شروع سال تحصیلی زیر سایه نگرانی از کرونا

سال تحصیلی 1400-1399 با اما و اگرها و حواشی بسیار زیر سایه سنگین کووید19 سرانجام آغاز شد. آقای رئیس جمهور زنگ آغاز سال تحصیلی را از دفتر کارش برای دانش آموزانی که در حیاط مدارس صف بسته بودند، نواخت! روحانی در پاستور ماند تا پروتکل‌های بهداشتی نقض نشود و خطری او را تهدید نکند، اما پدر و مادرهای زیادی با نگاهی نگران کودکانشان را راهی مدارس کردند و همانجا پشت دیوار مدرسه منتظر ماندند. مدارسی که پیش از آن که کرونا پایش اینطرف‌ها باز شود هم نقایص بهداشتی کم نداشتند!
 به گزارش «مردم سالاری آنلاین» زنگ سال تحصیلی امسال 15 روز زودتر از موعد نواخته شد، آن هم در شرایطی که کرونا ویروس هر روز بیش از هزار نفر را مبتلا می‌کند و جان بیش از 100 نفر را می‌گیرد. در روزهایی کودکان و نوجوانان راهی مدارس شدند که سخنگوی وزارت بهداشت و درمان تاکید کرده بود که منطقه سفید در کشور وجود ندارد. ۱۳ استان در وضعیت قرمز هستند، ۱۶ استان در وضعیت هشدار قرار دارند و هر ۱۲ دقیقه یک ایرانی بر اثر ابتلاء به کووید19 جان خود را از می‌دهد. «علی‌اصغر فانی» عضو شورای عالی آموزش و پرورش نیز در گفت‌وگو با ایسنا با تاکید بر اینکه مدارس آمادگی برگزاری حضوری کلاس‌ها را ندارند، به اعلام یکباره برگزاری کلاس‌ها به صورت حضوری اشاره کرده و گفته بود که مدیران مدارس خودشان را برای آموزش مجازی به خصوص در شهری مثل تهران و سایر شهرهای قرمز آماده کرده بودند، اما از چهارشنبه و پنجشنبه یکباره بحث حضور در کلاس مطرح شد. درحالیکه به گفته مدیران مدارس و کارشناسان، مدارس نمی‌توانند آمادگی را به این سرعت کسب کنند!
 
خبرهای ضد و نقیض‌ در شروع سال تحصیلی
مسئولین آموزش و پرورش در چند روز پیش از آغاز سال تحصیلی نیز همچون روزهای نزدیک به کنکور تصمیمات زیادی گرفتند و شب نشده تصمیم جدیدی را جایگزین کردند. بسیاری از والدین تا همین صبح شنبه (15 شهریور) هم نمی دانستند که دانش‌آموزشان باید راهی مدرسه شود، به تماشای کلاس‌های آموزشی شبکه آموزش بنشیند، یا به سراغ شبکه آموزشی شاد و تدریس آنلاین معلمانش بروند؟
وزیر آموزش و پرورش تا حدود یکماه قبل تاکید کرده بود که کلاس های درس و مدارس در شهرهای با وضعیت قرمز از لحاظ انتشار کرونا، به صورت مجازی برگزار خواهد شد، «رضوان حکیم‌زاده»، معاون  آموزش ابتدایی این وزارتخانه نیز تاکید کرده بود که برای هر یک از استان‌ها وضعیت سفید، قرمز و زرد تعریف شده است. وضعیت سفید شامل عشایر  و مناطق روستایی می‌شود و دانش آموز مشکلی برای رفتن به مدرسه ندارد. در وضعیت زرد آموزش‌ها به شکل ترکیبی در قالب حضوری و غیر حضوری انجام می‌شود و در وضعیت قرمز نیز آموزش به شکل از راه دور، الکترونیکی و با استفاده از ظرفیت فضای مجازی است.
اما همین چند روز پیش در جلسه هیات دولت، وزیر آموزش و پرورش تغییر عقیده داده و اعلام کرد که از روز شنبه ۱۵ شهریور مدارس به صورت حضوری بازگشایی خواهند شد و باید تمامی دانش آموزان به صورت حضوری در مدارس حاضر شوند. وی تاکید داشت که هنوز در ابتدای سال معلمان با دانش‌آموزان آشنا نیستند و هر فعالیتی مستلزم ارتباط اولیه است، همچنین هیچ جایگزینی برای آموزش حضوری وجود ندارد.
با وجود دستور وزیر برخی از مدارس که اغلب غیر دولتی هم هستند به والدین اعلام کرده‌اند که همچنان به شیوه آنلاین کلاس‌ها برگزار خواهد شد و نیازی به حضور فیزیکی دانش‌آموزان نیست، اما آنها هم از خیر شهریه‌های سنگین خود نگذشته و این مبلغ سنگین را در شرایطی عدم حضور دانش‌آموزان در مدارس از والدین دریافت کرده‌اند.
در این میان دو روز قبل از شروع سال تحصیلی رئیس مرکز هماهنگی حوزه وزارتی آموزش و پرورش در برنامه‌ی خبری شبکه دو اعلام می‌کند که شنبه والدین برای اطلاع از وضعیت حضور دانش آموزان در مدارس با مدیران مدارس در تماس باشند، اما روز ۱۵ شهریور تمام مدارس کشور باز است. در این میان و درست در روز بازگشایی مدارس برخی روسای آموزش و پرورش شهرستان‌ها اعلام می‌کنند که حضور دانش‌آموزان در مدارس الزامی نیست و تصمیم گیری در این خصوص بر عهده شورای مدرسه است و آنها باید برای حضور و یا عدم حضور دانش آموزان و همچنین چگونگی حضور آنها در کلاس درس تصمیم‌گیری کنند.
گرچه گفته شده است که کلاس‌ها در دو گروه به صورت زوج و فرد و با نصف ظرفیت برگزار خواهد شد، اما کسی می‌تواند رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی و به خطر نیفتادن جان دانش‌آموزان را تضمین کند؟ به ویژه برای کلاس اولی‌ها که امسال اولین حضور خود در محیطی  بدون حضور والدین را تجربه می‌کنند!
 
هشدارهایی که شنیده نشد
اما نظر کارشناسان حوزه بهداشت و درمان در این خصوص چه بوده است؟ سازمان بهداشت جهانی بازگشایی مدارس را عامل افزایش شیوع بیماری کرونا اعلام کرده است. کارشناسان داخلی نیز در خصوص بازگشایی هشدار داده‌اند! رئیس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی از ستاد ملی مبارزه با کرونا خواسته بود تا از بازگشایی حضوری مدارس در کلیه مناطق کشور جلوگیری کنند. او در نامه‌ای هشدار داده بود که این دستور وزیر آموزش و پرورش، با شرایط حاکم بر همه‌گیری ویروس کرونا و وضعیت« قرمز» بسیاری از مناطق کشور، همخوانی ندارد. به گفته وی به خطر انداختن جان میلیون‌ها دانش‌آموز و آموزگار و خانواده‌های ایشان، و دخالت در کارشناسی تخصصی نحوه مقابله و مبارزه با بیماری از سوی مسئولین غیر مرتبط با امور بهداشتی، می‌تواند در کمترین فاصله زمانی به یک فاجعه انسانی تبدیل شود .
دکتر مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا نیز تاکید کرده بود که مدارس باید آخرین مکان برای بازگشایی، آنهم پس از پایان اپیدمی باشد.
دکتر مینو محرز دیگر عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا نیز به صراحت گفته بود که در صورت بازگشایی مدارس، تهویه هوای کلاس ها باید ده بار در ساعت انجام شود و تنها استفاده از ماسک و فاصله گذاری اجتماعی برای رهایی از انتقال ویروس کرونا کفایت نمی کند. با این هشدار‌ها چرا همچنان وزیر آموزش و پرورش بر حضور فیزیکی دانش‌آموزان در کلاس‌ها تاکید دارند؟
 
صدای نارضایتی والدین در فضای مجازی
از همان ساعات اولیه اعلام وزیر آموزش و پرورش مبنی بر حضور دانش‌آموزان در مدارس، والدین اعلام کردند که مخالف حضور فرزندانشان در محیط مدرسه هستند و سلامت فرزندانشان را به تعلیم علم ارجحیت می‌دهند. بسیاری ابراز نگرانی کردند و بسیاری نیز صراحتا اعلام کردند که تحت هیچ شرایطی فرزندشان را راهی مدرسه نخواهند کرد، بسیاری نوشته بودند که ترجیح می‌دهند فرزندشان یکسال دیرتر به مدرسه یا سال بالاتر برود، اما سلامت او به خطر نیفتد. تصاویر منتشر شده از کلاس‌های درس نیز بیانگر همین موضوع بود.
برخی از معلمان نیز که البته بعضا به صورت ناشناس مطالبی را در فضای مجازی منتشر کرده بودند، از والدین خواسته بودند تا اجازه ندهند فرزندانشان در مدارس حاضر شوند. همه مطالب منتشر شده حکایت از آماده نبودن فضای مدارس برای شرایط کرونایی بود.
 البته ناگفته نماند که برخی از مدیران به ویژه در شهر‌های با وضعیت قرمز از والدین رضایت‌نامه حضور دانش‌آموزان را دریافت کرده بودند تا از خود در قبال سلامت دانش‌آموزان سلب مسئولیت کنند!
مسئولین آموزش و پرورش عدم دسترسی برخی از دانش‌آموزان به وسایل آموزش مجازی را بهانه این حضور فیزیکی می‌دانند، اما آیا بهتر نبود به جای به خطر انداختن جان فرزندان ایران، از فرصت تعطیلات تابستانی برای فراهم کردن زیرساخت‌ها و فراهم کردن سخت‌افزارهای آموزش مجازی برای دانش‌آموزان محروم اقداماتی انجام می‌شد؟ از فصل بهار ستاد مبارزه با کرونا برای روزهای اوج‌گیری مجدد در پاییز و زمستان هشدار داده بود؛ بهتر نبود به جای آسان‌ترین راهکار، عقلانی‌ترین راه را پیش می‌گرفتید؟

سعید تهرانی