به دنبال کلیه یا در جستجوی عدالت؟

بازاری گرم و داغ همچون بازار سکه، ارز و مسکن؛ با این تفاوت که قسمتی از جانت را می فروشی. اما به چه قیمت و بهایی؟!
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، در این بازار، کلیه یکی از پر حاشیه ترین کالاها از نظر قیمت و تقاضاست. ایران تنها کشوری است که فروش کلیه در آن قانونی است. بر اساس طرحی که سال 1376 در ایران به تصویب رسید، دولت موظف می‌شود که به ازای هر کلیه مبلغی را به اهداکننده بدهد و تا یک سال او را بیمه کند. اما در حال حاضر بیشتر پیوندها به شکل خصوصی انجام می‌شود. هفته نامه اشپیگل در یادداشتی می نویسد: «امروزه در دنیا نیاز بیشتری به کلیه احساس می‌شود و ایران تنها کشوری‌ است که در آن دریافت پول برای اهدا کلیه غیرقانونی نیست.» خرید و فروش کلیه امروز در کشور به تجارتی پرسود تبدیل شده است. قیمت ثابتی ندارد و خریدار باید قیمت یک جان را بپردازد.
فقر، جان می گیرد
«توجه، توجه - به دلیل بدهی، کلیه با گروه خونیA+ با قیمت توافقی به فروش می رسانیم.» «جوانی28 ساله با گروه خونی o منفی، فروش کلیه با پایین‌ترین قیمت به علت نیاز مالی» و....از جمله آگهی های هستند در اطراف برخی از بیمارستان ها می بینیم. به راحتی نوشیدن یک لیوان آب می توان کلیه خرید و فروش کرد! در این میان فروشندگانی که از سر ناچاری قسمتی از جان خود را به بازار می آورند کم نیستند؛ فقر آسیبی کهنه و نخ نما شده که سابقه ای طولانی در شکل گیری معضلات جامعه دارد. از فقر و نداری نمی توان بیشتر از این انتظار داشت. زمانی که هجوم می آورد نه تنها ایمانت را نشانه می رود بلکه جانت را نیز می گیرد.
قیمت در بازار کلیه نوسان دارد
در روزگاری که هزینه های درمان کمر شکن است، دردی دیگر جان می گیرد. فروشنده کلیه از درد بی پولی و خریدار از درد جسمانی، وارد بازار سیاه کلیه فروشی می شود. قیمت در این بازار نوسان دارد و ثابت نیست یکی جانش را به بیست میلیون می فروشد و دیگری آن را پنجاه میلیون می خرد؛ این تغییر قیمت به وخامت حال بیمار بستگی دارد بازاری که قیمتش با نزدیکی به مرگ بیشتر می شود و در این میان دلالانی که سود اصلی این معامله نصیبشان می شود کم نیستند.
فروش تلگرامی کلیه
از آگهی دیوارهای اطراف بیمارستان هاشمی تا کوچه فرهنگ خیابان ولیعصر آگهی های فروش کلیه را می بینم. جوان هایی که نیمی از جانشان را به حراج گذاشته اند. به تازگی این جان فروشی به دنیای مجازی هم رسیده است، از تلگرام گرفته تا اینستاگرام شاهد آگهی های مختلف از فروش کلیه هستیم. به راحتی با عضویت در یکی از این شبکه های اجتماعی با انبوهی از کلیه و کبد ورزشکاری روبرو می شویم که هر یک به قیمت مختلفی به بازار آمده اند. سهل الوصول بودن و در دسترس بودن این تجارت زیرزمینی باعث شکل گیری بازار سیاه کلیه فروشی شده است.
با یک کلیه هم می شود زندگی کرد، اما بدون پول نه!
زمانی که افراد با مشکل مالی روبرو می شوند، به هر ریسمانی که دستشان می رسد چنگ می زنند تا خود را از شرایط بد اقتصادی رهایی بخشند. حتی برای حفظ آبرویشان حاضر می شوند قسمتی از جان خود را بفروشند. کلیه، اولین سرمایه در دسترس است که قابلیت نقدینگی را دارد. در اینجاست که اکثریت فروشندگان کلیه می گویند با یک کلیه هم می توان زندگی کرد اما بدون پول نه! اما آیا فروش کلیه علاج مسئله می کند؟
کلیه 24 تا 34 ساله خریداریم
آنچه در این بازار طرفدار بسیار دارد کلیه جوانان است؛ جوانان 24 تا 34 ساله فروشندگان این بازار هستند و زمانی که پای صحبت هر کدامشان می نشینیم همه طعمی از فقر را چشیده و جانشان را در جوانی برای فروش آورده اند. یکی برای سرمایه، دیگری برای خانه و سرپناه، آن یکی برای سلامتی و درمان، یکی برای مادر، دیگری برای همسر، فرزند و... از سر ناچاری جانشان را برای حراج گذاشته اند.
مجاری رسمی و غیر رسمی فروش کلیه
فروش کلیه به دو صورت رسمی و غیررسمی صورت می گیرد. فروش رسمی از طریق انجمن حمایت از بیماران کلیوی به صورت قانونی است. بیماران محتاج به دریافت کلیه ثبت نام می کنند و افرادی است که قصد اهدا یا فروش کلیه خود را دارند اعلام آمادگی می کنند. البته متقاضیان کلیه برای دریافت کلیه، گاه باید سال ها منتظر باشند تا کلیه مناسب، نصیبشان شود. کسی که به دلیل نیاز مالی، کلیه اش برای فروش آورده مسلما حاضر به فروش آن با قیمت پایین نمی شود؛ بنابراین بدون هیچ معطلی کلیه را به بازار غیر رسمی می برد تا با قیمت بالاتری به فروش برساند. در پایان فروشنده برای پول بیشتر و خریدار برای نجات جانش قدم به بازار غیر رسمی می گذارد.
اهدای عضو، اهدای زندگی
قصه تلخ کلیه فروشی چند سالی است که سر تیتر اخبار داغ روزنامه ها شده است. کلیه هایی که با قیمت های باور نکردنی به بازار می آیند و در این بین بیمارانی که برای زندگی آمده اند و فروشندگانی که از سر نیاز، و دلالانی که این معامله را جوش می دهند تا سود اصلی را از آن خود کرده؛ فارغ از اینکه که کسی جان می دهد و دیگری به سختی پول! هیچ راه حل کوتاه مدتی برای پایان دادن به بازارغیر رسمی جان فروشی یا همان کلیه فروشی نیست مگر اینکه فرهنگ نوع دوستی با اهدای عضو را پررنگ کنیم. در این میان اگرعدالت اقتصادی درجامعه حاکم باشد کسی بدون کلیه نمی ماند و کسی هم به خاطر پول حاضر به فروش تکه ای از جانش نمی شود. در گیر و دار تمام مشکلاتی که مردم دارند اگرNGO ها و نهادهای مدنی با قدرت بیشتری در این مسیر گام بردارند مطمئنا بازار سیاه کلیه فروشی نخواهیم داشت.

گزارش : محبوبه اشرفی پیمان