گروه سیاسی- رحمان زین الدین: علی شمخانی از جمله سیاستمدارانی است که فراز و فرودهای فراوانی داشته و همواره در دیدگاه مردم با نگاههای خاص سیاسی دیده شده است.
به گزارش
مردم سالاری آنلاین ،وی در یکی از مهمترین برهههای سیاسی تاریخ جمهوری اسلامی، هم وزیر دفاع (دولت اصلاحات و زمان اغاز مذاکرات با طرفهای غربی) و هم دبیر شورای عالی امنیت ملی (مذاکرات سخت برجام) بود.
آنچنان که گفته می شود اگر دبیرخانه با دولت بخصوص در زمان طلایی انتهای دولت دوازدهم و آغاز ریاست جمهوری بایدن در آمریکا با دولت همکاری و هماهنگی داشت، قطعا برجام دوباره احیا می شد.
البته وی چند روز گذشته در مصاحبه ای مفصل با رسانه نزدیک به خود، بشدت به شخص و دولت حسن روحانی حمله می کند و میگوید: «دولت حسن روحانی هیچ اعتقادی به عکسالعمل نشاندادن در برابر خروج آمریکا از برجام و بیعملی اروپاییها نداشت.»
نقشهای مهم خانواده شمخانی در دولتهای یازدهم و دوازدهم
البته نمی توان نقش کلیدی شمخانی را در موضوع برجام و حتی افزایش ناگهانی قیمت بنزین در سال 98 را نادیده گرفت که همین اتفاقات پاشنه آشیل اصلاح طلبان و دولت روحانی شد و بسیاری از مردم را نسبت به دولت وقت بی اعتماد کرد و باعث شد که طرفداران آن ریزشی شدید را تجربه کنند.
یکی از مهمترین انتقاداتی که از شمخانی می شود از سوی رییس دولت یازدهم و دوازدهم مطرح شده که همواره از قانون اقدام راهبردی در قبال برجام انتقاد می کند، البته بعد از سالها زوایای تاریک آن هر روز بیشتر نمایان می شود به شکلی که حتی محمدجواد ظریف که به همراه مسعود پزشکیان در جریان تبلیغات انتخاباتی به تلویزیون رفته بود در سخنان 15 دقیقه ای طوفانی انتقادات سختی را به این قانون وارد کرد. البته رهبر معظم انقلاب این قانون را قانون خوبی عنوان کردند و بعد از آن بود که دیگر اعضای دولت دوازدهم و اصلاح طلبان نسبت به این قانون حرفی نزدند و انتقادات جدیدی را نیز مطرح نکردند.
اما از سوی دیگر نقش پسران شمخانی در دور زدن تحریمهای نفتی و فروش نفت برکسی پوشیده نیست. حسین و برادرش (دو آقازاده علی شمخانی) یک شرکت کشتیرانی بزرگ به نام ادمیرال دارند که قبلا خبرهای فروش نفت آنها رسانهای شده بود. اما خبرگزاری بلومبرگ در شهریورماه گذشته پرده از ابعاد جدیدی از تجارت آنها برداشت.
بلومبرگ در گزارشی تحقیقی به تبدیل شدن حسین شمخانی به سلطان معاملات نفت ایران و روسیه پرداخت. البته در خردادماه گذشته یک رسانه ایرانی به نقل از یک منبع آگاه به نقش فرزندان شمخانی در مخالفت دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی با احیای برجام و لغو تحریمها اشاره کرده بود. این منبع آگاه گفته بود که فعالیت کشتیرانی شرکت پسران شمخانی به حدی گسترده شده که زمانی که روسیه تحریم شد، همین شرکت وارد بیزنس دور زدن تحریمها برای روسیه هم شده است.
بعد از آن بود که بلومبرگ به اسنادی دست پیدا کرد که نشان میدهد شرکتی به نام میلاووس دو سال پیش در دوبی تاسیس شده که نفوذ گستردهای در بازارهای جهانی انرژی به دست آورده است. این شرکت به حسین شمخانی تعلق دارد. این رسانه ادعا کرد که حسین شمخانی به لطف نفوذ پدرش در سطوح بالای مدیریتی موفق شده از فروش نفت و فرآوردههای نفتی ایران و روسیه میلیاردها دلار پول به جیب بزند.
بخش جالب گزارش بلومبرگ، افشای نام مستعار حسین شمخانی است. این رسانه میگوید کمتر کسی در دبی و محافل تجارت جهانی از هویت واقعی حسین شمخانی آگاه است و اکثرا او را به با نام «هکتور» میشناسند و تعداد کمتری حتی نسبت به نفوذ گسترده او آگاهی دارند.
به گفته منابع آگاه، شرکتهای عضو شبکه تجاری او علاوه بر نفت تحریم شده تهران و مسکو، به معامله نفت دیگر کشورهای تحریم نشده نیز میپردازند. ظاهرا اداره تحقیقات فدارل آمریکا FBI و وزارت خزانهداری آمریکا در حال تحقیق درباره نقض تحریمهای آمریکا از سوی حسین شمخانی و شبکه او از جمله شرکت میلاووس هستند.
اقدامات پشت پرده شمخانی
حال مشخص می شود که با توجه به گزارشهای متعدد درباره پسران علی شمخانی، چرا وی در زمان دبیری شورای عالی امنیت ملی، دولت را به راحتی دور زده و با هماهنگی مجلس انقلابی و نمایندگان تندرو از جمله کریمی قدوسی و محمود نبویان و دوستانشان در تیم جلیلی اقدام به ارایه طرحی به نمایندگان جهت آچمز کردن حسن روحانی می دهد.
این اقدام به حدی بود که امیرحسین ثابتی در ویدئویی از نقش محمود نبویان در جلوگیری از احیای برجام در دوران ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی گفته است. ناگفته پیداست وقتی در دولت رئیسی چنین اقداماتی میکنند، به طریق اولی در دولت روحانی با توپی پر تر جلو مذاکره میایستادند.
در زمان دولت روحانی وی چندین بار در سخنان خود از کاسبان تحریم نام برد که همگان تصور می کردند مصداق وی بابک زنجانی است اما این روزها مشخص شده است با وجود «هکتور» بابک زنجانی و زنجانیها شوخی بیش نبوده اند.
زیرا احیای برجام و رفع تحریمها باعث از بین رفتن مشکلات اقتصادی و به تبع آن رفع ناترازیهایی که امروزگریبان دولت را گرفته است، خواهد شد اما همچنان باید تحریمها می ماند تا جیب کاسبان تحریم همیشه پر از دلارهای نفتی باشد.
شائبههای پیرامون فرزندان علی شمخانی، باعث شده تا برخی ادعا کنند دلیل مخالفت دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در دولت دوازدهم با احیای برجام را، نفع شخصی بوده است؛ برهمین اساس زمستان سال 1400 خبرگزاری ایلنا در خبری نوشت که یک کشتی از مجموعه کشتیهای شرکت دریانوردی فرزندان شمخانی توقیف شده است.
اما علی شمخانی در توییتی به این خبرها واکنش داد و خود را «سربازی واقعی در میانه جنگ» توصیف کرد که «فکر و دیدگانش» را از «دشمن اصلی به سمت ستون پنجم منحرف نمیکند». احتمالا منظور او از «ستون پنجم» همان منتشر کننده خبر درباره فرزندانش باشد.
او در ادامه نوشت: «زخم تحریم با برنامه غرب و شمشیر بیتدبیری و وادادگی غربگراهای داخلی، پیکر مقاوم مردم ایران را مجروح ساخته. برای التیام این زخم از جان و آبرو مایه میگذاریم. ناگفتهها بماند برای بعد.» اما هرگز شمخانی درباره آن ناگفتهها که درباره اش توییتی منتشر کرده (فرزندانش) صحبت نکرد و در مصاحبه اخیر با رسانه خود نیز درباره نزدیکانش حرفی به میان نیاورد.
البته باید گفت که شمخانی امروز از ظرفیت رسانه ای استفاده کرده که زمانی منکر نزدیکی ان به شورای عالی امنیت ملی بوده اما این رسانه تنها اخباری را در دست داشت که می توانست از این شورا درز کند به همین دلیل شروع به حمله به مصاحبه حسن روحانی درباره انتخاب، پشیمانی و تلاش چندباره اش برای برکناری وی کرده بود.
حسن روحانی در این زمینه میگوید: «سال 92 آقای علی شمخانی را پیشنهاد کردم که البته در ابتدا رهبری قبول نمیکردند اما با اصرار من - که فکر میکنم نادرست بود - در نهایت پذیرفتند هرچند که پشیمان هم شدم اما دیگر راه بازگشت مناسبی وجود نداشت.»
نقش دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در اتفاقات 98 و خسارت عدم رفع تحریمها
البته همه جمله معروف حسن روحانی درباره «من صبح جمعه فهمیدم که بنزین گران شده است» را به خاطر دارند و می دانند که بعد از آن روز چه اتفاقات ویران کننده ای در کشور رخ داد. همه می دانند که چه روزهای پر از آشوبی را کشور تجربه کرد و چه اتفاقات تلخی بر مردم گذشت.
این رخ داد بنزینی قطعا پاشنه آشیل دولت حسن روحانی بود و اصولگرایان چندین سال روی این موضوع مانور دادند، که باید گفت با وجود اتفاقات رخ داده واقعا حسن روحانی نمی دانست که چه زمانی قرار است بنزین گران شود و این در اختیار دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی بود تا براساس صلاحدید اقدام به افزایش قیمت بنزین کند که این کار را نیز بصورت ناگهانی انجام داد. البته با توجه به موارد ذکر شده باید درباره این موضوع نیز امروز باید شک کرد که شاید این اقدام برای زمین زدن دولت دوازدهم بوده است.
درنهایت شمخانی در گفتوگوی اخیر خود رسما اعلام می کند که در سه سال دولت رئیسی مسئول مذاکرات هستهای بود؛ موضوعی که تا پیش از این به صورت پشت پرده گفته می شده است. حالا با تایید این خبر و کنار هم قرار گرفتن تکههای پازل مذاکرات هستهای در دوران دولت سیزدهم، میتوان به این سوال پاسخ داد؛ چرا در دولت سیزدهم مذاکرات احیای برجام تا لبه امضا رفت فرصت سوزیهای بزرگی رخ داد که تنها سود آن در جیب تعدادی خاص و دود آن در چشم مردم بیگناه ایران رفت.