چگونه می‌توان انزوای ترامپ را بیمه کرد؟

رفته رفته مشخص می‌شود که ترامپ کار بسیار دشواری برای کنار نهادن توافق هسته‌ای دارد. تمام رشته‌هایی  که ترامپ و دولت‌اش برای تقابل با ایران بافته بودند، ظرف روزهای گذشته توسط آژانس بین‌الملل انرژی و مقامات اتحادیه اروپا پنبه شده است. در چنین وضعیتی اقتصاد ایران نیز باید از فرصتی که در حال مهیا شدن است کمال استفاده را ببرد تا با تقویت اقتصاد کشور، دستاوردهای سیاسی به دست آمده، پایدار و ماندگار باشد.
به گزارش مردم‌سالاری آنلاین، فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در دیدار با یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در کنایه‌ای واضح و مشخص به اظهارات اخیر نیکی هیلی سفیر آمریکا در سازمان ملل درباره برجام، گفته است: برجام توافقی بین دو کشور نبود؛ بارها این را تکرار کرده‌ام و احساس می‌کنم که ناچاریم در ماه‌های آینده هم بارها این موضوع را تکرار کنیم.
این اظهارات موگرینی اشاره‌ای آشکار به اقدامات دولت ترامپ در ماه‌های گذشته دارد. آخرین باری که ترامپ برجام را در ۲۷ تیر تأیید کرد، در جلسه با اعضای تیم امنیتی و سیاست خارجی خود زمانی زیادی روی این موضوع بحث کرد که وی نمی‌خواهد توافق هسته‌ای را حفظ کند و آن‌ها باید برنامه‌ای برای بر هم زدن برجام، ارائه دهند.
اختلافات درونی کاخ سفید پس از 27 تیر مرتب در رسانه‌های آمریکایی مطرح شد و دولت ترامپ دائماً به این گمانه‌زنی دامن زد که ممکن است در پایان مهر ماه سال جاری، واشنگتن توافق هسته‌ای را برای بار سوم تأیید نکند.
پس از این زمان بود که مقامات آمریکایی به کرات به رسانه‌ها گفتند که ایران به «روح برجام پایبند نبوده است». طبق قوانین آمریکا، دولت این کشور هر سه ماه یک‌بار باید پایبندی ایران به برجام را به کنگره اعلام کند تا بدین ترتیب توافق هسته‌ای ادامه یافته و تحریم‌های هسته‌ای وضع شده علیه ایران، همچنان معلق بمانند. موعد بعدی اعلام نظر ترامپ به کنگره اواخر مهر ماه فرا می‌رسد و مقامات آمریکا از جمله نیکی هیلی، سعی داشتند با اقدامات خود، نوعی فضای ابهام ایجاد کنند که کشورها و شرکت‌های خارجی را از همکاری با ایران بر حذر دارند.
به نظر می‌رسد برنامه کاخ سفید این بوده که در فرصت سه ماهه اواخر تیر تا اواخر مهر، شک و ابهام جامعه جهانی را نسبت به تداوم برجام تقویت کند و در نهایت در اواخر مهر، ترامپ در اقدامی غافل‌گیرکننده از برجام خارج شود و بدین ترتیب اروپایی‌ها را در یک عمل انجام شده قرار دهد.
اما اظهارات اخیر موگرینی نشان می‌دهد که اروپایی‌ها، دست ترامپ را خوانده‌اند. آن‌ها از همین حالا به دولت ترامپ اعلام کرده‌اند که در ماه‌های آتی در صورت خروج آمریکا از برجام، طرف آمریکا را نخواهند گرفت و همچنان به توافق هسته‌ای پایبند خواهند بود.
آژانس بین‌المللی انرژی نیز پیشتر در اقدام مشابهی درست چند روز بعد از این که نیکی هیلی جنجال‌های رسانه‌ای گسترده‌ای حول بازدید از مراکز نظامی ایران ایجاد کرده بود و در پایبندی ایران به توافق هسته‌ای، شک و ابهام ایجاد کرده بود، پایبندی کامل ایران به توافق هسته‌ای را اعلام کرد. دیدار نیلی هیلی با آمانو هیچ نتیجه‌ای برای دولت ترامپ در پی نداشت و حالا واضح‌تر شده که در صورت خروج آمریکا از برجام، فاصله و شکاف آمریکا و اروپا بیشتر خواهد شد.
 سیگنال عدم‌همراهمی اروپا با دولت ترامپ در موضوع برجام، به موارد فوق محدود نمی‌شود. قرارداد توتال برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی درست دو هفته پیش از تأیید برجام توسط دولت ترامپ امضاء شد. در آن مقطع، ترامپ سعی کرده بود در مورد تأیید یا عدم تأیید پایبندی ایران به توافق هسته‌ای، یک فضای عدم اطمینان جدی ایجاد کند. اما شرکت فرانسوی توتال حتی حاضر نشد برای آگاهی از تصمیم ترامپ، دو هفته منتظر بماند.
در حال حاضر مشخص شده است که اروپایی‌ها حاضرند در مقابل طرح ترامپ برای خروج از برجام بایستند. این امر هزینه‌های دولت آمریکا برای خروج یک‌جانبه از توافق هسته‌ای را به شدت افزایش می‌دهد.
بی‌گمان به حاشیه بردن دولت ترامپ یک دستاورد قابل توجه سیاسی است. گرچه این دستاورد در سالیان گذشته برای ایران قابل تصور نبود، اما نباید در باد آن خوابید و باید سعی کرد تا این دستاورد را با همکاری‌های گسترده اقتصادی با شرکت‌های بزرگ دنیا بیمه کرد. دستاوردهای سیاسی در صورتی که مبانی اقتصادی پیدا نکنند، به شدت ناپایدار خواهند بود. بنابراین، باید سعی کرد الگوهای همکاری مناسب با شرکت‌های خارجی را پیاده‌سازی کرد تا این دستاوردها با تضمین‌های اقتصادی، پایداری و ثبات بیشتری پیدا کنند.