گیاهان بر کتیبه های نقش رستم روییدند/ تخریب خاموش بنا

محوطه تاریخی نقش رستم در فاصلهٔ شش کیلومتری از تخت جمشید قرار دارد.

این اثر شامل آرامگاه چهار تن از پادشاهان هخامنشی، نقش برجسته‌های متعددی از وقایع مهم دوران ساسانیان، بنای کعبه زرتشت و آثار مختلف دیگری است.

یکی از نکاتی که همواره این آثار سنگی تاریخی را مورد خطر جدی قرار داده رویش گیاهان در این سازه هاست که باعث می شود در طول زمان تخریبهای جدی متوجه این سازه ها شود.

رویش گیاهان در کتیبه ها و سازه های نقش رستم باعث شده ترکهای مشهودی در این بناها ایجاد شود که کارشناسان عقیده دارند این گیاهان آسیبهای جدی را به بنا وارد کند.

مشاور برنامه ریزی خانه فرهنگ جاودان در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: رویش گیاهان نه تنها در کتیبه های نقش رستم بلکه در دیگر بناهای تاریخی نیز می تواند در درازمدت تاثیرگذار بوده و روند تخریب بنا را تسریع بخشد.

امین طباطبایی با بیان اینکه رویش گیاهان در تخریب بنا تاثیرگذار است، اظهار داشت: یکی از دلایل اصلی رویش گیاهان در کتیبه های نقش رستم به نزدیکی این بنا به پتروشیمی و افزایش میزان رطوبت و بارانهای اسیدی مربوط می شود.

وی افزود: این بارانهای اسیدی باعث افزایش رطوبت موجود در اطراف بنا و در نهایت رویش گلسنگ و گیاهان می شود که در درازمدت در تخریب این بنا موثر است.

وی با اشاره به خروج ترکیبات شیمیایی از پتروشیمی گفت: دود و ترکیبات شیمیایی که از پتروشیمی خارج می شود در هوا معلق مانده و با رطوبت ترکیب و سپس به صورت باران اسیدی در تخت جمشید و نقش رستم می بارند.

طباطبایی در خصوص اثرات منفی این بارانهای اسیدی بر روی آثار تاریخی اظهار داشت: این بارانها باعث پوسیدگی و در واقع تخریب آرام و مدام آثار می شود.

وی گفت: سنگهایی چون مرمر، سنگ آهک و ماسه سنگ که حاوی کلسیت هستند، بیشترین آسیب را در اثر بارش بارانهای اسیدی در هوای آلوده متحمل می شوند و ترکیبات طبیعی و مصنوعی موجود در آلودگی هوا که بیشترین سهم را در فرسودگی سنگ دارند و به رشد گلسنگها به طور فاجعه باری کمک می کنند.

مشاور برنامه ریزی خانه فرهنگ جاودان با بیان اینکه ریشه های این بوته ها نیز می تواند در فشار آوردن به کتیبه و در نهایت تخریب آن موثر باشد، اظهار داشت: با عميق‌تر شدن ريشه گياهان احتمال مي‌رود كه صدمات زيادي به بناها وارد آيد زيرا ريشه گياهان در بين سنگها رشد كرده و در طول زمان موجب متلاشي شدن سنگها مي‌شود.

وی افزود: علاوه بر به وجود آمدن ریشه این بوته ها در داخل کتیبه شرایط برای لانه گزینی پرندگان فراهم شده که این امر نیز به نوبه خود در از بین بردن کتیبه ها موثر است.

وی با تاکید بر اینکه باید از رویش گیاهان در بناهای تاریخی جلوگیری شود، بیان کرد: از این رو می توان ادعا کرد رطوبت ناشی از کارخانه پتروشیمی نیز شرایط را برای رویش این گیاهان فراهم می کند.

طباطبایی با تاكيد بر اينكه براي جلوگيري از رويش اين گياهان راه‌هاي مختلفي وجود دارد، بيان كرد: يكي از اين راه‌ها استفاده از داروهاي مخصوصي است كه به گياهان مي‌زنند تا از رويش آنها جلوگيري به عمل آورند و در عين حال براي سازه‌ها نيز ضرري ندارد.

یک کارشناس میراث فرهنگی نیز با اشاره به رشد گیاهان و حتی گندم در نقش رستم و تخت جمشید به خبرنگار مهر گفت: سم پاشی و از بین بردن گیاهان در مجموعه تخت جمشید از مدتی قبل آغاز و طی چند روز گذشته به اتمام رسیده است.

وی بیان کرد: در این راستا سم پاشی در نقش رستم نیز طی چند روز آینده آغاز می شود در حالی که باید این اقدام در بهمن و اسفند ماه صورت می گرفت.

به گزارش مهر، در گذشته اعتبارات این دو مجموعه به صورت مستقیم از تهران به خود پایگاه اختصاص می یافت اما از سال ۸۸ که اعتبارات به صورت استانی پرداخت می شود مشکلاتی به وجود آمده است.

رویش این گیاهان در بنا مشکلات زیادی را به وجود می آورد و باعث ایجاد ترک و یا پودر شدن سنگها می شود که همواره کارشناسان امر نسبت به این خطرات جدی هشدارهای مختلفی را ارائه کرده اند.