ضربه‌هايی به شکم «همستر» به اميد پولدار شدن

گروه اقتصادی – شهرام صدوقی: شتابزدگی در پولدار شدن بدون زحمت و بسیار زودبازده از مشخصه‌های یک جامعه توسعه نیافته است که گهگاهی موج این خصیصه ناپسند در اینگونه جوامع به راه می‌افتند و سیل بسیاری از مردم را به همراه خود می‌کشد. متاسفانه جامعه ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و در طی سال‌های اخیر نمونه‌هایی از جمله فعالیت خرد و کلان در بازار سرمایه، استخراج بیت کوین (بطور قانونی و غیر قانونی)، حضور شتابان و بدون آموزش‌های لازم در بازار مالی خارجی و ارزهای دیجیتال و... در کشور مشاهده شده است که اغلب منجر به ضرر و زیان فراوان برای مردم شده است.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ، در این روزها تب بالای ضربه زدن به شکم یک حیوان مجازی کوچک به نام «همستر» به امید پولدار شدن در یک مدت بسیار کوتاه باز خواب و خوراک را از مردم گرفته و در هر کوی و برزنی صحبت از همنشینی با همستر برای باز شدن پنجره‌های خوشبختی می‌باشد بطوریکه طبق آمار غیر رسمی حدود یک صد میلیون کاربر در فضای مجازی سرگرم این کار شده اند.
دلیل قطعی بنیادی برای رشد رمزارزهای تلگرامی وجود ندارد و هر فعال اقتصادی تحلیل اقتصادی خود را ارائه می‌کند، دقیقاً همان اتفاقی که برای رمزارزها در ۱۲ سال پیش رخ داد، امروزه برای نات کوین و همستر کامبت در حال رخ دادن است و این نوع رمزارز در ابتدا می‌توانند عده‌ای را پولدار کنند.اما اقتصاددانان بر این باور هستند که این نوع رمزارزها را می‌توان یک شبه از بین برد و هیچ تضمینی برای موفقیت آنان برای سال‌های بعد وجود ندارد، برخی از فعالان اقتصادی اما این نظر را باور نداشته و می‌گویند فناوری بلاک چین در آینده جایگزین پول‌های کاغذی امروز بوده و نباید این فرصت را از دست داد.برخی نیز به شدت به این نوع رمزارزها بدبین بوده و می‌گویند؛ این رمزارزها توطئه فدرال رزرو آمریکا برای جمع کردن تورم بالا در دنیا بوده و می‌توان با این روش میلیاردها دلار پول را از دست مردم دنیا خارج کرده و به راحتی پودر کرد.
چرا جامعه ایران به شدت طرفدار نات کوین و همستر است؟
از سال ۱۳۹۶ تاکنون تعادل اقتصادی به شدت برهم خورده است، حقوق‌ها به میزان تورم افزایش نیافته (قدرت خرید مردم به شدت کاهش یافته است) اما قیمت برخی از کالاها از میزان تورم رسمی به شدت بیشتر بوده و حتی رشدی بیشتر از افزایش نرخ دلار را تجربه کرده است. حقوق‌های رسمی به قدری پایین هستند که برخی از واحدهای تولیدی و خدماتی با کمبود نیرو انسانی مواجه هستند. ساعت کار به شدت بالا بوده و انعطاف نیز در ساعت و نوع فعالیت کاری وجود ندارد.
در شرایط فعلی برخی از کالاها با دلار ۱۰۰ هزار تومانی نرخ گذاری شده و حباب قیمتی بالایی دارند از طرفی دیگر حقوق دریافتی اکثر جامعه کمتر از ماهی ۲۰ میلیون تومان بوده و مردم برای راه‌هایی برای ایجاد فضای جدید درآمدی هستند.این روزها فضای مجازی در تسخیر یک همستر است؛ کافی‌ست بخواهید چند دقیقه در اینستاگرام، تلگرام یا ایکس بچرخید و به محض وارد شدن به فضای هر کدام یا تصویر یک همستر کارتونیِ نارنجی رنگ را می‌بینید و یا عده‌ای گوشی به دست مقابل لنز دوربین‌ها ایستاده‌اند تا به شما رازِ جمع کردن سکه‌های بیشتر را یاد بدهند؛ البته به شرط اینکه آن پست را لایک کنید،‌ با دوستانتان به اشتراک بگذارید و در نهایت کلمه «سکه» را برایشان کامنت کنید!
علت این حجم از گسترش بازی «همستر کامبت» به آبان ۱۴۰۲ برمی‌گردد که نسخه اولیه «نات کوین» به عنوان نوعی ربات تلگرامی عرضه شد. رباتی که به کاربران اجازه می‌داد با ضربه زدن روی یک سکه، ارز دیجیتالی با عنوان Notcoin استخراج کنند و بعد از چند ماه که توسعه‌دهندگان این بازی «نات کوین‌»ها را روی بلاکچین عرضه کردند، خرید و فروش ارز «نات کوین» در صرافی‌ها آغاز شد. موضوعی که باعث شد «نات کوین» خیلی زود معروف شود و راه را برای معرفی یک بازی جدیدتر باز کند.
«همستر کامبت» از فروردین امسال معرفی شد و به مرور کاربرانی را جذب کرد تا اینکه سرانجام به واسطه تجربه نقد کردن سکه‌های «نات کوین» در صرافی‌ها، این بازی هم به یکباره سر و صدای زیادی به پا کرد. همستر کامبت یک بازی تلگرامی است که کاربر در آن می‌تواند فقط با ضربه‌زدن ساده روی صفحه گوشی خود سکه‌های مجازی کسب کند.  سکه‌هایی که صرفا، احتمال می‌رود که بتوان آنها را به پول واقعی تبدیل کرد چون قیمت همستر کامبت تا زمانی‌ که این پروژه در صرافی‌ها تعریف نشود، مشخص نخواهد بود و حتی معلوم نیست این بازی هم به سرانجام خوش «نات کوین» برسد یا نه. «همستر کامبت» اصلا ویژگی‌های یک بازی را ندارد چه برسد به اینکه بخواهد سرگرم کننده باشد! از زمانی که روی لینک بازی که دوستتان برایتان ارسال کرده بزنید، وارد فضای بازی شده و مرحله اول را با پایه ۵۰۰۰ سکه‌ای که همستر به شما جایزه داده و ضربه زدن روی صفحه نمایشگر شروع می‌کنید. همین! 
اما علت این حجم استقبال افراد از رباتی که حتی نمی‌توان نام بازی را به آن اطلاق کرد چیست؟ آنهم وقتی حتی ذره‌ای از ماهیت کاری که می‌کنند خبر ندارند و صرفا ضربه می‌زنند که از غافله عقب نمانند و بعد این توجیح را می‌آورند که «ربات که از ما اطلاعات شخصی نگرفت، تازه تلگرام بهش تیک آبی هم داد. قرار هم نیست هزینه‌ای بکنیم. پس ضربه می‌زنیم، خدا رو چه دیدی شاید پولشم گرفتیم!» با این وجود همچنان چند ابهام بزرگ درباره این بازی وجود دارد؛ نخست آنکه ابعاد دسترسی‌های این بازی به اطلاعات شخصی افراد هنوز کاملا مشخص نیست. ثانیا اصلا معلوم نیست در آینده این سکه‌ها به پول تبدیل می‌شوند یا خیر؟ در نهایت آیا همستر کامبت امکان پشتیبانی حضور این تعداد کاربر را دارد؟ سوالی که از ظهر روز پنجشنبه ۱۷ خرداد ماه تا بامدادِ جمعه و لحظه نگارش این گزارش، لحظه به لحظه پررنگ‌تر شد، چرا که در تمام طول این مدت تلاش بازیکنان برای ورود به همستر کامبت با خطا مواجه می‌شد.
مصائب مهارت‌هایی که نیاموختیم!
در همین زمینه دکتر محمد رحیمی - جامعه‌شناس و استاد دانشگاه با اشاره به رونق استفاده از بازی Hamster kombat، گفت: در اینجا با دو مقوله فرهنگی - اجتماعی مواجه هستیم که به نظر می‌رسد در مورد هیچکدام سواد و دانش لازم وجود ندارد؛ یکی از این مقوله‌ها رسانه و دیگری درآمدزایی است. سواد رسانه‌ای دانشی‌ است که همه ما در هر لحظه از زندگی روزمره به آن نیاز داریم چراکه زندگی ما با رسانه‌ها پیوند خورده است. زندگی انسان امروزی درگیر پیام‌های مختلف حقیقی و مجازی رسانه‌هاست و این پیام‌ها زندگی ما را تغییر می‌دهند. سواد مالی نیز یک مهارت شخصی است که به‌ کارگیری آن در زندگی این شانس را به ما می‌دهد تا شرایط مالی بهتری داشته باشیم.
وی که با ایسنا گفتگو میکرد افزود: اما در اینکه چرا در روزهای اخیر موج گسترده‌ای از مردم به سمت بازی همستر کامبت می‌روند و آن را تبلیغ می‌کنند به این دلیل است که ما نه در حوزه رسانه و نه در حوزه درآمدزایی، دانش لازم را فرانگرفته‌ایم و به راحتی فریب تبلیغات رسانه‌ای را می‌خوریم. نمونه‌ای از این عدم آگاهی کافی را درمورد بورس و ارز دیجیتال دیدیم که بسیاری از شهروندان بدون آگاهی و اطلاع لازم سرمایه خود را وارد این محیط مالی کردند و ضرر و زیان بسیاری هم متحمل شدند.
این جامعه‌شناس افزود: زمانی که فرد ترس از دست دادنِ فرصت سودآوری و جاماندن از بقیه را دارد، منطق و تحلیل خود را کنار گذاشته و در مواقع حساس، به صورت توده‌ای عمل کرده و فقط با روند بازار پیش می‌روند. رقابتی که این روزها شاهد آن هستیم نه یک گروه خاص، بلکه همه گروه‌های اجتماعی را درگیر خود کرده است و به یک مسئله‌ اجتماعی تبدیل شده است. این گرایش جمعی که عمدتا خودانگیخته، هیجانی و پیش‌بینی ناپذیر می‌شود به این دلیل است که گاهی اوقات، انسان‌ها رفتارهایی انجام می‌دهند تا بتوانند نزدیکی خود را با اجتماع بیشتر حس کنند.
در نات‌کوین هیچ ارزش افزوده‌ای وجود ندارد
همچنین مازیار نوربخش، رئیس کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق بازرگانی تهران در این باره به ایلنا گفت: به یقین نات ‌کوین قابل اعتماد نیست و هیچ‌گاه نمی‌توان مبتنی بر چنین ابزاری درآمدزایی کرد.وی افزود: در پس این گونه پدیده‌ها سوءاستفاده‌هایی نهفته است که بعدها ظهور و بروز پیدا می‌کند، بنابراین این مسیر برای دستیابی به ارزهای دیجیتال به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. نوربخش ادامه داد: ارزهای دیجیتال پدیده‌های معتبری هستند که امکان معامله و استخراج دارند اما نات ‌کوین روش دستیابی و معامله ارزهای دیجیتال نیست و ثمره‌ای جز کلاهبرداری و اتلاف زمان کاربر ندارد و تا کنون یک نمونه موفق در دنیا برای دستیابی به ثروت از این مسیر دیده نشده است.
در همین رابطه رضا قربانی، نائب رئیس کمیسیون تحول، نوآوری و بهره‌وری اتاق بازرگانی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا شرحی از ماهیت نات کوین ارائه کرد و توضیح داد: در نات‌کوین با موضوع توزیع توکن روبه‌رو هستیم و در مورد توکن‌ها این پرسش مطرح است که تا چه اندازه ارزشمند هستند و البته ارزشمند بودن آنها به این معنا نیست که چه قیمتی دارند زیرا آدم‌ها یک کالا یا خدمت بی‌ارزش را هم با قیمت بالا هم معامله می‌کنند اما این فعل بر ارزش کالای بی‌ارزش نمی‌افزاید.وی افزود: در نات‌کوین باید دید که ارزش افزوده این پروژه چقدر است و چه خدمتی را ارائه می‌دهد و این موضوع است که آن را ارزشمند می‌کند وگرنه ضمن اینکه این پروژه رمز ارز برتر شده و یا به پولدار شدن شماری انجامیده باشد سبب ارزشمندی آن نمی‌شود.