«نه» بزرگ به اردوغان

گروه بين‌الملل – علي ودايع: رفقاي «رجب طيب اردوغان» متحمل سنگين ترين شکست در انتخابات شهرداري‌هاي ترکيه شدند. شمارش آراي انتخابات محلي ترکيه نشان مي دهد که  حزب اپوزيسيون جمهوري خواه خلق ترکيه (CHP) براي اولين بار در 20 سال گذشته توانسته از سد حزب حاکم عدالت و توسعه (AKP) عبور کرده است.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،مردم ترکيه براي انتخاب شهرداران 81 شهر از جمله 30 کلان شهر، روساي شهرداري‌ها، دهياران و بخشداران و شوراهاي روستا راي دادند. حزب جمهوري خواه توانست حداقل 15 کلانشهر ترکيه را تصاحب کند. حزب عدالت و توسعه که در سال 2001 تأسيس شد، از سال 2004 در تمام انتخابات شهرداري‌ها همواره در جايگاه نخست ايستاده بود.  بنابر گزارش «تي آر تي‌هابر» ترکيه، حزب جمهوري خواه خلق در مجموع کشور ترکيه در حال حاضر 37.8 درصد آرا را به خود اختصاص داده است و اندکي از حزب عدالت و توسعه که 36.8 درصد آرا را به خود اختصاص داده است، پيشي گرفته است. حزب مساوات و دموکراسي خلق‌ها (DEM) طرفدار کردها با کمتر از 6 درصد آرا در ميان سه حزب برتر قرار دارد، در حالي که حزب جنبش ملي (MHP) که متحد حزب عدالت و توسعه است کمتر از 4 درصد آرا را به خود اختصاص داده است. در همين حال، ازغور اوزل، رهبر جديد CHP، نتيجه اوليه را يک «نتيجه تاريخي» و «سيگنال روشن» به دولت فعلي توصيف کرد: «راي دهندگان ما امروز تصميم بسيار مهمي گرفتند. امروز راي دهندگان تصميم گرفتند مفهوم جديدي از حکومت را ايجاد کنند. اتحاد ملتي که ما همراه با مردم خود ايجاد کرديم به يک نتيجه تاريخي دست يافته است. کساني که ناديده گرفته شده بودند سيگنال روشني را به آنها ارسال کردند. من مي‌خواهم همه بدانند که در اين پيروزي، بازنده‌اي وجود ندارد. مهم نيست که مردم امروز به کدام حزب راي داده‌اند، من نمي‌خواهم آنها احساس بازنده داشته باشند.»
تثبيت سلطه شهردار استانبول
در ميان ناکامي‌هاي آک پارتي در آنکارا و ازمير،حساسيت‌ها نسبت به استانبول دوچندان بود. شمارش آرا نشان داد که اکرم امام‌اوغلو از حزب «جمهوري‌خواه خلق» بار ديگر از سوي ساکنان استانبول به عنوان شهردار بزرگترين شهر ترکيه برگزيده شده است؛ آراي ريخته شده به نفع او در صندوق‌هاي راي 10 درصد بيشتر از آراي رقيبش از حزب حاکم «عدالت و توسعه» بود. به گزارش رويترز، هم‌زمان اردوغان در يک سخنراني پس از نيمه شب با پذيرش نتايج انتخابات، آن را يک «نقطه عطف» خواند. تحليلگران مي‌گويند او و حزب عدالت و توسعه بدتر از آنچه نظرسنجي‌ها پيش بيني مي‌کردند، ظاهر شدند و دليل آن تورم فزاينده، راي دهندگان ناراضي اسلام‌گرا و در استانبول، جذابيت امام‌اوغلو فراتر از پايگاه سکولار CHP بوده است.
امام‌اوغلو، 53 ساله، اواخر روز يکشنبه به هزاران طرفدار خوشحال خود گفت: «کساني که پيام ملت را درک نمي‌کنند، در نهايت شکست خواهند خورد.» نکته جالب اينجاست که امام اوغلو دقيقا راهي را مي‌رود که اردوغان در سال 1990 در استانبول مي‌رفت. جداي از رهبري بزرگترين شهر کشور، هر دو ريشه خانوادگي در منطقه شرق درياي سياه دارند و شغل سياسي هر دو آنها توسط دادگاه‌هاي ترکيه با مانع مواجه شده است. در جواني هر دو فوتباليست بودند.
اين تاجر سابق که در سال 2008 وارد عرصه سياست شد و اکنون به طور گسترده به عنوان يک رقيب احتمالي رياست جمهوري از او ياد مي‌شود، گفت: «امشب، 16 ميليون شهروند استانبول پيامي را هم به رقباي ما و هم به رئيس جمهوري ارسال کردند.»
اردوغان که زادگاهش استانبول نيز بود، پيش از انتخابات شهرداري که تحليلگران آن را معياري براي حمايت او و دوام اپوزيسيون توصيف کردند، مبارزات انتخاباتي سختي انجام داده بود. پذيرش شکست در آنکارا
اردوغان خطاب به جمعيتي که در مقر حزب عدالت و توسعه در آنکارا، پايتخت جمع شده بودند، گفت که ائتلاف او برتري را در سراسر کشور از دست داده است و اقداماتي را براي پاسخگويي به پيام راي دهندگان انجام خواهد داد. او گفت: «اگر اشتباهي مرتکب شديم، آن را در سال‌هاي آينده برطرف مي‌کنيم. اگر چيزي کم داريم، آن را تکميل مي‌کنيم.» در جاي ديگري در آنکارا، هزاران هوادار ديگر پرچم ترکيه و حزب جمهوري‌خواه خلق را براي سخنراني «منصور ياواش»، شهردار منتخب CHP به اهتزاز درآوردند که رقيب حزب عدالت و توسعه را شکست داد.
خبرگزاري دولتي ترکيه (آناتولي) گزارش داد در آنکارا، ياواش 60.35 درصد آرا را به دست آورده است، در حالي که رقيب او از حزب حاکم عدالت و توسعه، «تورگوت آلتينوک»، 31.69 درصد آرا را به دست آورده است.
نتايج رسمي جزئي گزارش شده توسط خبرگزاري آناتولي نشان مي‌دهد که حزب عدالت و توسعه و متحد اصلي آن، شهرداري‌هاي 19 شهر کليدي از جمله شهرهاي بزرگ بورسا و باليکسير را واگذار کرده‌اند.
اردوغان با وجود تنش‌هاي اقتصادي گسترده، سال گذشته بار ديگر به عنوان رئيس‌جمهوري انتخاب شد و بسياري از نظرسنجي‌ها را ناديده گرفت. اما امام اوغلو اکنون ضربه جديدي به مخالفان وارد کرده است.امام اوغلو در جريان مبارزات انتخاباتي گفت: «اين بيش از يک انتخاب شهردار است، دموکراسي احيا خواهد شد و قانون و عدالت باز خواهند گشت.» منتقدان اردوغان مي‌گويند که قوه قضاييه، حقوق مدني و آزادي مطبوعات ترکيه تحت نظارت او تضعيف شده است،
اتهاماتي که دولت آن را رد مي‌کند. رقابت بين امام اوغلو و اردوغان ممکن است در سال‌هاي آينده در صحنه ملي داغ شود، اما شهردار استانبول  اخيراً خاطره نخستين رويارويي با اردوغان را بازگو کرده است.