خط و نشان اتمي از جنس جنگ سرد

گروه بين‌الملل - علي ودايع: به موازات وحشت اتمي درباره وضعيت نيروگاه اتمي زاپروژژيا،ناتو و روسيه در فاصله کوتاهي از يکديگر رزمايش هسته‌اي برگزار مي‌کنند تا نگراني‌ها رنگ و لعاب جديدي بگيرد. 
خبرگزاري رويترز مي‌نويسد که روسيه رزمايش گسترده قواي هسته‌اي را برگزار خواهد کرد. چالش اساسي ناتو اين است که توانايي تشخيص تفاوت بين رزمايش اتمي يا يک حمله قريب‌الوقوع را ندارند.
به گزارش مردم سالاری آنلاین،براساس تقويم سالانه وزارت دفاع روسيه ، ارتش سرخ معمولا اواخر اکتبر رزمايش هسته‌اي برگزار مي‌کند اما هرگز مساله تا اين حد جدي نبوده و محدود به آزمايش موشک‌هاي بالستيک مي‌شد.  «ينس استولتنبرگ» دبير کل ناتو هفته گذشته در يک کنفرانس خبري در بروکسل گفت که اين ائتلاف نظامي رزمايش هسته‌اي سالانه مسکو را همانند سال‌ها گذشته به دقت رصد مي‌کند.
«جان کربي» سخنگوي شوراي امنيت ملي کاخ سفيد نيز گفته بود که رزمايش روسيه موسوم به «گروم» به صورت معمول شامل مانورهاي گسترده نيروهاي هسته‌اي استراتژيک از جمله شليک موشک مي‌شود. در اين ميان ، يک مقام دفاعي آمريکا به خبرگزاري رويترز گفت که تمرين‌هاي نظامي روسيه قرار است همزمان با رزمايش آمادگي هسته‌اي سالانه ناتو با عنوان «ظهر ثابت قدم» که اين هفته آغاز مي‌شود، برگزار شود.
مقام‌هاي آمريکايي مدعي هستند که تمرين هسته‌اي سالانه ناتو را پيش از حمله روسيه به اوکراين برنامه ريزي شده بود و طي يک دهه گذشته تقريبا همزمان با رزمايش مسکو انجام مي‌شود. همزمان گفته مي‌شود که مقامات غربي در پشت پرده، درگير «برنامه ريزي محتاطانه» اي هستند تا از بروز هرج و مرج و وحشت در کشورهاي خود در صورتي که روسيه بمب هسته‌اي را در اوکراين يا نزديکي آن منفجر کند، جلوگيري کنند. يک مقام دفاعي آمريکا نيز گفت که توده تمرين‌هاي نظامي در فاصله بيش از يکهزار کيلومتري از روسيه برگزار مي‌شود.گفته شده که که 14 کشور عضو ناتو قرار است در تمرين‌هاي نظامي اين ائتلاف شرکت کنند که جنگنده‌هاي با توانايي حمل کلاهک‌هاي هسته‌اي و بمب افکن‌هاي B52 ارتش آمريکا نيز مشارکت خواهند داشت اما از بمب‌هاي واقعي استفاده نمي‌شود. يک مقام ارشد ناتو به رويترز گفت که هرگونه استفاده از جنگ افزارهاي هسته‌اي از جانب روسيه ممکن است «واکنش فيزيکي» از سوي ناتو را به همراه داشته باشد. وي هم زمان با نشست وزيران دفاع اين سازمان نظامي در بروکسل، بيان کرد که حمله هسته‌اي روسيه به (اوکراين) گستره اين درگيري را تغيير خواهد داد و يقينا واکنش عملي هم پيمانان کي‌يف و شايد ناتو را در پي خواهد داشت.
مقام‌هاي غربي تا کنون اعلام کردند که پوتين هنوز گام‌هايي را برنداشته که نشان از آمادگي وي براي حمله هسته‌اي باشد اما تهديد هسته‌اي مسکو به دنبال بالا گرفتن درگيري‌هاي جنگ اوکراين، تشديد شده است. مسکو تاکيد مي‌کند که براساس دکترين هسته‌اي روسيه رفتار خواهد کرد و در دفاع از منافع ملي خود لحظه‌اي تعلل نمي‌کند.
براساس دکترين هسته‌اي روسيه، استفاده از سلاح‌هاي اتمي در صورتي که دشمن از اين سلاح‌ها يا ديگر سلاح‌هاي کشتار جمعي عليه مسکو و متحدانش استفاده کند و يا اطلاعات موثقي در مورد حمله با موشک‌هاي بالستيک به روسيه و متحدانش وجود داشته باشد، همچنين در صورت تجاوز به خاک روسيه و زماني که موجوديت کشور در معرض تهديد قرار گيرد، مجاز خواهد بود. مي‌توان گفت که الفاظ کرملين و کاخ سفيد درباره بازدارندگي هسته‌اي به وضوح يادآور خاطرات وحشت اتمي در جنگ سرد اتحاديه‌جماهيرشوروي با ايالات‌متحده‌ است. گاردين مي‌نويسد، کمپين‌هاي اطلاع رساني عمومي و حتي تمرين‌هاي مدرسه اي درباره چگونگي زنده ماندن در جنگ هسته اي، از ويژگي‌هاي جنگ سرد بوده است. از جمله مي توان به کمپين دهه 1950 در آمريکا، «محافظت و زنده ماندن» در بريتانيا در اواخر دهه 1970 و «همه يک شانس دارند» در آلمان غربي در اوايل دهه 1960 اشاره کرد.
اين کمپين‌ها به دليل پيشنهادشان مبني بر اين که مي‌توان از يک درگيري هسته‌اي همه‌ جانبه جان سالم به در برد، مورد انتقاد قرار گرفته‌اند، اگرچه در شرايط فعلي قرار است تمرکز بر جلوگيري از وحشت عمومي به دليل ترس از تشديد غيرقابل کنترل هسته‌اي باشد که منجر به هدف قرار گرفتن شهرهاي بزرگ مي شود.
اگرچه گاردين همانند موضع رسمي پنتاگون تلاش مي‌کند موضع‌گيري دکترين اتمي ارتش سرخ را بلوف در جهت ايجاد ترس در ناتو براي عدم مداخله در جنگ اوکراين مي‌داند اما وضعيت روسيه به‌گونه‌اي است که در دفاع از سرزمين خود با کسي شوخي ندارد.