افشای تلاش‌های پشت‌پرده آمریکا درباره اوکراین/ تنش میان کی یف و واشنگتن به اوج خود رسید

به گزارش مردم سالاری آنلاین به نقل از یوورنیوز، سه منبع آگاه در گفتگو با خبرگزاری رویترز اعلام کردند که شرکت‌کنندگان آمریکایی و روسی در این مذاکرات طی ماه‌های اخیر، از جمله در همین هفته گذشته، برای بحث‌های غیررسمی درباره جنگ اوکراین به طور محرمانه در سوئیس دیدار کرده‌اند.

به گفته این منابع، این گفت‌وگوها از طریق یک کانال غیررسمی انجام شده و برخی از این تماس‌ها، در دوره انتقالی قدرت پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات پنجم نوامبر (۱۵ آبان) صورت گرفته است.

 به گفته دو تن از این منابع آگاه، اگرچه که گفتگوکنندگان دارای تجربه دیپلماتیک و امنیتی هستند، اما مقامات رسمی دولت‌ها محسوب نمی‌شوند و مشخص نیست که آیا اصلا به نمایندگی از دولت‌های خود به این مذاکرات فرستاده شده‌اند یا خیر. منابع رویترز از افشای هویت شرکت‌کنندگان خودداری کردند.

یکی از منابع که به طور مستقیم از این موضوع آگاه بود، اظهار داشت که دست‌کم تعداد کمی از مشاوران آقای ترامپ از این دیدارها باخبر هستند.

جزئیات دیگر، از جمله دستور کار این جلسات، اینکه آیا اوکراینی‌ها نیز در این مذاکرات حضور داشته‌اند و اینکه این دیدارها از چه زمانی آغاز شده‌اند، همچنان نامشخص باقی مانده است.

تلاش‌های پشت‌پرده برای پایان جنگ اوکراین

با این حال، این دیدارهای فاش‌نشده نشان‌دهنده تلاش‌های پشت‌پرده آمریکا و روسیه برای یافتن راه‌هایی جهت پایان دادن به جنگ اوکراین است. این در حالی است که در دوره ریاست ‌جمهوری جو بایدن، تماس‌های رسمی میان دو کشور تقریباً به حالت تعلیق درآمده بود.

دونالد ترامپ که تنها یک ماه است به قدرت رسیده، رویکرد آمریکا را در قبال جنگ سه‌ساله اوکراین به طور چشمگیری تغییر داده است. او مستقیماً با ولادیمیر پوتین، رئیس ‌جمهوری روسیه وارد مذاکره شده و برای دستیابی به یک توافق سریع برای پایان دادن به جنگ تلاش می‌کند.

تا اینکه مقامات عالی‌رتبه آمریکا روز سه‌شنبه ۱۸ فوریه (۳۰ بهمن) در عربستان سعودی با مقامات روسی، از جمله سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه دیدار کردند.

مذاکرات «مسیر دوم» در سوئیس

یکی از منابع، گفت‌وگوهای سوئیس را به عنوان مذاکرات «مسیر دوم - Track II» توصیف کرد. دیپلماسی مسیر دوم یا هم‌عرض در روابط بین‌الملل به گفت‌وگوهای غیررسمی اشاره دارد که بیش از ایینکه برای ارائه پیشنهادهای مشخص باشد، با هدف بهبود ارتباطات و تبادل ایده‌ها انجام می‌شود.

شورای امنیت ملی کاخ سفید، دولت اوکراین و وزارت امور خارجه روسیه از اظهار نظر درباره این گزارش خودداری کردند.

دو منبع دیگر نیز گفتند که دست‌کم یکی از این دیدارها در ژنو و هم‌زمان با کنفرانس امنیتی مونیخ که هفته گذشته در شهر مونیخ آلمان برگزار شد، صورت گرفته است.

تاریخچه گفت‌وگوهای مسیر دوم

خبرگزاری رویترز سال گذشته نیز گزارش داده بود که مذاکرات «مسیر دوم» جداگانه‌ای در سال‌های ۲۰۲۳ و اوایل ۲۰۲۴ برگزار شده بود. در آن زمان، پوتین سیگنال‌هایی مبنی بر تمایل به بررسی آتش‌بس در اوکراین ارسال کرده بود، اما آن مذاکرات بی‌نتیجه ماند.

از منظر تاریخی، مذاکرات مسیر دوم به برقراری گفت‌وگو میان طرف‌هایی که عمیقاً به یکدیگر بی‌اعتماد هستند، کمک می‌کند. هدف از این مذاکرات، بهبود ارتباطات به امید دستیابی به پیشرفت‌های دیپلماتیک است.

شبکه اِن‌بی‌سی در سال ۲۰۲۳ گزارش داد که مقامات پیشین امنیت ملی آمریکا مذاکرات محرمانه‌ای با افرادی که گمان می‌رود به کرملین نزدیک هستند، انجام داده‌اند. برخی از اعضای این گروه در نهایت با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، دیدار کردند.

از آنجائیکه مقامات رسمی آمریکا و روسیه در هفته‌های اخیر کانال‌های رسمی گفت‌وگو را مجدداً برقرار کردند،‌در نتیجه ممکن است این دور از مذاکرات مسیر دوم دیگر تا حد زیادی اهمیت خود را از دست داده باشد.

تنش در روابط آمریکا و اوکراین؛ کنفرانس مطبوعاتی فرستاده ترامپ با زلنسکی لغو شد

کنفرانس مطبوعاتی برنامه‌ریزی شده میان کیت کلوگ، فرستاده دونالد ترامپ و رئیس جمهوری اوکراین در کی‌یف تنها یک روز پس از آنکه رئیس جمهوری ایالات متحده ولودیمیر زلنسکی را «دیکتاتور» خواند و از نحوه رهبری او انتقاد کرد، لغو شد.

به گفته مقامات کی‌یف، این کنفرانس مطبوعاتی که قرار بود در آن فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور اوکراین حضور داشته باشد به درخواست هیات آمریکایی لغو شده است.

بنا به یک برنامه از پیش تعیین شده قرار بود ولودیمیر زلنسکی و کیت کلوگ، ژنرال بازنشسته آمریکایی که از جانب دونالد ترامپ مسئولیت رسیدگی به امور اوکراین و روسیه را برعهده گرفته پس از دیدارشان در کی‌یف با مطبوعات و رسانه‌ها صحبت کنند.

سرهی نیکیفوروف، سخنگوی رئیس جمهوری اوکراین خبر لغو شدن این نشست خبری مشترک را تایید کرد در حالی که هیات آمریکایی هنوز در این خصوص اظهار نظری نکرده است.

سفر آقای کلوگ به کی‌یف همزمان با تنش‌های اخیر میان دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی صورت گرفت. مجادلات لفظی دو طرف به جایی رسید که رئیس جمهوری آمریکا زلنسکی را «دیکتاتور» خواند و انتقادات شدیدی نسبت به عملکرد او مطرح کرد. این اظهارات، بر نگرانی‌ها درباره آینده حمایت واشنگتن از اوکراین در میانه جنگ جاری علیه این کشور افزود و روابط میان رهبران دو کشور را بیش از پیش تیره کرد.

آقای ترامپ روز چهارشنبه با انتشار پستی در شبکه اجتماعی خود «تروث سوشال» که گفته می‌شود دسترسی به آن از این پس در اوکراین مسدود شده، گفت: «من عاشق اوکراین هستم، اما زلنسکی کار وحشتناکی انجام داده است، کشورش ویران شده و میلیون‌ها نفر بی‌دلیل کشته شده‌اند.»

او افزود: «زلنسکی بهتر است سریع دست به حرکتی بزند وگرنه کشوری برایش باقی نخواهد ماند.»

لحن تند ترامپ در واکنش به اظهارات قبلی زلنسکی بود که گفته بود رئیس جمهوری آمریکا تحت تاثیر «دروغ‌پراکنی‌های روسیه» قرار گرفته است.

این سخنان همچنین پس از آن ایراد شد که ترامپ با تکرار ادعاهای کرملین اعلام کرد که ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری بدون انتخابات است و به همین دلیل از مشروعیت لازم برخوردار نیست.

اوکراین قرار بود مارس یا آوریل ۲۰۲۴ در پایان نخستین دوره پنج ساله ماموریت زلنسکی به عنوان رئیس دستگاه اجرایی این کشور، انتخابات ریاست جمهوری برگزار کند.

این انتخابات به دلیل مغایرت با قانون اساسی اوکراین که اجازه برگزاری انتخابات در شرایط حکومت نظامی را نمی‌دهد، به تعویق افتاد. حکومت نظامی در اوکراین از ۵ اسفند ۱۴۰۰، همزمان با آغاز تهاجم تمام‌عیار روسیه، اعمال شده است.

کرملین بارها تلاش کرد از تاخیر در برگزاری انتخابات یاد شده برای ارائه تصویری از زلنسکی به عنوان یک رئیس جمهوری «نامشروع» استفاده کند، ادعایی که کی‌یف آن را به عنوان تحریف قانون اساسی رد کرده است.

رئیس جمهوری اوکراین روز شنبه در کنفرانس امنیتی مونیخ مدعی شد که برای گفتگو درباره برگزاری انتخابات آمادگی دارد، اما مردم اوکراین به دلیل نگرانی از تضعیف توان دفاعی کشور در صورت لغو حکومت نظامی، تمایلی به برگزاری انتخابات ندارند.

او گفت: «من بر بقای کشور و حفظ تمامیت ارضی تمرکز کرده‌ام. این کار را در تمام دوران تصدی ریاست جمهوری در پیش گرفتم.»

در همین حال، تعدادی از رهبران اروپایی از جمله کی‌یر استارمر، نخست وزیر بریتانیا و اولاف شولتس، صدراعظم آلمان به دفاع از زلنسکی برخاسته و بر انتخاب شدن او به صورت دموکراتیک تاکید کرده‌اند.

انتظار می‌رود کی‌یر استارمر و امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه که او نیز پیش‌تر اززلنسکی حمایت کرده است‌، اوایل هفته آینده برای بحث در باره جنگ اوکراین به کاخ سفید بروند.