"روز دوشنبه، پیش از آنکه جرمی هانت، وزیر خارجه انگلیس به عربستان و امارات- دو امیرنشین پیشرو در جنگ یمن- سفر کند، خواستار آتش بس میان ائتلاف عربی و حوثیها شد."
به گزارش ایسنا، واشنگتن پست در تحلیلی درباره وضعیت جنگ یمن می نویسد: «هانت میگوید: هزینه انسانی در جنگ یمن غیرقابل محاسبه است؛ با میلیونها بی خانمان، قحطی و بیماریهای واگیردار و چندین سال خونریزی، تنها راه حل موجود یک تصمیم سیاسی برای کنار گذاشته شدن سلاح و پیگیری صلح است. دولت لندن به دنبال یک قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل برای محکوم کردن این جنگ است.
در واشنگتن، پیروزیهای دموکراتها در انتخابات اخیر کنگره جای کار بیشتری به قانونگذاران مخالف حمایت بی حد دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا از سعودیها داده است. زمانیکه دموکراتها کنترل مجلس نمایندگان را در ژانویه به دست بیاورند، احتمالا تلاشهایی را برای افزایش نظارت بر این مداخله خواهند داشت که با حمایت تسلیحاتی و پشتیبانی آمریکا همراه است.
آیا تمامی اینها را می توان به منزله نقطه عطفی در جنگ یمن تلقی کرد؟
الان شاید چنین به نظر بیاید. قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار مخالف دولت سعودی خشم جامعه بینالملل را به سوی ریاض معطوف کرده و باعث شده تا متحدان غربی عربستان به دنبال بررسی مجدد حمایتهایشان از این مداخله باشند که به گفته سازمان ملل، دست کم ۱۰ هزار کشته برجای گذاشته و حالا هم نیمی از جمعیت این کشور عربی را در آستانه قحطی قرار داده است.
سناتور جین شاهین (دموکرات از نیوهمشایر) و سناتور تاد سی. یونگ (جمهوری خواه از ایندیانا) در بیانیه مشترک روز جمعه خود نوشتند: باید پیامی سریع، بدون ابهام و ملموس را به ریاض ارسال کنیم با این محتوا که انتظار داریم ریاض با حسن نیت در گفتگویی فوری با هدف پایان جنگ داخلی یمن شرکت کند. ریاض باید بداند که ما دیگر تداوم حملات تبعیض آمیز علیه غیرنظامیان و زیرساختهای شهری را که باعث شده ۱۴ میلیون یمنی در آستانه قطحی قرار بگیرند، تحمل نمیکنیم.
اخیرا نیز، ۳۰ تن از مقامهای ارشد دولت باراک اوباما، رئیس جمهوری سابق آمریکا نامهای را خطاب به دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا برای توقف نقش آمریکا در این درگیری ارسال کردهاند. آنها مسئولیت آغاز پشتیبانی آمریکا از این جنگ را پذیرفتهاند اما گفتهاند که اوضاع در دوران ریاست جمهوری ترامپ وخیمتر شده؛ استراتژی خاورمیانه ترامپ به صورت گسترده حول محور رویارویی با ایران و پذیرش و حمایت ریاض و ابوظبی میچرخد.
در این نامه به امضای افرادی چون سوزان رایس، مشاور امنیت ملی سابق و جان برنان، رئیس سابق سیا آمده است: ما تمایلی نداشتیم حمایت آمریکا از ائتلاف عربی به یک چک سفید امضا تبدیل شود. اما امروز و با توجه به افزایش تلفات غیرنظامیان و نبود دورنمای پایانی برای این جنگ، کاملا مشخص است که دقیقا چه اتفاقی رخ داده است. دولت ترامپ به جای عبرت از آن شکستها، حمایتهایش را از تداوم جنگ یمن به رهبری عربستان دو چندان کرده و در عین حال محدودیتهایی را که ما به اجرا رسانده بودیم، برداشته است. آمریکا باید زودتر از اینها برای پایان جنگ یمن وارد عمل میشد.
نخستین نشانه تغییر اساسی در این سیاست، روز جمعه نمود یافت
این نشانه زمانی رخ نمود که دولت ترامپ از سوخت رسانی به جنگندههای ائتلاف عربی که هزاران ساعت پرواز بر فراز یمن انجام دادهاند، دست کشید.
اخیرا واشنگتن پست گزارش داده بود سوخت رسانی مجدد آمریکا به جنگندههای ائتلاف عربی مدتهاست که محل مناقشه قرار گرفته؛ حملات هوایی ائتلاف بیمارستانها، کلینیکها، مراسم عروسی، عزاداری، کارخانهها و سایر اهداف غیرنظامی را هدف میگیرد. گروههای حقوق بشری و واشنگتن پست چندین مورد قطعات باقی مانده از مهمات ساخت آمریکا را در محلهای تخریب شده ناشی از حملات هوایی ائتلاف در یمن مشاهده کرده است.
دولت آمریکا همچنان به کار خود در توافقی بزرگ برای تامین کمکهای دیگر به ائتلاف ادامه میدهد که شامل تبادل اطلاعاتی است و گزارش شده که به دنبال انجام ماموریتهای مخفیانه خودش در یمن است. برخی از کارشناسان این اظهارنظر را به عنوان نشانهای از تغییرات در واشنگتن میشمارند.
بروس ریدل، از افسران سابق سیا که اکنون کارشناس موسسه بروکینگز است، گفته است: این نشانهها نخستین بار مشخص میکند که آمریکا اقدامی قاطع برای تسلط بر جنگ عربستان انجام داده است. دولت سابق و اکنون آمریکا در اصل به عربستان چکی سفید امضا دادهاند تا آنچه را که آنها میخواهند، انجام دهد. حالا برای سعودیها دشوار خواهد شد تا حملات بیشتری را در خاک یمن انجام دهند و مثلا به دنبال تصرف صنعا باشند.
دیگران کمتر قانع شدهاند. الیزابت کندال، کارشناس حوزه یمن در دانشگاه آکسفورد به خبرنگار واشنگتن پست میگوید: تصمیم آمریکا در توقف سوخت رسانی جنگندههای ائتلاف مهم و چشمگیر است چون نشان میدهد که آمریکا تلاش میکند خودش را از تاثیر مخرب بر غیرنظامیانی که هدف حملات هستند، دور کند. اما این تغییر دهنده بازی نظامی نیست.
توجه جهانی حالا بر نبرد بندر حدیده، محل اصلی ورود غذا و داروی برای ۵۰ درصد یمنیهاست
ائتلاف فکر میکند با تصرف بندر فوقالذکر، حوثیها را ضربه فنی میکند و آنها را مجبور میسازد تا پای میز مذاکره بنشینند. ائتلاف با پشتیبانی عربستان هشدار داده که تلفات چشمگیر غیرنظامیان ممکن است ادامه یابد. گفتگوهای انجام شده میان گروهها و طرفهای درگیر در جنگ یمن اوایل سال جاری میلادی با میانجیگری سازمان ملل به بن بست خورده و عربستان و مقامهای اماراتی، حوثیها را به عدم داشتن حسن نیت متهم کردند و حوثیها هم نظری مشابه درباره ابوظبی و ریاض دارند. محمد علی الحوثی، رهبر حوثیهای یمن در سرمقاله ای کم سابقه روز جمعه در واشنگتن پست نوشت: رهبران سعودی از هرگونه حس مسئولیتی عاری هستند و تمایلی به دیپلماسی ندارند. آمریکا به اندازه کافی نفوذ برای پایان این جنگ دارد اما تصمیم گرفته تا از متحد فاسد خود حمایت کند.
امین عواد، مدیر عملیات خاورمیانه در آژانس آوارگان سازمان ملل در برنامهای که اخیرا در واشنگتن برگزار شد، گفت: یمن به شدت به کمک بشری نیاز دارد. غذا نیست، وبا همه جا را آلوده کرده و کودکان میمیرند. ما از خودمان ناامید شده و مردم را هم از خودمان ناامید کردهایم.»