گزینه مطلوب، کلید موفقیت بانک مرکزی

انتخاب رئیس کل بانک مرکزی در تمامی اقتصادهای سامانمند دنیا، یکی از حساس‌ترین و مهمترین و کلیدی‌ترین گزینش‌هایی است که مسئولان ارشد نهاد مسئول این کار با آن مواجه هستند.

دایره وسیع اختیارات بانک مرکزی و تأثیر گسترده و عمیقی که تصمیمات و رویکردهای رئیس این نهاد بر تمامی شئون اقتصادی، معیشتی و حتی سیاسی و اجتماعی کشورها می‌گذارد، درکنار دوگانه استقلال ـ هماهنگی از دولت و با دولت، گماردن فردی مناسب را برای این پست به غایت دشوار و حساس کرده است.

در کشور ما نیز علاوه بر این حساسیت‌های برشمرده شده، شرایط خاص اقتصادی ـ سیاسی و حضور تمام قد و پررنگ نهاد دولت در تمام زوایای اقتصاد، پیچیدگی و حساسیت‌های انتخاب رئیس کل بانک مرکزی را دوچندان کرده است.

براین پازل در موقعیت فعلی باید عوامل دیگری همچون سختی‌های ناشی از تحریم‌های پول و بانکی، رابطه سرد بخش واقعی اقتصاد با شبکه بانکی، تورم دورقمی و رکود حاکم بر فضای اقتصاد را نیز افزود.

از کنار هم قراردادن این فاکتورها و چیدن تکه‌های این پازل، تصویری چنان دلهره‌آور حاصل می‌شود که کمتر کسی را یارای تحمل آن است چه رسد به اینکه پا به این ورطه گذاشته و مسئولیت سنگین ریاست بانک مرکزی را بپذیرد.

از این رو تا همین مرحله نیز باید ولی‌اله سیف را مدیری اهل ریسک و با دل و جرأت توصیف کرد که حاضر به پذیرش چنین سمتی شده است.

از سوی دیگر، موضوع بایسته‌های فردی و کارشناسی رئیس کل بانک مرکزی نیز باید مورد توجه قرار گیرد. در این حوزه به نظر می‌رسد دست کم دو موضوع باید مورد توجه بیشتر قرار بگیرد؛

الف: نوع رابطه خاص رئیس‌کل بانک مرکزی و رئیس جمهور طی سال‌های اخیر و نگاهی که مجموعه دولت به بانک مرکزی در این مدت داشت، وابستگی شدیدی میان حوزه‌های اختصاصی فعالیت و مسئولیت بانک مرکزی و دولت بوجود آورده بود. از این رو فاصله گرفتن تدریجی و منطقی بانک مرکزی از سیاست‌های مالی و کاهش چسبندگی سیاست‌های پولی از سیاست‌های مالی البته در عین همراستایی کلی، یکی از موضوعاتی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.

ب: محدودیت‌های ایجاد شده از ناحیه تحریم‌ها برای تبادلات پولی و تجاری ایران با شرکای تجاری و اقتصادی کشورمان، تدوین رویکردها و تلاش‌های مضاعفی را در حوزه ارزی بانک مرکزی می‌طلبد. انجام این مهم نیز نیازمند تسلط کامل رئیس کل بانک مرکزی بر مناسبت ارزی و همچنین شناخته شده بودن او در نهادها و مؤسسات و بانکهای منطقه‌ای، فرامنطقه‌ای و حتی بین‌المللی است.

به این اعتبار نیز به نظر می‌رسد، رییس‌کل جدید بانک مرکزی که از چهره‌های ماندگار اقتصادی کشور است و سوابق طولانی مدیریتی او در بانک‌های مختلف و به خصوص بانک صادرات ایران مثال زدنی است، هم از لحاظ اشراف بر حوزه ارزی، هم از جنبه تأکید بر استقلال بانک مرکزی و همچنین برخورداری از اعتبار در نهادهای مهم پولی منطقه‌ای و جهانی قابلیت‌های لازم را داراست و می‌تواند در شرایط خطیر فعلی گزینه مناسب و مطلوب برای بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران باشد.