اگرچه بازار سرمایه در دو ماه اول تابستان امسال روندی صعودی پیدا کرده بود و باعث امیدواری هایی شده بود اما از اوایل شهریورماه یار دیگر این بازار دچار نوسانات غیرمعمول و عجیب شد؛ به طوری که علی رغم انتشار گزارشهای مالی بسیار امیدوار کننده بعضی سهام همچنان روند نزولی قیمت ها ادامه دارد و به نظر بسیاری از کارشناسان ارزش ذاتی بسیاری از سهام رد و بدل شده در بورس بسیار بیشتر از قیمت رسمی آنها است؛ اما بی اعتمادی تشدید شده در بازار سرمایه مانع از رشد منطقی قیمت ها است. از طرف دیگر هیجان های شکل گرفته در بازارهای موازی از جمله ارز، طلا و خودرو باعث افزایش خروج سرمایه حقیقی از بورس شده است. حالا حال و روز بورس به گونه ای است که بسیاری از سهامداران منتظر فرصتی هستند تا بتوانند سهام خود را به بالاترین قیمت ممکن نقد کنند و از این بازار بیرون بزنند! برای همین هم هرگاه قیمت ها اندکی بالا می رود بلافاصله صف های فروش شکل می گیرد و اوضاع در زمان کوتاهی واژگون می شود!
این حرکت سینوسی در دو ماه شهریور و مهر وجود داشت اما این هفته چهارمین هفته ای است که اغلب روزهای بورس قرمز است و اگر هم روزی شاخص کل رشد دارد، رشدش به اندازه ای اندک است که در مقابل کاهش روزهای قبل از آن اصلا به چشم نمی آید. نکته مهمتری که روز گذشته اتفاق افتاد افزایش بی اعتمادی و سرعت روند کاهشی را بیشتر نشان می دهد. در هفته های قبل اگر مثبت شدن شاخص در یک روز، باعث هجوم فروشندگان و منفی شدن روزهای بعد می شد، اما در روز دوشنبه وقتی با افزایش اندک قیمت ها و بالا رفتن شاخص کل به اندازه 2 هزار واحد، بورس کمی سبز شد بلافاصله در ساعت پایانی بازار اوضاع برعکس شد و در نهایت شاخص نزدیک هزار واحد کاهش یافت!
حالا اگر شاخص کل که عدد یک میلیون و 342 هزار را نشان می دهد با شاخص کل اوایل شهریور بسنجیم، می بینیم که این شاخص افت قیمت بیش از 13 درصدی بورس را در این سه ماه و نیم نشان می دهد، ولی واقعیت این است که این زیان متوسط کلیه سهام ها است و اگر سهامداران خرد را در نظر بگیریم عموما در همین مدت حداقل 30 درصد از سرمایه خود را از دست داده اند.
با این شرایط دیگر انتظار چندانی از دولت – که پیش از تشکیل وعده های آنچنانی درباره بورس می داد – وجود ندارد و شاید آخرین پناهگاه سهامداران زیان دیده قوه قضائیه باشد. جالب اینجا است که رئیس جدید این قوه روز دوشنبه به نکته ای اشاره کرد که نشان می دهد نگاه و توجه قوه قضائیه به این موضوع بیشتر از دولت است.
محسنی اژه ای صبح دوشنبه (۱۵ آذر) در جلسه شورای عالی قوه قضائیه در بخشی از سخنان خود با اشاره به اهمیت رسیدگی به وضعیت بورس تاکید کرد: مسأله بورس از سوی سازمان بازرسی کل کشور و دادستان کل کشور در گذشته دنبال شده است، اما به نظر من کفایت نمیکند و عقیده دارم بسیاری از موضوعات را اگر یکبار دنبال شوند و سپس رها شوند ما به نتیجه مطلوب خود نخواهیم رسید.
وی اضافه کرد: کماکان به ذهن میرسد و قرائن و شواهد این گونه حکایت میکند یک روال عادی و متعارف در بورس رقم نمیخورد، بنابراین بار دیگر رسیدگی به این موضوع را درخواست میکنم. دستور مکتوب این موضوع به رییس سازمان بازرسی کل کشور هم ابلاغ شد، گزارشات قبلی خود را به روز کرده و این موضوع را دنبال، پیگیری و تعقیب کنید تا اگر تخلف و جرمی صورت گرفته است به هیچ وجه قابل بخشش بخشش و اغماض نیست.
رئیس دستگاه قضا عنوان کرد: تعداد کثیری از مردم ما اعتماد کردند و پول خود را وارد بورس کردند و حالا متضرر شده اند. بخشی از این ضررها در بورس طبیعی است، زیرا باید آموزش میدیدند و توجه و رعایت میکردنداما به هر صورت بسیاری از افراد تقریبا هستی خود را وارد بورس کردند و با مشکل جدی مواجه شدند؛ بنابراین بازرسی کل کشور به گزارشهای قبل اکتفا نکنند و این موضوع را به صورت جدی دنبال و پیگیری کنید و اگر تخلف و جرمی رخ داده بود آن را به دادگستری و مسئولین ذی ربط گزارش کنید.
وی ادامه داد: دادستان کل کشور هم این موضوع را رها نکنند و در شوراهای عالی بورس و سایر جلسات مجدد آن را پیگیری کنند. فرضا اگر مشخص شد هیچ اشکالی هم وجود نداشت باز هم برای مردم به صورت شفاف روشن شود، در حال حاضر برای مردم این ذهنیت وجود دارد که تخلفاتی صورت گرفته است. اگر پس از بررسی مشخص شد هیچ چیز خلافی وجود ندارد، مسئولین ذی ربط برای مردم شفاف آن را توضیح دهند. در نتیجه در این موضوع به صرف گزارش اکتفا نکنید، پیگیری کنید و به مسئولین ذی ربط مکتوب اعلام کنید، به بنده هم اعلام کنید تا دنبال کنم و ان شاء الله به نتیجه برسیم.
محمدرضا حقی