دسیسه نفتی واشنگتن-ریاض یک روز پیش از خروج آمریکا از برجام

خبرگزاری رویترز در یک گزارش اختصاصی افشاء کرده است که یک روز پیش از خروج دولت ترامپ از برجام، یکی از مقامات ارشد دولت وی با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی تماس گرفته و از این کشور خواسته تا در صورت اختلال در عرضه نفت به واسطه اعمال مجدد تحریم‌های نفتی ایران، کمک کند تا با افزایش تولید نفت، ثبات بازار نفت حفظ شد.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، رویترز به نقل از منابع آگاه خبر داده است که عربستان تحت فشار آمریکا، سیاست نفتی خود را که پیش از این حمایت از قیمت‌های بالاتر نفت بود، تغییر داد و این اقدام که حتی بدون مشورت با متحدان عربیِ ریاض در اوپک صورت گرفت، نارضایتی آن‌ها از تک‌روی دولت سعودی را درپی داشت.
رویترز عنوان کرده که اگرچه عربستان سعودی متحد آمریکا است، اما فشار مستقیم آمریکا بر عربستان در مورد قیمت نفت، پدیده نادری است که آخرین بار در سال 2012 روی داد. در آن سال نیز که دولت وقت آمریکا به دنبال اعمال تحریم‌های نفتی علیه ایران بود، از عربستان خواست تا با افزایش عرضه نفت به بازارها، کمبود ناشی از کاهش صادرات نفت ایران را جبران کند.
همراهی با سایر کشورها برای ضربه زدن به منافع یکی از کشورهای عضو اوپک واضحاً خلاف اساسنامه سازمان کشورهای صادرکننده نفت است.
 
تغییر سیاست نفتی عربستان با یک تلفن
پیش از تماس تلفنی مقام ارشد دولت ترامپ، عربستان سعودی از قیمت‌های بالاتر نفت حمایت می‌کرد و با این که قیمت نفت به حدود 80 دلار به ازای هر بشکه رسیده بود، مقامات این کشور می‌گفتند که قیمت نفت هنوز به درستی دوره رکودی را پشت سر نگذاشته و احیاء نشده است. با این حال، این تماس تلفنی که یک روز پیش از خروج آمریکا از برجام در تاریخ 17 اردیبهشت (7 می) صورت گرفت همه چیز را تغییر داد.
عربستان پیش از این تماس تلفنی به خاطر عرضه سهام شرکت نفت این کشور، آرامکو، از قیمت‌های بالاتر نفت حمایت می‌کرد و حتی برخی منابع عنوان کرده بودند که ریاض به خاطر بالا بردن قیمت سهام آرامکو، به دنبال قیمت‌های 80 تا 100 دلاری برای هر بشکه نفت خام است. انتظار می‌رود که عربستان در سال 2019، 5 درصد از سهام آرامکو را عرضه کند.
رویترز گزارش داده بعد از این که عربستان از بازگشت تحریم‌های نفتی ایران حمایت و اعلام کرد که حاضر است با افزایش تولید نفت، هرگونه کاهش عرضه در بازار نفت را جبران کند، این تغییر موضع عربستان برخی متحدان عربستان در اوپک را شوکه کرد!
سه منبع آگاه به رویترز گفته‌اند که مقام ارشد دولت ترامپ، که نام وی فاش نشده، با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی تماس گرفته تا اطمینان حاصل کند که واشنگتن می‌تواند روی کمک ریاض، حساب باز کند. این منابع خبری گفته‌اند که واشنگتن از این نگران بوده که اعمال مجدد تحریم‌های نفتی ایران به افزایش قیمت‌ها در بازار نفت منجر شود.
یک منبع آگاه در اوپک نیز به رویترز گفته است که ریاض و واشنگتن، پیش از اعلام خروج آمریکا از برجام در مورد سیاست‌های نفتی خود، بحث و گفتگو کرده بودند.
 
فرمان واشنگتن به ریاض؛ فرمان ریاض به سایر پایتخت‌های عربی
رویترز گزارش داده که تغییر ناگهانی در سیاست نفتی عربستان، موجب شگفت‌زدگی متحدان این کشور در خلیج فارس شده است. یک منبع آگاه به رویترز گفته است که برخی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از این که عربستان با آن‌ها مشورتی نکرده، ناراحت شده‌اند. پیش از آن که خالد الفالح وزیر انرژی عربستان، سیاست نفتی جدید ریاض که حمایت از افزایش تدریجی تولید نفت است را اعلام کند، این کشورها از چرخش موضع عربستان خبردار نبوده‌اند و ریاض نیز در این مورد با آن‌ها مشورت نکرده بود.
در عمل قضایا این طور پیش رفت که خالد الفالح ماه گذشته به سنت پترزبورگ روسیه رفت و در آن‌جا اعلام کرد که عربستان آماده است تا به تدریج تولید نفت را افزایش دهد تا نگرانی‌ها در مورد عرضه نفت رفع شود.
در واقع گزارش رویترز مکانیزم تصمیم‌گیری در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس را نشان می‌دهد: با یک تماس تلفنی، ریاض تسلیم فشار واشنگتن شد و اعلام کرد که خود متحدان‌اش در اوپک آماده افزایش تولید نفت هستند. متحدان عربستان نیز از این اقدام ریاض تعجب کرده‌اند، با این حال بعید است این تعجب و شگفت‌زدگی آن‌ها جنبه عملی پیدا کند و آنان در مقابل ریاض، سیاست نفتی مستقلی را دنبال کنند. همان‌طور که ریاض به سادگی تسلیم تصمیم واشنگتن شد، آنان نیز تسلیم اراده ریاض خواهند شد.
 
عربستان علیه هدف شکل‌گیری اوپک
علاوه بر این، گزارش رویترز نشان می‌دهد که عربستان با این اقدام خود به ایران و اوپک خیانت کرده است. در ماده دو اساسنامه اوپک آمده است که «هدف اصلی سازمان [کشورهای صادرکننده نفت]، ايجاد هماهنگی و وحدت در سیاست‌های نفتی کشورهای عضو و تعيين بهترين شيوه‌ها برای تامين منافع فردی و جمعی آنان خواهد بود.» اما این اقدام عربستان، دست به یکی کردن با یک دولت خارج از اوپک، علیه یکی از کشورهای عضو این سازمان است و آشکارا به منزله زیرپاگذاشتن اساسنامه اوپک است.
علاوه بر این، چرخش موضع عربستان علیه سیاست نفتی اوپک نیز است. کشورهای عضو این سازمان متعهد شده بودند که اجرای توافق نفتی را تا پایان سال جاری میلادی ادامه دهند. طبق این توافق، کشورهای عضو اوپک مجموعاً از تولید نفت خود یک میلیون و 200 هزار بشکه در روز کاستند، تا قیمت نفت افزایش یابد. سیاست جدید عربستان به منزله زیر پا گذاشتن این توافق و تضعیف آن است.
نشست کشورهای عضو اوپک در اول تیر برگزار می‌شود و در آن نشست وزرای نفت و انرژی کشورهای عضو در مورد سیاست نفتی این سازمان تصمیم‌گیری خواهند کرد. تغییر سیاست نفتی اوپک نیازمند اجماع تمام کشورهای عضو این سازمان است. بیژن زنگنه وزیر نفت ایران عنوان کرده که نیاز نیست اوپک تولید نفت خود را افزایش دهد. باید دید حالا که دست عربستان رو شده، تقابل تهران و ریاض در نشست اوپک در وین به کجا ختم خواهد شد.

قیمت بنزین در آمریکا و فشار به عربستان
علاوه بر این، در روزهای گذشته بلومبرگ گزارش داده‌ بود که دولت آمریکا طی اقدامی نامعمول، از عربستان و برخی از کشورهای عربی عضو اوپک درخواست کرده‌ تولید نفت را سریعاً روزانه یک میلیون بشکه افزایش دهند.
بر اساس گزارش بلومبرگ، در پی افزایش قیمت بنزین در آمریکا به بالاترین میزان طی سه سال گذشته و اعلام نارضایتی دونالد ترامپ از سیاست‌های اوپک در صفحه توییتر خود، مقامات آمریکایی طی درخواستی از برخی اعضای اوپک خواستار افزایش تولید نفت شده‌اند. بلومبرگ نوشته بود که علت دیگر این درخواست نامعمول آمریکا، بازگشت تحریم‌های ایران است. 
این گزارش از قول منابعی که به‌خاطر محرمانه بودن موضوع نخواسته‌ بودند نامی از آنها برده شود، فاش ساخته بود که درخواست آمریکا از اعضای اوپک در نشست هفته گذشته کشورهای عربی عضو این سازمان در کویت مورد بررسی قرار گرفته‌ است.