محمد جواد حق شناس در گفتگو با مهر، با اشاره به فضای سیاسی کشور در آستانه انتخابات به تشریح آنچه که اصلاح طلبان باید برای ورود به انتخابات انجام دهند، پرداخت.
حق شناس انتخابات ۹۲ را یکی از اتفاقات مهم سیاسی پیش روی نظام و جریانات سیاسی دانست و با بیان اینکه در این مقطع در مورد عملکرد اصلاحات و ۸ سال حاکمیت اصولگرایان نیازمند بررسی کارشناسانه در تمامی ابعاد هستیم ادامه داد: در این بررسی کارشناسانه باید به جامعه سیاسی کشور، روانشناسی اجتماعی، موارد مربوط به حقوق اساسی، هنجارهای سیاسی و رفتارهای سیاسی گروههای رقیب توجه داشته باشیم و در واقع مباحث مربوط به مکانیسم قدرت در حاکمیت سیاسی از لوازم و موضوعاتی است که باید مورد کنکاش و چالش قرار گیرد.
انتخابات ۹۲ آزمونی برای اصولگرایان و اصلاح طلبان
عضو شورای مرکزی اعتماد ملی، این انتخابات را آزمونی برای دوجریان اصولگرا و اصلاح طلب دانست و گفت: این انتخابات از سویی یک آزمون جدی برای اصولگرایان است تا بتوانند اعتبار و موقعیت خود را محک بزنند و از سویی دیگر آزمونی برای اصلاح طلبان که چگونه از زمینه ورود مجدد خود به عرصه رقابتهای سیاسی بعد از نزدیک به ۸ سال دوری از صحنه مدیریت سیاسی استفاده کنند.
حاکم بودن روح اصولگرایی در دولت و مجلس موجب افزایش کارآمدی عملکرد نظام اجرایی نشد
وی با اشاره به حاکم بودن روح اصولگرایی در مجلس و دولت در ۸ سال اخیر، گفت: به زعم اینکه روح اصولگرایی در قوه مققنه و مجریه حاکم بود و این روند باید افزایش کارآمدی دولت و ارتقاء کمی و کیفی عملکرد نظام اجرایی را به دنبال می داشت؛ اما می بینیم که امروزاین فرضیه به ویژه بعد از شکل گیری دولت دهم با تردیدهای جدی روبرو شده است.
حق شناس ادامه داد: روند اختلاف نظرها میان قوه قضائیه، دولت و مجلس هم فزونی داشته بطوریکه بروز برخی رفتارها که برای اولین بار صورت گرفت، مانند طرح سوال از رئیس جمهور و یا استیضاح وزیران کلیدی از آثار این اختلاف ها بود.
عدم حضور اصلاح طلبان در انتخابات موجب شکاف میان اصولگرایان شد
وی با بیان اینکه عدم حضور اصلاح طلبان دررقابت های سیاسی موجب تنش میان اصولگرایان شده است، بیان داشت: بطوریکه این عدم حضور موجب رو در رویی آنان در انتخابات مجلس شد و طیف های زیادی در جریان اصولگرایی با عناوین متفاوت پا گرفت و حتی با وجود حضور بزرگانی چون آیت الله مهدوی کنی، آیت الله یزدی و آیت الله مصباح در این حوزه شاهد رقابت ۱۵ گروه اصولگرا در این انتخابات بودیم.
معتدلین اصولگرا خواهان بازگشت اصلاح طلبان به رقابتها هستند
مدیر مسئول روزنامه سابق اعتماد ملی، افزود: بنابراین به نظر می رسد نیروهای معتدل و میانه رو در جریان اصولگرا به این باور رسیدند که خروج اصلاح طلبان نه تنها به نفع کشور نبوده بلکه موجب افزایش فشارها و شکاف در درون اصولگرایان شده است.
وی با بیان اینکه رویکرد اصلاح طلبان معتدل بازگشت اصلاح طلبان است تصریح کرد: از سوی دیگر با توجه به مسائل خارجی و افزایش فشارهای بینالمللی به جمهوری اسلامی در سالیان اخیر در قالب تحریمها، این فضا را ایجاد کرده که سیاست ها و رفتارها به سمتی حرکت کند که امکان افزایش مشارکت حداکثری را در انتخابات آینده داشته باشیم؛ بنابراین باتوجه به اینکه بازگشت اصلاح طلبان میتواند موجب افزایش و ارتقاء مشارکت سیاسی در کشور شود؛ رویکرد کلی اصولگرایان معتدل بازگشت اصلاح طلبان به عرصه رقابت های سیاسی است.
شرکت اصلاح طلبان در انتخابات یک بازی برد-برد است
حق شناس ادامه داد: با توجه به اینکه افزایش مشارکت سیاسی یکی از نشانه های اقتدار و افزایش شاخص های امنیت است؛ حضور اصلاح طلبان نقطه عطفی هم برای اصلاح طلبان و هم برای اصولگرایان و کلیت نظام سیاسی است و به عبارت دیگر این حضور میتواند یک بازی برد- برد باشد.
کارشکنی رادیکال ها در راه بازگشت اصلاح طلبان
وی رادیکال های دو گروه اصلاح طلب و اصولگرا را بزرگترین سد راه بازگشت اصلاح طلبان دانست و گفت: طبیعتاً این ایده و این تفکر با مخالفان جدی در هر دو جریان مواجه است و اقداماتی از سوی رادیکال های هر دو جناح برای عدم حضور اصلاح طلبان در انتخابات در حال رخ دادن است.
وی در توضیح رادیکال های جریان اصلاحات بیان داشت: رادیکال های اصلاح طلب جریان منتقد دولت هستند که عموما بعد از انتخابات سال ۸۸ علی رغم اینکه در انتخابات شرکت نکرده بودند در اعتراض به نتیجه انتخابات جنبش اعتراضی را شکل دادند و روند تحریم را در پیش گرفتند که با بازگشت اصلاح طلبان مخالت جدی دارند.
عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی، افزود: از سوی دیگر بخشی نیز در درون اصولگرایان با حضور اصلاح طلبان مخالفت جدی دارند و زمینه حضور آنان را برای تداوم خودشان یک مشکل خطرزا می دانند.
حق شناس تاکید کرد: لذا از سوی رادیکال ها ممکن است نسبت به پیدایش و ایجاد این روند(بازگشت اصلاح طلبان ) کارشکنی ها و مخالفت های جدی شکل گیرد و این بخشی از خطراتی است که پیش پای اصلاح طلبان برای حضور تمام عیارشان در انتخابات پیش بینی می شود.
آسیب شناسی رفتارهای درون گروهی بدون سانسور و پرده پوشی و بیان حقایق اولین گام بازگشت
وی بااشاره به آنچه که اصلاح طلبان برای بازگشت به عرصه سیاسی باید انجام دهند گفت: از طرفی نیز شاید اصلاح طلبان برای ورود به انتخابات تشخیص بدهند که نیازمند تشکیل اتاق فکر هستند، اما پیش از آن نیازمند یک آسیب شناسی با مشارکت همه جانبه، بدون پرده پوشی، عیب پوشی و خود سانسوری هستند که بتوانند مسائل مربوط به خودشان را از زوایای مختلف و بدون محدودیت گفتاری و مبتنی بر بررسی حقایق و وقایع بررسی کنند و نسبت به اعلام آنها به مردم حتی اگر نقطه ضعف های درون گروهی و درون جناحی باشد ابایی نداشته باشند.
حقشناس، افزود: بعد از این مرحله نوبت انتخاب تاکتیک مناسب برای رسیدن به اصول راهبردی و استراتژیک است. برای تعیین این راهبرد به نظر می رسد که طبیعتا باید فضای کشور را شناخت و وضعیت رقیب را بررسی کرد و با ارزیابی از وضعیت و موقعیت جدید با اولیت قرار دادن منافع ملی و وحدت سرزمینی استراتژی راه تعیین شود.
کاندیدای اصلاح طلب باید منافع ۷۵ میلیون ایرانی را به منافع تشکیلاتی ترجیح دهد
وی تصریح کرد: سپس باید دید در این راه باید چه فرد و چه شخصیتی از سوی اصلاح طلبان می تواند فضای ۴ سال آینده را بر اساس نیازهای کشور و با اولویت قراردادن منافع ۷۵ میلیون ایرانی و نه تنها بر اساس روحیات درون جناحی، رهبری کند. و اینکه آیا آن فرد امکان رای آوردی بالایی دارد و برای چهار سال آینده در حوزه رفتاری با رقبای سیاسی در داخل کشور و همینطور در نظام منطقه ای و بین المللی توانایی دارد یا خیر؟
عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی، ادامه داد: ممکن است در این میان در جریان اصلاحات افراد قابل توجهی وجود داشته باشد که بخواهند خود را در مظان ریاست جمهوری قرار بدهند؛ بنابراین میتوانند بیایند و برنامه هایشان را اعلام کنند و نسبت به مسائل کلید کشور اظهارنظر کنند تا نظرسنجی در مورد آنان صورت بگیرد.
پیشنهاد تشکیل پارلمان اصلاحات در اواخر پاییز
وی راه حل رسیدن به نامزد نهایی را تشکیل پارلمانی از نخبگان اصلاح طلب عنوان کرد و در تشریح این پیشنهاد خود گفت: بعد از فراهم شدن این شرایط ذکر شده می توانیم به سمت تشکیل پارلمان اصلاحات برویم و در تمامی مناطق کشور با حضور چهرههای شاخص اصلاح طلبی که در قوه مجریه دولت اصلاحات و همچنین در قوه مقننه از مجلس پنجم تا به امروز حضور داشتند، نخبگان فکری و چهرهها شناسایی شوند و پارلمانی در اواخر پاییز تشکیل و در یک نظرسنجی تعداد حداقلی از چهرههایی که امکان حضور در رقابت را دارند معرفی شوند.
وجود ناهماهنگی در میان طیف های اصلاح طلبی
حق شناس با اشاره به وجود طیف های مختلف و ناموزون در جریان اصلاح طلبی بیان داشت: اختلاف نظر در این مجموعه کم نیست و ممکن است برخی ناهماهنگی ها در موضع گیری ها و اعلام مواضع صورت گیرد که این امری طبیعی است. همان طور که اصولگرایان طیفهای متفاوت دارند اصلاح طلبان هم از طیفهای مختلفی تشکیل شدهاند.
از عباس دوزدوزانی تا عباس عبدی در جریان اصلاحات داشتهایم
وی افزود: از عباس دوزدوزانی تا عباس عبدی در این جریان داشتهایم و این گسترش طیف اصلاح طلبی را نشان میدهد؛ بنابراین اختلاف نظر در این مجموعه کم نیست و شاید بر میگردد به نوعی نبودن نظام مناسب رقابتی که این نیز نیاز به زمان و مشق و تمرین دموکراسی دارد تا به تکامل برسد.
حضور تمام عیار اصلاح طلبان در انتخابات نیازمند موضع گیری شفاف اصولگرایان
مدیر مسئول روزنامه سابق اعتماد ملی، با بیان اینکه برای حضور تمام عیار و تمام قد اصلاح طلبان در انتخابات جریان اصولگرا هم باید نسبت به این حضور به طور شفاف موضع گیری کند، خاطرنشان کرد: جریان اصولگرا و اصلاح طلب موظفند خودشان در درون مجموعههای خود گروه های رادیکال را کنترل و قاعده مند کرده و فضا را برای تعامل بیشتر فراهم کنند.
اصلاح طلبان در مورد مسائل بین المللی خارج از نظام تصمیم گیری نمی کنند
وی همچنین در پاسخ به این سوال که چرا اصلاح طلبان در مورد کشتار مسلمانان میانمار موضع گیری نکرده اند و شاهد سکوت رسانه ای آنان نسبت به این فجایع هستیم گفت: اصلاح طلبان در مورد مسایل بینالمللی خارج از نظام تصمیم گیری نمیکنند بنابراین مواضع دستگاه دیپلماسی را مواضع خود میدانند و تنها زمانی که با آن مواضع مخالفت داشته باشند آن را اعلام می کنند در غیر این صورت لزومی به اعلام مواضع جدای از مواضع نظام نیست.
طرح بستن تنگه هرمز تنها باید از سوی مسئولان رده بالای نظام مطرح شود
وی همچنین در مورد طرح بستن تنگه هرمز در مقابل رفتارهای خصمانه نظام استکبار و ایادی آنان نسبت به ایران، گفت: طرح چنین مباحثی نیازمند رعایت اصول دیپلماتیک است و باید تنها از کسانی این مباحث مطرح شود که آشنا به مباحث دیپلماتیک باشند و لذا طرح این گونه مباحث باید از سوی مسئولان ردههای بالای نظام مانند رئیس جمهور، فرماندهان ارشد نظامی و یا بالاتر از آن باشد.