حباب‌شکنی بسته جدید ارزی یا آرامش پیش از طوفان؟!

عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی امشب از بسته جدید ارزی رونمایی خواهد کرد. خوش‌بینی بازار نسبت به بسته جدید ارزی باعث شد تا امروز قیمت سکه بهار آزادی طرح جدید با کاهش حدود ۲۰۰ هزار تومانی، وارد کانال ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی شود. قیمت‌ها در بازار آزاد ارز نیز کاهش یافتند. بازار بورس نیز با افزایش قابل توجه شاخص کل، رکورد جدیدی را ثبت کرد. بسته جدید ارزی چه خصوصیاتی دارد که بازار را این‌گونه سر ذوق آورده است؟ آرامش نسبی ایجادشده در بازارها، موقتی خواهد بود یا نه این صرفاً واکنشی شتاب‌زده به بسته جدید ارزی و حتی یک آرامش پیش از طوفان است؟!
به گزارش مردم سالاری آنلاین، هنوز جزئیات دقیق بسته جدید ارزی دولت، مشخص نشده؛ با این حال خبر رونمایی قریب‌الوقوع از این بسته و گمانه‌زنی‌ها در مورد برخی از خصوصیات آن، باعث واکنش مثبت بازار شده است.
قیمت سکه بهار آزادی طرح جدید (سکه امامی) که دیروز در کانال ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تومانی معامله می‌شد، امروز وارد کانال ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی شد و برای دقایقی قیمت تا ۳ میلیون و ۵۰۵ هزار تومانی هم پایین آمد. بازار آزاد ارز نیز به بسته جدید ارزی دولت واکنش مثبت نشان داد. قیمت یورو با کاهش ۵۳۷ تومانی به ۱۱ هزار و ۱۹۵ تومان رسید و هر دلار آمریکا نیز در بازار غیررسمی در بازه ۹ هزار و ۷۰۰ تا ۹ هزار و ۸۰۰ تومان معامله شد.
بازار بورس هم که روزهای گذشته و پیش از بازار ارز و طلا به استقبال سیاست‌های جدید ارزی دولت رفته بود، امروز رکورد تازه‌ای را از خود برجای گذاشت. شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران امروز با رشد ۴ هزار و ۹۴ واحدی، قله ۱۲۸ هزار واحدی را فتح کرد. تاکنون واکنش بازارها به بسته جدیدی ارز، رشد بورس و برقراری آرامش نسبی در بازار سکه و ارز بوده است. این بسته چه خصوصیاتی دارد که باعث این نوع واکنش بازار شده است.
 
خصوصیات بسته جدید ارزی
قرار است امشب (۱۴ مرداد ساعت ۲۲:۴۵ دقیقه) در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما، عبدالناصر همتی از بسته جدید ارزی دولت رونمایی کند. بنابراین، نهایتاً امشب جزئیات کامل بسته جدید ارزی مشخص خواهد شد. تنها چیزی که به طور قطعی از جزئیات سیاست جدید ارزی مشخص شده این است که از این بعد ارز دولتی (دلار ۴۴۰۰ تومانی) به مسافران و گردشگران پرداخت نخواهد شد. بنابراین، بسته جدید ارزی، پرونده ارز مسافری را احتمالاً برای همیشه مختومه خواهد کرد.
یک عنصر دیگر بسته جدید ارزی تعمیق بازار ثانویه ارز است. آن‌گونه که برخی از نمایندگان مجلس از محتوای جلسه غیرعلنی امروز مجلس که در مورد بسته جدید ارزی بوده است خبر داده‌اند، از این پس ارز دولتی تنها به واردات کالاهای اساسی و دارو تعلق خواهد گرفت. معنای این حرف آن است که بخش بزرگ‌تری از ارز احتمالاً به بازار ثانویه پمپاژ خواهد شد. واکنش مثبت بورس به بسته جدید ارزی از آن‌جا ناشی می‌شود که سرمایه‌گذاران انتظار دارند ارز پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها و شرکت‌های معدنی در بازار ثانویه و با قیمت توافقی به فروش برسد. از آن‌جا که قیمت بازار ثانویه بسیار بالاتر از قیمت دولتی ارز است و به قیمت بازار آزاد بسیار نزدیک است، بورس با این امید که سود شرکت‌های دارنده ارز صادراتی بیشتر خواهد شد، در حال طی کردن مسیر صعودی است.
واکنش مثبت بازار ارز و سکه نیز از آن جهت است که فعالان بازار انتظار دارند با پمپاژ بیشتر ارز در بازار ثانویه، قیمت ارز در بازار آزاد پایین‌تر بیاید و این انتظار از بسته جدید ارزی، کاهش قیمت‌ها در این دو بازار را رقم زده است. بنابراین، تمام تأثیراتی که بسته جدیدی ارز فعلاً بر بازار داشته است به دلیل انتظارات افراد در مورد گسترش بازار ثانویه ارز بوده است.
 
آینده بازارها
هنوز مشخص نیست که واکنش بازارها به بسته جدید ارزی دولت، دوام‌دار باشد. اولاً ممکن است با رونمایی از جزئیات بسته جدید ارزی، انتظاراتی که بازار به آن دامن زده است، برآورده نشود و میزان گسترش بازار ثانویه ارز، انتظارات ایجادشده را برآورده نسازد.
ثانیاً برخی از اقتصاددانان هشدار داده‌اند که در درازمدت تعمیق بازار ثانویه ارز می‌تواند اثرات مخربی را به دنبال داشته باشد. آن‌ها می‌گویند افزایش نرخ ارز که در نتیجه این سیاست به وجود می‌آید ممکن است باعث شکل‌گیری تورم بسیار بزرگ و ایجاد رکود در بسیاری از واحدهای تولیدی شود. محمد راغفر، اقتصاددان، پیش از این در مصاحبه با مردم‌سالاری آنلاین طرح تعمیق بازار ثانویه را به گروه‌های مافیایی نسبت داده بود. وی گفته بود: گروه‌های مافیایی پشت آزادسازی نرخ ارز هستند و اقتصاد کشور و نظام تصمیم‌گیری‌های اساسی در حال حاضر، در دستان گروه‌های مافیایی است.
در مرحله کنونی اصلاً مشخص نیست که واقعاً بسته جدید ارزی دولت، آن‌چنان که عده زیادی ادعا می‌کنند، حباب‌شکن باشد. باید دید در میان‌مدت این بسته جدید چه نتایجی به بارخواهد آورد. فعلاً عده‌ای این بسته را فرشته نجات نامیده‌اند و عده نیز معتقدند که این بسته وضعیت اقتصاد کشور را از چیزی که هست نیز بدتر می‌کند.