بورس دوباره صعود می‌کند؟

یک کارشناس بازار سرمایه بر این باور است که اگر مذاکرات به نتیجه برسد، فاصله ارز نیما و بازار آزاد کاهش یابد و تکلیف واگذاری سایپا و ایران خودرو روشن شود، روند حرکت بازار صعودی خواهد شد.
روزبه شریعتی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به وضعیت بازار سرمایه در بهمن ماه سال گذشته اظهار کرد: شاخص کل بورس در بهمن ماه سال گذشته در محدوده یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد قرار گرفت. در آن روزها بازار در اوج ناامیدی قرار داشت، حجم معاملات به شدت کاهش یافته بود و بازار خود را از ترکش های بودجه ریزی ترمیم نکرده بود. بازاری که تصور میکرد دولت به شدت حامی آن است و انتظار بر این بود که همه محصولاتی امکانش وجود دارد، در بستر بورس کالا عرضه شود.
وی با تاکید بر اینکه انتظار میرفت دولت از بازار سرمایه حمایت تمام قد داشته باشد، گفت: اما نه تنها در فصل بودجه ریزی این اتفاق رخ نداد بلکه حتی صحبت از مالیات بر صادرات شرکت ها شد. نرخ گاز به بازار شوک بدی را وارد کرد و باعث کشمکش هایی بین سازمان، شرکت ها و دولت شد. این عوامل در کنار ریزش قیمت دلار باعث شد شاخص کل به یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد برسد. اما در این نقطه امیدی درحال شکل گیری بود. صحبت از توافق شد، نرخ دلار شروع به رشد کرد، استارت حذف  ارز ۴۲۰۰ تومانی خورده و منجر به چشم اندازی تورمی  شد.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: آغاز جنگ روسیه و اوکراین باعث افزایش قیمت انرژی و ارزش کامودیتی شد و بازار رشد خود را به صورت اهسته و پیوسته اغاز کرد و به محدوده یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد رسید. بازار در آن نقطه نیاز به محرک هایی داشت که بتواند تصمیم بگیرد رشد خود را ادامه دهد یا خیر. در این نقطه P/E TTM بازار به بالای ۹ واحد رسیده بود درحالی که این شاخص در که در بهمن ماه که بازار در کف قرار داشت، در محدوده ۷.۵ واحد بود. P/E ۲۴۰ شرکت تولیدکننده  در بهمن ماه به کمتر از ۵ واحد رسیده بود درحالی که در حال حاضر در محدوده ۶.۵ واحد است. بررسی تاریخی نشان میدهد هرگاه P/E TTM  بازار در محدوده زیر ۸ واحد باشد، تقاضای قابل توجهی وارد بازار شده و هرگاه  P/E TTM  به ۱۲ میرسد نقطه اشباع خرید است و بازار استارت اصلاح را میزند.
بازار در انتظار محرک ها
شریعتی با بیان اینکه بازار منتظر رخ دادن اتفاقاتی است، توضیح داد: حرکت شاخص کل بورس در هفته های اخیر از محدود یک میلیون و ۵۶۰ هزار واحد اغاز شد و تا محدوده یک میلیون و ۵۲۰ زهرا واحد افت پیدا کرد. شاخص هم وزن هم کمی افت داشت. اما حجم معاملات به عنوان دماسنج بازار سرمایه در دو سه هفته اخیر کاهش قابل توجهی داشته و از محدوه ۷ هزار میلیارد تومان که منجر به رشد بازار شده بود به ۵ هزار میلیارد تومان رسیده است. تقریبا در یک ماه اخیر  سرانه خرید و فروش سهامداران به همدیگر نزدیک شده است و این باعث میشود بازار نه رشد قابل توجهی داشته باشد و نه افت قابل توجهی.
وی ادامه داد: در این شرایط محرک ها و منابع نقد باید از جاهای دیگر به بازار تزریق شود. یعنی چشم اندازی برای سرمایه گذاران بیرونی شکل بگیرد. بازار دوباره وارد وضعیت رکودی خود می شود. در این روزها شاهد هستیم که نهادهای زیرمجموعه های هلدینگ های بازنشستگی فروش خود را برایجبران هزینه های اداری و عمومی و جبرای کسری بودجه از بازار سرمایه تامین میکنند. تا زمانی هم که برجام شکل نگیرد تا خیال دولت از درامد بیرونی و پول های بلوکه شده راحت باشد این حس برای سرمایه گذاران وجود دارد که دولت ممکن است تغییراتی در ماده اولیه، نرخ های فروش و... شرکت ها اعمال کند. بازار تقریبا دو سال است که در این روزهای سال در محدوده یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد قرار دارد.
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه مهم ترین نکته فاصله نرخ ارز نیمایی و بازار ازاد است، عنوان کرد: این موضوع برای سرمایه گذاران خوش یمن نیست. مخصوصا برای سهامدارانی به رشد دلار در بازار آزاد دل بسته بودند. درحالی که نرخ نیما روی شرکت های بورسی تاثیرگذار است و تا زمانی که بین نرخ نیما و نرخ ازاد فاصله وجود دارد باعث می شود شرکت ها نتوانند بازدهی قابل توجهی خلق کنند زیرا هزینه های عمومی شرکت ها با توجه به تورم رشد قابل توجهی داشته است اما ناچار هستند نرخ های فروش خود را چه به صورت دستوری و چه به عنوان تنها راه قانونی در محدوده ۲۵ هزار تومان که سامانه نیما است بفروشند.
تاثیر بازار جهانی روی بورس ایران
شریعتی در ادامه با اشاره به قیمت ها در بازارهای جهانی اظهار کرد: بازار جهانی شرایط پیچیده ای پیدا کرده است. رفتار غربی ها در اوکراین قابل توجه است. روسیه عقب ننشسته است و با بالا و پایین کردن عرضه گاز، اروپا را به سمت انرژی زغال سنگ سوق دهد. رشد تورم و در عین حال رشد قیمت بهره در کشورهای توسعه یافته و غربی  چشم انداز رکود تورمی را رقم زده است و کشورها تصمیم گرفتند به صورت از پیش تعیین شده وخودخواسته این رکورد را ایجاد کنند که قابلیت کنترل داشته باشد. این اطمینان برای اروپایی ها ایجاد شده  که ممکن است جنگ روسیه و اوکراین ممکن ادامه دار باش و  این اتفاق روی قیمت های جهانی تاثیرگذاشته است.
حرکت بورس به چه سمتی خواهد بود؟
وی با بیان اینکه اگر محرک های بازار روند مثبتی داشته باشند، وضعیت بازار نیز رو به بهبود حرکت خواهد کرد، عنوان کرد: به نتیجه رسیدن توافق مهم ترین محرک است. همچنین واگذاری سایپا و ایران خودرو می تواند بو و رنگ متفاوتی به بازار بدهد. با توجه به اینکه در فصل مجامع قرار داریم، تقسیم DPS از سوی شرکت های بزرگ میتواند مرحکی باشد تا شاخص به یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد برسد. رکود در بازار جهانی منجر به اصلاح صنعت کامودیتی می شود اما این اصلاح عمدتا برای محصولات مارجینال است و روی برخی محصولات مانند فولاد تاثیری ندارد.