت از سکوهای داخلی تاکید کردند.
این یکی از مهمترین وعده‌های مسعود پزشکیان در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بود که در مناظرات و تبلیغات انتخاباتی درباره آن صحبت‌های فراوانی شد. البته عیسی زارغ پور وزیر ارتباطات دولت سیزدهم نیز در حاشیه دولت و در جمع خبرنگاران چندین بار این موضوع را مطرح کرد که دولت خواستار رفع فیلتر گوگل پلی است، اما چه کسی است که نداند حتی وزرای دولت سیزدهم به دلیل نگاه بسته و تنگنظرانه به دلیل اینکه عضو حقوقی شورای عالی فضای مجازی بودند، با رفع آن مخالفت کردند.
برهمین اساس، شهاب‌الدین طباطبایی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «‏در گام‌اولِ طرح رفع محدودیت فیلترینگ، واتساپ و گوگل‌پلی، با اجماع رای مثبت اعضای شورای عالی مجازی رفع فیلتر شد.»
ستار‌هاشمی‌وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «امروز گام اول رفع محدودیت از اینترنت را با همدلی و وفاق برداشتیم؛ از پیگیری رئیس جمهوری و همراهی رسانه‌ها و فعالان ممنونم و بیش از پیش به این همراهی و همدلی نیازمندیم. این مسیر ادامه دارد....»
پیش از این و در دومین جلسه شورای عالی فضای مجازی پس از گزارشی که مرکز ملی فضای مجازی با دستور رئیس جمهوری که در اولین جلسه به این مرکز داده شده بود، از آخرین وضعیت کیفیت شبکه و دسترسی مردم به اینترنت و همچنین مشکلات پیش آمده برای کسب و کار‌های فضای مجازی، ارائه شد و طرحی یک صفحه‌ای و در چند بند با هدف رفع فیلتر چند پلتفرم توسط وزارت ارتباطات به اعضا ارائه شد. در همین جلسه رئیس جمهوری کارگروهی را برای بررسی بیشتر این طرح تعیین و بازگشایی را منوط به نظر نهایی این کارگروه دانست.
به نظر می‌رسد با مصوبه امروز هسته سخت مقاومت در برابر رفع فیلتر شکسته شده و در آینده عرصه برای کاسبان فیلترینگ و فروشندگان فیلترشکن تنگ تر خواهد شد.
ابراز آمادگی وزیر ارتباطات برای فراهم ساختن زیرساخت‌ها جهت رفع فیلتر دیگر سکوهای اینترنتی
اما صبح روز سه شنبه سید ستار‌هاشمی‌که برای بازدید به نمایشگاه تلکام رفته بود در جمع خبرنگاران بدون اشاره مستقیم درباره رفع فیلتربرخی از سکوهای اینترنتی با بیان اینکه زیرساخت‌های رفع فیلترینگ در حال آماده‌سازی است، درباره برخی گمانه زنی‌ها مبنی بر احتمال رفع فیلترینگ برخی سکوهای اینترنتی در جلسه شورای عالی فضای مجازی گفت: امیدواریم که در جلسه عصر امروز (سه شنبه)‌ تصمیمات خوبی اتخاذ شود.
وی با بیان این مطلب در پاسخ به اینکه آیا در جلسه عصر امروز شورای عالی فضای مجازی تصمیمی‌درباره رفع برخی سکوهای اینترنتی اتخاذ خواهد شد یا خیر، تصریح کرد: اجازه دهید تمرکز کافی برای جلسه عصر داشته باشیم اما امیدواریم که به تصمیمات خوبی برسیم.
وی ادامه داد: زیرساخت‌های مناسب برای رفع فیلتر برخی از سکوهای در کشور وجود دارد و در حال آماده سازی بیشتر در سایر زیر ساخت‌ها هستیم. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با تاکید بر اینکه موضع دولت و این وزارتخانه در باره فیلترینگ مشخص است، یادآور شد: اینکه می‌بینید که افراد مختلف آمار و ارقامی‌در این خصوص ارایه می‌کنند، نشان می‌دهد که وزارت ارتباطات در این زمینه فعال عمل کرده است و همه اذعان دارند که وضعیت کنونی مطلوب نیست.
هاشمی‌با بیان اینکه در موضوع فیلترینگ بحث‌های جدی کارشناسی صورت گرفته است، بر پرهیز از نگاه سیاسی به فیلترینگ تاکید کرد و افزود: سعی کردیم موضوع فیلترینگ را در فضای سیاسی دنبال نکنیم زیرا می‌خواستیم کارها به صورت کارشناسی و به دور از هیاهو و جنجال پیش برود.
وزیر ارتباطات تاکید کرد: این وزارتخانه در ماههای گذشته با جدیت و مبتنی بر کار کارشناسی موضوع فیلترینگ را پیگیری کرده است و در نتیجه امروز هر کس با هر نگاهی بر این اعتقاد است که وضعیت موجود، مطلوب نیست.
آخرین تیر مخالفانِ رفع فیلترینگ با نامه‌ای بدون هویت
از سوی دیگر مخالفان رفع فیلترینگ در آخرین دقایق تشکیل شورای عالی فضای مجازی به صف شدند تا فشار را بر اعضا برای لغو نشدن فیلترینگ عملیاتی کنند.
خبرآنلاین نوشت: ساعاتی مانده به جلسه تعیین‌کننده شورای عالی فضای مجازی برای تصمیم‌گیری درباره رفع فیلترینگ، تندروهای مخالف این اقدام، یکی از آخرین تیرهای در چله‌شان را رها و آن را رسانه‌ای کردند.
آنگونه که رسانه‌های اصولگرا گزارش داده‌اند، بیش از ۱۰۰ نماینده نامه‌ای به اعضای شورای عالی فضای مجازی نوشته‌اند و در نگاه اول و با توجه تیتری که این رسانه‌ها انتخاب کرده‌اند، مربوط می‌شود به معرفی فروشندگان فیلترشکن اما در بطن این نامه سه صفحه‌ای مخالفت با رفع فیلترینگ دیده می‌شود؛ البته این مخالفت آنقدر روشن بیان شده که نیازی به دیدن بطن آن هم نیست و علنا مخالفت خود را اعلام کرده‌اند.
نامه‌ای بدون هویت
اما نکته مهمتر، افراد امضاکننده این نامه است؛ در واقع هویت نامه مذکور مشخص نیست و کسی خبر ندارد که امضای پای نامه چه کسانی هستند. احتمالا باید جزو نمایندگانی باشند که داعیه شفافیت حداکثری دارند و در این مواقع شفافیت موضوعی بدون اولویت می‌شود.
پیگیری‌های این رسانه در راهروهای مجلس، نشان می‌دهد رضا تقی‌پور، حمید رسایی و قاسم روانبخش سه نماینده تندرو، تنها چهره‌های پشت پرده این نامه هستند که نامشان به میان آمده است.
البته این نامه هم احتمالا مانند نامه دعوت از ابراهیم رئیسی برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم باشد که در مجلس یازدهم منتشر و ادعا شد که بیش از ۲۲۰ امضا دارد؛ اما هرگز امضاکنندگان این نامه مشخص نشدند.
امضاکنندگان نامه، در همان ابتدا نگرانی خود از رفع فیلترینگ را اینگونه بیان کرده‌اند: «گزارش‌ها، حکایت از این دارد که در روزهای آینده موضوع فعالیت مجدد و (بی قید و شرط) سکوهای مجازی خارجی که در گذشته به دلیل تخلفات گسترده و ارتکاب جرایم اخلاقی، نقض حریم خصوصی شهروندان، جاسوسی به نفع دشمنان، اقدامات تروریستی گوناگون برابر قوانین موجود کشور ادامه فعالیت آنها منوط به معرفی نماینده و رعایت قوانین و مقررات کشور شده بود، در شورای عالی فضای مجازی، بررسی می‌گردد.»
آنها خیلی بی‌تعارف «طرح چنین مسأله‌ای، آن هم در این روزها و ماه‌های حساس منطقه و جهان» را «جای تعجب فراوان» دانسته‌اند و رفع فیلترینگ را «هدیه شگفتانه‌ای به دشمنان در جنگ نرم برعلیه ملت ایران» معرفی کرده‌اند.
نگارندگان می‌گویند در زمانی که «دشمنان به دنبال ایجاد اغتشاش و آشوب‌های اجتماعی در کشور هستند و سکوهای مجازی آنها نیز در فتنه‌های ۱۳۸۸، ۱۳۹۶، ۱۳۹۸ و ۱۴۰۱ و به طور کلی در طی سال‌های گذشته نشان داده اند که دشمن جمهوری اسلامی‌و مردم آن هستند، وجهی ندارد که با برخی رفتارهای نابجا، بستر را برای آنها فراهم کنیم. زیرا چنین رفتارهایی، زیر پا گذاشتن بدیهیات حکمرانی است.» در جای دیگری از نامه آمده که چطور می‌شود غربی‌ها «جلوی انتقال دارو و غذا را به ایران گرفته‌اند» اما «برای توسعه ابزارهای حاکمیت گریز، بودجه‌های کلان اختصاص می‌دهند.»
آنها تاکید دارند که «اکثر فیلترشکن‌هایی که در داخل کشور فعالیت می‌کنند، منشأ خارجی دارد و با پول‌پاشی غربی‌ها به صورت رایگان به دست کاربران ایرانی می‌رسد! لذا از شورای عالی فضای مجازی انتظار می‌رود برای برچیدن بساط فیلترشکن فروش‌ها و افشای عقبه آنها در کمترین زمان ممکن اقدام لازم را به عمل آورد.»
سنگی که علامت نزدن است
نویسندگان برای اعضای شورا تعیین تکلیف هم کرده‌اند و نوشته‌اند: «تکلیف فعالیت یا عدم فعالیت سکوهای خارجی در کشورمان معلوم است؛ با در نظر داشتن آسیب‌های فرهنگی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی که در گذشته از فعالیت بی ضابطه این سکوها تجربه کرده‌ایم، عقل حکم می‌کند که حضور این سکوها در کشورمان تنها در صورت تعهد آنها به ارزش‌های جامعه اسلامی‌و رعایت قوانین کشورمان امکانپذیر است و اینکه در کشورمان نماینده رسمی‌داشته، دفتر نمایندگی تأسیس کنند، سرورهای مربوط به کاربران ایرانی را به داخل کشورمان منتقل نمایند و از انجام اقدامات خصمانه بر علیه استقلال و امنیت کشور خودداری کنند و به هیچ وجه در اقدامات تروریستی و جنگ سایبری دشمنان بر علیه ملت بزرگ ایران کمک و همکاری نکنند.»
شرطی که نویسندگان برای نرم‌افزارهای خارجی گذاشته‌اند در واقع شرطی است که با توجه به شرایط موجود، مشخص است که عملی نمی‌شود. به عبارت دیگر، آنها سنگ بزرگی را به میان آورده‌اند تا علامت نزدن باشد. در واقع رسانه‌ای کردن چنین نامه‌ای آن هم در ساعات منتهی به تشکیل جلسه، می‌توان گفت ایجاد فشار رسانه‌ای بر اعضای شورای عالی فضای مجازی یکی از اهداف این نامه بوده است. اما گرچه به نام معرفی فیلترشکن فروش‌ها منتشر شده اما بیشتر به نظر می‌رسد به کام دوستداران فیلترینگ بوده است.