گروه بينالملل- مهدي يزدي: جنگ اوکراين بيمهابا به پيش ميرود. خشنترين برخورد اردوگاه شرق و اروگاه غرب پس از پايان جنگ سرد همچنان سرخط رسانههاي جهان است.در 500 روز گذشته جامعه جهاني شاهد خبرهاي گوناگوني از جنگ سخت ارتش روسيه و اوکراين بوده است. از ترس تکرار فاجعه اتمي اينبار در نيروگاه زاپروژيا گرفته تا آمار نجومي تلفات طرفين ، همه و همه موجي از نگراني را همراه جامعه جهاني کردهاست.
به گزارش
مردم سالاری آنلاین ،براساس برآوردهاي کارشناسان نظامي، دستاوردها و تلفات دو طرف در نوسان است و مهمترين آنها به طرف روسي برميگردد که در برابر غرب مقاومت کرده و بر حدود پانزده درصد از خاک اوکراين تسلط پيدا کرده است.اما در مورد طرف اوکرايني، براساس گفته کارشناساني که با اسکاي نيوز گفتگو کرده اند، مهمترين تلفات، ناکامي ضد حمله اين کشور در بازپس گيري اراضي و فروپاشي سد استراتژيک کاخوفکا به همراه دستاوردهايي نظير امکان پيوستن به ناتو و مقاومت در برابر يک قدرت هسته اي بوده است.
با گذشت پانصد روز از درگيري بين روسيه و اوکراين،هرچند سازمان ملل اعلام کرده است که «9 هزار غيرنظامي از ابتداي اين جنگ کشته شده اند اما مقاماتي از سازمان ملل ميگويند که به احتمال زياد آمارها بسيار بيشتر از اين است.»
نکته ناخوشايند براي طرف غربي اين است که ضدحملات بهاره با مدرنترين تجهيزات جنگي غربي به نتيجه مشخصي دست نيافتهاست.
نگراني کهنه کرملين
پس از سقوط ديوار برلين در 1989 و فروپاشي اتحاد شوروي در سال 1991، روسيه امروزي تحت فشار يک جريان مهم از سمت غرب بوده است:« گسترش ناتو». با فروپاشي ديوار برلين، اين نگراني از سمت مسکو وجود داشت که با اتحاد دوباره آلمان غربي و شرقي، نيروهاي ناتو در آلمان شرقي مستقر شوند.
جيمز بيکر، وزير خارجه سابق آمريکا پس از سقوط ديوار برلين خواستار اتحاد آلمان غربي و شرقي بود و جرئيات يک ديدار محرمانه ميان او و ميخائيل گورباچف، رئيسجمهوري سابق اتحاد جماهير شوروي نشان ميدهد که اين وزير خارجه سابق آمريکا تضمينهايي به گورباچف داده بود. او در اين ديدار از «تعهدي مستحکم» مبني بر عدم گسترش جناح شرقي ناتو سخن گفته و صريحاً و مکرراً اعلام کرده بود: «هيچ گونه گسترشي در حوزه اختيارات و حضور نظامي ناتو به سمت شرق وجود نخواهد داشت.» در ادامه اما سياست گسترش ناتو به سمت مرزهاي روسيه اعمال شد. روسيه تا سال 2022 تنها نظارهگر عضويت اقمار سابق شوروي در پيمان آتلانتيک شمالي بود ؛ نکته اينجاست که اوکراين عمق استراتژيک و ناموس مسکو محسوب ميشود.
مسکو که اين بار تهديد را از هر زماني جديتر احساس ميکرد، در هفتههاي منتهي به 24 فوريه 2022 حدود 100 هزار تن از سربازانش را در مرز اوکراين مستقر کرد و خواستار برآورده شدن نگرانيهاي امنيتي خود شد که در صدر آنها، عدم عضويت اوکراين در اتحاد ناتو بود اما غرب اين بار ديگر اين تضمين را حتي به دروغ هم به روسيه نداد.
خلفوعدههاي مکرر ناتو در مسئله گسترش جناح شرقي، آزار و اذيت مردم روستبار و در نهايت زمزمههاي جدي عضويت اوکراين در ناتو، روسيه را بر آن داشت تا در 24 فوريه 2022 استقلال جمهوريهاي خودخوانده دونتسک و لوهانسک را به رسميت شناخته و نيروهايش را براي حفاظت از آنها به شرق اوکراين بفرستد.
همه در انتظار نشست ناتو
کييف که براي ترغيب شرکاي غربي به افزايش کمکها با خودزني در حملات بهاره به ديوار آتشين ارتش سرخ زدهاست ؛ با ذوق از خبر ارسال بمبهاي خوشهاي آمريکا به ليتواني خواهد رفت. اوکراين خود را به زمين و آسمان ميکوبد تا عضو پيمان آتلانتيک شمالي بشود اما نه تنها داستان به اين راحتيها نيست که شايعاتي درباره نارضايتي از هزينههاي جنگ شنيده ميشود. پولتيکو مينويسد که نشست سران ناتو بانوعي سردرگمي و يا حتي بنبست در جنگ اوکراين مواجه شدهاست. «جو بايدن» رئيسجمهوري آمريکا قرار است از 11 ژوئيه (20 تير) قرار است راهي اروپا شود.گفته ميشود، بايدن در سفر به اروپا براي شرکت در نشست ناتو در ليتواني تنها چند صد کيلومتر دورتر از ميدان جنگ در اوکراين همچنان بر حمايت غرب از اوکراين پافشاري ميکند و تسليح کييف را براي پيشرفت واقعي در دستور کار دارد.
واشنگتن بدون دغدغه جدي امنيت درحال دميدن به جنگ اوکراين است اما همسايگان اروپايي روسيه نگرانيهاي جدي به لحاظ امنيت و تامين انرژي دارند. پولتيکو صراحتا مينويسد که که اروپاييها نگران هستند که تا چه مدت و به چه قيمتي ميتوانند از کييف حمايت کنند.نکته پنهان اينجاست که اروپاييها ميدانند که جمهوريخواهان مخالف ريخت و پاش در جنگ اوکراين هستند و احتمال خيلي زياد رئيس جمهوري بعدي آمريکا از اردوگاه دموکراتها نخواهد بود.
بايک حساب و کتاب ساده ميتوان گفت ؛ هزينههاي جنگ اوکراين ، عضويت کييف در پيمان ناتو در کنار ناکامي حملات بهاره فضايي سرد را در آستانه نشست ليتواني ايجاد کرده است. ترس بزرگ اين است که برخلاف گمانهزنيها ، اين ارتش اوکراين باشد که دچار خستگي و سرخوردگي شود؛ شايد بمبهاي خوشهاي تنفس مصنوعي به کييف باشد.
تدابير شديد امنيتي براي نشست سرانناتو
رسانههاي انگليسي شنبه شب به نقل از يک منبع ناتو گزارش دادند که آلمان قصد دارد در جريان نشست آتي ناتو در ليتواني از عضويت اوکراين در اين پيمان نظامي جلوگيري کند.
به گزارش تلگراف، اين منبع اظهار کرد که برلين قصد دارد از ديگر اعضاي ناتو در اجلاس ويلنيوس در روزهاي 11 و 12 جولاي (20 و 21 تير) بخواهد که به جاي موضوع عضويت اوکراين در ناتو، بر موضوع دادن تضمينهاي امنيتي به کييف تمرکز کنند تا به اين ترتيب خطر جنگ مستقيم با روسيه، اعضاي اين پيمان نظامي را تهديد نکند.
اين منبع به تلگراف گفت: برلين با چشمانداز پيشنهاد عضويت فوري اوکراين در ناتو مخالف است.
به گزارش تلگراف، ايالات متحده، انگليس و اتحاديه اروپا در حال حاضر به جاي پيشنهاد عضويت اوکراين در ناتو، روي طرح «بخارست پلاس» (مجموعهاي از پيشنهادات امنيتي دوجانبه به کييف) کار ميکنند.
اوکراين پس از آغاز عمليات نظامي روسيه در فوريه 2022، در سپتامبر همان سال براي عضويت فوري در ناتو درخواست داد.
ينس استولتنبرگ دبيرکل ناتو در موارد متعدد اعلام کرده است که اين بلوک از خواستههاي کييف حمايت ميکند اما به دلايلي (از جمله جنگ با روسيه) آمادگي آن را ندارد که فوراً درخواست عضويت اين کشور را تأييد کند.
در اوايل ژوئن، ولوديمير زلنسکي رئيسجمهور اوکراين گفت که کييف اميدوار است در اجلاس سران ناتو در ويلنيوس پايتخت ليتواني در روزهاي 11 و 12 جولاي (20 و 21 تير) دعوتنامه شفافي براي پيوستن به اين بلوک دريافت کند.
وي همچنين افزود که ارتش اوکراين از اينکه کييف هنوز پاسخ مثبت واضحي در مورد پيوستن به اتحاديه اروپا و ناتو دريافت نکرده، نااميد شده است.