پیش بینی قیمت دلار در ماه‌های آینده

در روزهای پایانی سال، مهم‌ترین سوالی که در بازار ارز وجود دارد این است که ظرف چند ماه پیش رو بالاخره قیمت دلار در چه کانالی به ثبات می‌رسد. قیمت ارز در بازار روند نزولی را در پیش خواهد گرفت یا این که سیر قیمت‌ها صعودی خواهد بود؟
به گزارش مردم سالاری آنلاین، عبدالناصر همتی در آخرین مصاحبه تلویزیونی خود تلویحاً از این نکته پرده برداشت که بانک مرکزی به دنبال ورود قیمت دلار به کانال ۱۱ هزار تومانی است. وی در روز یازدهم اسفند گفت که «جو پایان سال و خبرهای بد مربوط به لوایح اف‌ای‌تی‌اف بازار را کمی متشنج کرد و نرخ ارز بالاتر رفت. اما نرخ دلار به کانال ۱۱ هزار تومان باز می‌گردد».
بعد از این اظهارنظر رئیس کل بانک مرکزی، نرخ ارز در بازار آزاد اندکی کاهش یافت، اما حتی نرخ دلار در کانال ۱۲ هزار تومانی هم ماندگار نشد و ظرف روزهای گذشته عمدتاً دلار آمریکا در معاملات نقدی بازار آزاد، در کانال ۱۳ هزار تومانی داد و ستد شده است.
در واقع اگر بخواهیم پیش‌بینی در مورد نرخ ارز داشته باشیم، در گام اول باید عنوان کنیم که هدف‌گذاری دولت و بانک مرکزی برای قیمت ارز تغییر کرده است. در پاییز امسال، مقامات دولتی از نرخ دلار زیر ۸ هزار تومان و حتی پایین‌تر از آن حرف می‌زدند. به‌عنوان مثال محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور در مهرماه امسال عنوان کرده بود که نظر دولت در بازار ارز ارقام زیر ۷۵۰۰ تومان است.
در مقطع کنونی، رئیس کل بانک مرکزی از دلار ۱۱ هزار تومانی حرف می‌زند و به‌نظر می‌رسد هدف دولت این است که دلار را در کانال تعادلی ۱۱ هزار تومانی نگه دارد.
با این حال، بانک مرکزی برای رسیدن به این هدف قیمتی چندان به‌صورت تهاجمی در بازار ظاهر نمی‌شود و تزریق گسترده ارز در بازار را دستور کار ندارد. هدف بانک مرکزی همزمان این است که ذخایر ارزی این بانک دست‌نخورده باقی بماند و حتی افزایش یابد؛ لذا بانک مرکزی نسبت به نوسان نرخ ارز تا کانال ۱۳ هزار تومانی واکنش چندانی نشان نداده است و تنها سعی کرده از طریق اطلاعیه دادن و مصاحبه کردن به فعالان بازار ارز اثبات کند که توانایی مدیریت قیمت‌ها را دارد.
مدیریت روانی بازار ارز توسط بانک مرکزی ظرف روزهای اخیر چندان موفق نبوده و قیمت دلار آمریکا به کانال ۱۱ هزار تومانی که «مطلوب» درنظر گرفته می‌شود، بازنگشته است.
 
نرخ دلار صعودی خواهد بود یا نزولی؟
برای این‌که نرخ دلار آمریکا یک بار دیگر به کانال ۱۱ هزار تومانی بازگردد و در آن کانال به‌عنوان کانالِ قیمتیِ تعادلی، نرخ ارز رفتار باثباتی داشته باشد، به چیزهایی بیش از مدیریت روانی بازار ارز نیاز است. در واقع اولاً نیاز است که جریان ورود ارزهای حاصل از صادرات غیرنفتی به کشور تسهیل شود. فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد، هفته گذشته گفته است: «از ۴۰ میلیارد دلار صادرات انجام شده تاکنون ۸ میلیارد دلار، ارز حاصل از صادرات به کشور بازگشته است که ۶ و نیم میلیارد دلار آن مربوط به فولادی‌ها و پتروشیمی‌ها بوده است». این آمار نگران‌کننده است و اگر در ادامه این روند حفظ شود، شکی نیست که قیمت ارز در بازار آزاد مجدداً صعودی خواهد شد.
از سوی دیگر، دولت باید بتواند تأثیر تحریم‌های نفتی را کاهش داده و پول حاصل از صادرات یک میلیون بشکه نفتی را که تقریباً به‌طور متوسط صورت می‌گیرد، به چرخه اقتصاد کشور بازگرداند.
تصویب دو لایحه پالرمو و سی‌اف‌تی و تشدید فشارها به اتحادیه اروپا برای آغاز به‌کار سریع‌ترِ اینستکس و کارآمدتر کردن آن، کمک خواهد کرد تا جریان ورود ارز (ارزهای حاصل صادرات نفتی و غیرنفتی) به کشور تسهیل شود. دیپلماسی دوجانبه با کشورهایی نظیر هند، چین و عراق نیز کمک خواهد کرد تا عرضه ارز به اقتصاد ایران افزایش یابد. در صورتی که این گام‌ها برداشته شود، نرخ دلار آمریکا در بازار آزاد، تا کانال ۱۱ هزار تومانی و حتی ۱۰ هزار تومانی پایین می‌آید.
اما در صورتی که جریان ورود ارز به کشور، مثل ماه‌های گذشته باشد، شکی نیست که دوباره قیمت‌ها در بازار آزاد رو به افزایش خواهد گذاشت و حتی قیمت دلار آمریکا از کانال ۱۳ هزار تومانیِ فعلی نیز فاصله خواهد گرفت.
مسأله مهم دیگر، نحوه واکنش دولت به عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات غیرنفتی است. اگر دولت بخواهد برای این‌که صادرکنندگان غیرنفتی ارزهای خود به کشور را بازگردانند، قیمت ارز در سامانه نیما را افزایش دهد یا با ایجاد بازار متشکل ارزی، کلاً سامانه نیما را حذف کرده و قیمت‌گذاری ارزهای صادراتی را با نرخ بازار آزاد انجام دهد، شکی نیست که قیمت‌ ارز در بازار آزاد باز هم افزایش خواهد یافت و کانال‌های قیمتی دیگری را پشت سر خواهد گذاشت. تجربه ماه‌های گذشته ثابت کرده که افزایش نرخ‌های رسمی ارز همواره افزایش نرخ ارز در بازار غیررسمی را به دنبال دارد.