گروه سیاسی: با گذشت حدود ده ماه از استقرار دولت رئیسی، نه تنها تحریمها لغو نشده بلکه بر خلاف ادعای دولتمردانی که مشکلات معیشتی را ناشی از تحریم نمیدانستند، هیچ گام قابل اعتنایی هم برای رفع مشکلات اقتصادی مردم برداشته نشده است تا مردم بیش از هر زمان دیگری با مشکلات معیشتی دست و پنجه نرم کنند؛ گویا معیشت مردم همچنان گروگان تحریم و مذاکرات فرسایشی وین است.
رئیسجمهور یک هفته پیش در کنگره ملی شهدای روحانی در قم گفت: «راهبرد ما در کشور، راهبرد بیان شده از سوی رهبر معظم انقلاب است؛ ما رفع تحریمها را دنبال میکنیم؛ اما مهمتر از رفع تحریمها، توجه به ظرفیتهای داخلی است». توجه به ظرفیتهای داخلی پیش از این هم توسط رئیس دولت و سایر دولتمردان مطرح شده بود اما تاکنون هیچ اثر محسوس و ملموسی از استاده از ظرفیتهای داخلی برای رفع مشکلات مردم دیده نشده است! جالب اینجاست که مسئولان معتقدند تحریم اثری ندارد و حتی از افزایش فروش نفت و درآمدهای نفتی سخن میگویند، اما نه تنها برای تداوم مذاکرات احیای برجام، اشتیاق نشان میدهند، بلکه این ادعاهای افزایش فروش نفت و بهبود شرایط اقتصادی، هیچ تاثیری در زندگی مردم نشان نداده است. قیمتها هر روز افزایش مییابد، ارزش پول ملی کمتر شده است، یارانه نقدی که برای جبران افزایش بیسابقه قیمت کالاهای اساسی همچون آرد، روغن و لبنیات تخصیص یافته، توان جبران کمبودهای مالی مردم را ندارد و افزایش قیمت کالاهای اساسی اعلام شده، روی کالاهای بی ارتباط با این موضوع همچون گوشت قرمز هم تاثیر گذاشته و سفره مردم را خالی تر کرده است.
دولتمردان البته اعتقادی به تاثیر تحریم بر زندگی مردم ندارند و معتقدند مشکلات باید از داخل حل شود اما گامی هم برای رفع مشکلات بر نمیدارند و بر خلاف ادعاها، به رفع تحریم دل خوش کرده اند که البته آن هم از طریق مذاکرات فرسایشی که در نزدیک به ده ماهه اخیر، هیچ گام رو به جلویی نداشته است، سرانجامی نداشته و به نظر میرسد آنگونه که اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات گفته، مذاکرات فعلا حداقل تا دو ماه تعطیل است. هرچند طی این مدت احتمال صدور قطعنامه شورای حکام بر ضد ایران و افزایش فشارها هم وجود دارد.
در چنین شرایطی رئیس جمهور از اتکا به توان داخلی برای گذر از تحریم و بی نیازی از لغو تحریم سخن میگوید، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی میگوید: «جمهوری اسلامی ایران ۴۳ سال است که در معرض تحریم قرار دارد و به نماد بیاثر بودن تحریم برای تحمیل اراده سیاسی به کشورهای مستقل تبدیل شده است» و علم الهدی، پدر همسر رئیسی و امام جمعه مشهد هم که مرتبا در خطبههای نماز جمعه از بی اثر بودن تحریمها حرف میزند میگوید: «تحریمها مردم ما را از نظر اقتصادی مقاوم کرده است و الان مردم ما در برابر تمام مشکلات معیشتی و فراز و نشیبهای اقتصادی مقاوم اند.» اما او توضیح نمیدهد که منظور از مقاوم بودن مردم چیست؟ آیا این که مردم هر روز زیر بار فشار زندگی، بیش از پیش کمر خم میکنند و با مشکلات اقتصادی بیشتری مواجه هستند و با کار بیشتر و درآمدی کمتر از رشد هزینههای سنگین زندگی، روزگار میگذرانند، به معنای مقاوم بودن مردم است یا ناچار بودن مردم به مقاومت؟! در شرایطی که مسئولان، مردم را به مقاومت دعوت میکنند، هر روز خبر یک اختلاس یا تخلف مالی یا سفر یک آقازاده یا انتصاب آقازاده بی تجربه دیگری به گوش میرسد تا درد تبعیض هم به دردها و رنجهای مردم افزوده شود. در چنین شرایطی، دولت نه تنها توان بهبود شرایط اقتصادی کشور با اتکا به توان و ظرفیتهای داخلی را ندارد و صرفا شعار میدهد، بلکه راهکار لغو تحریمها را نیز که تنها راهکار برای احیای اقتصاد بیمار و رو به موت ایران است جدی نمیگیرد و مذاکرات با هدایت تیمی که دولت قبل را به وادادگی متهم میکند به بن بست رسیده است.
جالب اینجاست که با لغو تحریمها و احیای برجام و افزایش سرمایه گذاری خارجی و افزایش صادرات نفت ایران در آن دوره، رشد اقتصادی کشور در یک سال به عدد اعجاب انگیز هشت درصد رسید و اگر دونالد ترامپ در آمریکا روی کار نمیآمد و رشد اقتصادی چند سال تداوم مییافت، تحولی جدی در زندگی مردم تا امروز رخ داده بود. تازه آن زمان قیمت نفت، نصف قیمت امروز هم نبود و امروز که دولت رئیسی میتواند از فرصت لغو تحریمها برای افزایش صادرات نفت و بهبود شرایط اقتصادی کشور استفاده کند، مذاکرات فرسایشی را در دستور کار قرار داده چراکه تیم مذاکره کننده ایران، با دولت دموکرات جو بایدن هم که از ابتدا به دنبال توافق با ایران بود، نمیتواند به توافق برسد.
دولت رئیسی، نه برای لغو تحریم برنامه دارد و نه با تیم مدیران خود که کم تجربه و بعضا فاقد تخصص هستند توان بهبود در وضعیت اقتصادی مردم را دارد. در چنین شرایطی تنها راهکار، عزم و اراده ای جدی فراتر از دولت برای احیای برجام است چراکه تا زمانی که برجام احیا نشود، معیشت مردم همچنان گروگان تحریم باقی خواهد ماند.