«ایران» و «برجام» جزو موضوعات اصلی مناظرات انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا بودند. دونالد ترامپ در تبلیغات انتخاباتی خود به شدت از «برجام» انتقاد داشت و تهدید کرده بود که در صورت پیروزی اش در انتخابات آمریکا «برجام» را پاره میکند.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، حال دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا شده است و این مساله باعث شده که تحلیلهای متفاوتی از سرنوشت برجام شود.در همین رابطه خبرگزاری آسوشیتدپرس با اشاره به انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیسجمهور آمریکا و احتمال تاثیر آن بر اجرای برجام مینویسد: ترامپ توافق هستهای را پاره نخواهد کرد اما اظهارات وی درباره مذاکره دوباره میتواند این توافق را به خطر بیندازد. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، دونالد ترامپ توافق هستهای ایران و گروه 1+5 را در روز اول ریاستجمهوریاش پاره نخواهد کرد اما اظهارات وی درباره مذاکره دوباره بر سر مفاد توافق و افزایش فشار میتواند توافقی را که منجر به حل مساله هستهای ایران شد به خطر بیندازد.
قانونگذاران جمهوریخواه در حال حاضر نیز راههایی را بررسی میکنند تا عزم ایران را برای پایبند ماندن به این توافق مورد آزمایش قرار دهند. ترامپ در دوران تبلیغات انتخاباتیاش اظهارنظرهای متفاوتی درباره توافق هستهای سال گذشته ارائه داد. وی آن را احمقانه و یک رسوایی خواند و آن را بدترین توافقی دانست که از طریق مذاکره به دست آمده است؛ چراکه محدودیتهایی را تنها برای یک دوره زمانی کوتاه بر برنامه غنیسازی اورانیوم و دیگر فعالیتهای هستهای در ایران اعمال میکند و آمریکا و اتحادیه اروپا را به دلیل امتیازاتی که دادهاند ضعیف و بیاثر نشان میدهد. ترامپ گفت که نمیخواهد به سادگی این توافق را پاره کند، در ازای درباره بازگشایی دیپلماسی سخن گفت و تاکید کرد که برخلاف دیپلماتهای رئیسجمهور اوباما، وی آماده است تا از مذاکرات کنارهگیری کند. برنامههای ترامپ مبهم هستند و اینکه مذاکرات دوباره سخت خواهد بود. ایران انگیزهای برای آغاز دوباره بر سر توافقی که انجام شده ندارد و دیگر اعضای گروه 1+5 و اتحادیه اروپا نیز برای از بین بردن توافقی که بیش از یک دهه دیپلماسی همراه با توقف و رفتن به علاوه تقریبا دو سال مذاکره برای آن صرف شد، ابراز تمایلی نکردهاند. به گزارش ایسنا به نقل از آسوشیتدپرس، رهبر جمهوری اسلامیایران نیز گفت که اگر آمریکا توافق هستهای را پاره کند، جمهوری اسلامینیز آن را به آتش خواهد انداخت. همچنین حسن روحانی رئیسجمهور ایران تاکید کرد که هیچ کشوری نمیتواند آنچه را که توافق شده است تغییر دهد. وی به قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل اشاره داشت که در تایید برنامه جامع اقدام مشترک به تصویب رسید. توافق هستهای در ژانویه 2016 به اجرا درآمد که موجب لغو تحریمهای ایران در ازاء محدودیت برنامه هستهای این کشور شد.
به نظر میآید که هر دو طرف ابزار فشار لازم را در اختیار دارند؛ ایران خواهان فشار اقتصادی جدید از سوی واشنگتن نیست و آمریکا نیز از تشدید برنامه هستهای ایران احساس خطر خواهد کرد. با این حال، توافق روی یک زمین سست بنا شده است و هم درواشنگتن و هم در تهران، نیروهای مخالف توافق هستهای وجود دارند. در چنین شرایطی مشخص نیست که خواستههای ترامپ برای مذاکره مجدد چه معنایی میتواند داشته باشد. مارک تونر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در اولین اظهاراتش پس از اعلام پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری گفت که برجام تا زمانی که تمام طرفها به آن پایبند باشند، برقرار است. یکی از مشاوران ترامپ در حوزه خاورمیانه پیش از این گفته بود که ترامپ توافق را کنار نخواهد گذاشت اما احتمالا دوباره و شاید با متحدانی بیشتر مذاکره خواهد کرد. آسوشیتدپرس در ادامه گزارش خود آورده است که ترامپ، علاوه بر این میتواند توافق را به کنگره بفرستد، جایی که در آن اکثریت جمهوریخواه با این توافق مخالفت کردند اما ایران نیز میتواند از آن به عنوان دلیلی برای نادیده گرفتن محدودیتهای هستهای در برجام استفاده کند. در همین رابطه مسوول سیاست خارجه اتحادیه اروپا تاکید کرد که برجام توافقی دوجانبه میان تهران و واشنگتن نیست و ترامپ نمیتواند آن را لغو کند. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در گفتوگو با شبکه سیانان اظهار داشت: توافق هستهای با ایران یک توافق دوجانبه میان آمریکا و ایران نیست، بلکه توافقی چندجانبه است که من همچنان به عنوان رئیس کمیسیون مشترک موظفم درباره پایبندی تمام طرفهای این توافق تضمین دهم. بر مبنای صحبتهای این سیاست مدار ارشد اروپایی لغو برجام هزینه سنگین و گزافی برای آمریکا دارد و ترامپ نمیتواند به سادگی از زیر بار اجرای آن شانه خالی کند و باید به برجام پایبند باشد.