پیش‌فروش خودرو با طعم ایجاد بحران جدید!

ایران خودرو در حالی که با اعتراضات گسترده مشتریان خود روبرو است و تعداد قابل توجهی تعهدِ عمل‌نشده دارد، پیش فروش و فروش فوری محصولات خود را آغاز کرد. جالب اینجاست که در حالی که اعتراضات ثبت‌نام‌کنندگان خودرو در هفته‌های اخیر افزایش یافته است، نهادهای نظارتی بی‌توجه به این اعتراضات، مجوز پیش‌فروش برای ایران‌خودرو صادر کرده‌اند. این گزارش را تا انتها بخوانید تا پی ببرید که چه تناقضی در پیش‌فروش‌های جاری وجود دارد و چه امتیازات بزرگی به خودروسازان داده شده است؟
به گزارش مردم سالاری آنلاین، ایران خودرو از امروز (۲۴ دی‌ماه) پیش‌فروش محصولات پرفروش خود را آغاز کرد. زودترین موعد تحویل برای خودروهایی که از امروز تا پایان دی‌ماه پیش‌فروش می‌شوند، مرداد ۹۸ خواهد بود. ایران خودرو فروش فوری (۳۰ روزه) دو محصول خود را نیز از امروز آغاز کرده و قصد دارد شرایط فروش فوری سایر محصولات خود را نیز در روزهای آینده اعلام کند!
پیش‌فروش و فروش فوری محصولات ایران‌خودرو در حالی انجام می‌شود که این شرکت تعهدات معوق بسیاری به مشتریان خود دارد. عباس تابش رئیس سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان مجموع تعهدات معوق دو خودروساز بزرگ (ایران خودرو و سایپا) را حدود ۳۰۰ هزار دستگاه اعلام کرده و گفته است که این دو شرکت تا پایان سال ۹۸، ۹۲۰ تا ۹۳۰ هزار دستگاه خودرو را در تعهد خود دارند.
با این میزان از تعهدات معوق و تعهداتی که در ماه‌های آینده باید خودروسازان به آن‌ها عمل کنند، مشخص نیست چگونه وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز پیش‌فروش و فروش فوری برای خودروسازان صادر کرده است.
مسئله دیگری که نگران‌کننده است، این است که تولید خودرو در کشور کاهش جدی داشته و با این میزان کاهش تولید، مشخص نیست که خودروسازان بتوانند از پس تعهدات جاری و آتی خود برآیند. طبق آمار اعلام‌شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، تولید انواع خودروی سواری در آذرماه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷۲ درصد کاهش یافته است.
بسیاری از مشتریان دو شرکت ایران خودرو و سایپا، ماه‌ها است که بلاتکلیف‌اند و علی‌رغم تأخیرهای بسیار زیاد دو خودروساز در تحویل خودروهای آن‌ها، هنوز دعوت‌نامه نیز برای آن‌ها صادر نشده است. بخشی از این مشتریان تاکنون به‌طرق مختلف سعی کرده‌اند صدای خود را به گوش خودروسازان و وزارت صنعت برسانند.
در واقع، خودروسازان با یک سری وعده، بدون اینکه به تعهدات خود عمل کرده باشند، پیش‌فروش‌ها و فروش‌های فوری جدید را از سر گرفته‌اند و این امر علاوه بر اینکه ممکن است به نارضایتی ثبت‌نام‌کنندگان قبلی دامن بزند، باعث شود تا با شکل‌گیری حجم انبوهی از تعهدات غیرقابل ایفای جدید، بر شدت بحران صنعت خودرو در کشور، افزوده شود. در وقوع، با این پیش‌فروش بدون عمل به تعهدات قبلی، بوی ایجاد یک بحران جدید در صنعت خودرو به مشام می‌رسد.
 
خودروسازان هرچه می‌خواستند از دولت گرفتند!
ظرف روزهای گذشته مشخص شد که خودروسازان علی‌رغم ضعف مدیریت خود به تمام خواسته‌های خود از دولت دست یافته‌اند. برخی از امتیازاتی که به خودروسازان داده شد، صراحتاً مغایر با قوانین موجود است.
خودروسازان مجوز افزایش قیمت ۳۰ درصدی محصولات پیش‌فروش‌شده‌شان با موعد تحویل ابتدای شهریور تا پایان دی‌ماه را به دست آوردند. بنابراین، قیمت هر خودرویی که پیش‌فروش شده و موعد تحویل آن بین اول شهریور تا ۳۰ دی بوده، ۳۰ درصد افزایش می‌یابد. در واقع، خودروسازان به دلیل تأخیر در تحویل، پاداش هم گرفته‌اند و می‌توانند برای تحویل خودروهای مشتریانی که مدت‌ها منتشر مانده‌اند، پول بیشتری مطالبه کنند!
این امتیاز که از طرف ستاد تنظیم بازار به خودروسازان اعطا شده، صراحتاً خلاف قانون است. طبق آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو، مصوب ۲۲ فرودین ۹۵، خودروسازان نمی‌توانند با تأخیر در ارسال دعوت‌نامه‌ها، قیمت خودروهای پیش‌فروش‌شده را افزایش دهند. طبق ماده ۴ این آیین‌نامه، قیمت زمان تحویل مندرج در قرارداد، ملاک عمل در تعیین قیمت خودرو در قراردادهای پیش‌فروش خودرو خواهد بود. بنابراین، این اقدام خودروسازان و ستاد تنظیم بازار که خودروهایی که موعد تحویل آن‌ها گذشته است را مشمول افزایش قیمت‌ها کنند، خلاف قانون است. ظرف ماه‌های گذشته، برخی از پیش‌خریدکنندگان می‌گفتند که خودروسازان «عمداً» دعوت‌نامه‌های تحویل خودروهایی که موعد آن‌ها گذشته را صادر نمی‌کنند تا بدین ترتیب این خودروها را با قیمت‌های جدید به مشتریان تحویل دهند. حالا این اتفاق برای خودروهایی با موعد تحویل اول شهریور تا پایان دی روی داده است.
خودروسازان مجوزهای فروش خودرو در حاشیه بازار (فروش خودرو پنج درصد زیر قیمت بازار) را نیز به‌دست آوردند. با صدور این مجوز، قیمت‌گذاری خودرو رسماً از ابتدای بهمن امسال متوقف و خودروسازان می‌توانند محصولات خود را پنج درصد زیر قیمت بازار به فروش برسانند. تمام خودروهایی که از امروز پیش‌فروش می‌شوند یا پیش از این پیش‌فروش شده‌اند و موعد تحویل‌شان بعد از بهمن ۹۷ است، مشمول این افزایش جدی قیمت خواهند شد.
در واقع، در حالی که واردات خودرو ممنوع است و بازار خودرو در کشور انحصاری است، به نحو عجیبی قیمت خودروهای داخلی نیز آزادسازی شده تا جولان خودروسازان در جاده یک‌طرفه نادیده گرفتن حقوق مصرف‌کنندگان، ادامه یابد.
علاوه بر این، طبق گفته عباس تابش رئیس سازمان حمایت، قرار است ۱۵ هزار میلیارد تومان در قالب سرمایه در گردش به دو خودروساز بزرگ داخلی پرداخت شود. با این ۱۵ هزار میلیارد تومان، حمایت بی‌حدوحصر دولت از خودروسازان تکمیل می‌شود!