بورس، گرفتار سلسله موضوعات کمدی- تراژدی!

در ایران گاهی خبرهای شنیده می شود که منحصر به فرد است و در هیچ کجای دنیا شبیه آن پیدا نمی شود؛ اما گویی در کشور ما تکرار این گونه موضوعات باعث شده که کمتر کسی از این گونه اتفاقات عجیب و نادر در دنیای امروز تعجب کند. کشف ماینر در زیر زمین سازمان بورس یکی از این اتفاقات بود؛ ماجرایی که بیشتر به «شوخی» شبیه است. اینکه در ساختمان سازمان بازار سرمایه کشور، به طور غیرقانونی رمزارز استخراج شود، به قول فردی در فضای مجازی مثل این می ماند که بگویند «در زیرزمین بورس نیویورک، کارمندها شرکت مشاوره زمین و مسکن راه انداخته اند»!
نکات جالب و منحصر به فرد این داستان البته فقط اصل ماجرا نبود. حاشیه ها و پیامدهای آن هم دست کمی از ماجرا نداشت: پس از اینکه خبر کشف دستگاه استخراج رمزارز در زیر زمین سازمان بورس منتشر شد، در وهله اول علی صحرایی مدیرعامل شرکت بورس تهران این موضوع را تکذیب کرد و گفت: این موضوع صحت ندارد و آنهایی که آن را مطرح کرده‌اند، اشتباه کرده‌اند. گویا مدیر عامل این سازمان آخرین نفری بود که از این ماجرا باخبر می شد و پس از آن بود که وی مجبور شد که استعفا بدهد؛ استعفایی که ناگزیر بود و نباید آن را به حساب مسئولیت پذیری رئیس بورس گذاشت.
حاشیه عحیب دیگر اظهار نظر معاون اجرایی سازمان بورس تهران همزمان با تکذیب رئیسش بود. مصطفی بهشتی سرشت در گفت‌وگو با ایسنا، اعلام کرد: «در مورد اینکه گفته می شود این دستگاه‌ها متعلق به شخص خاصی بوده است، باید بگویم با اطلاعاتی که تاکنون به دست آورده‌ام، این دستگاه‌ها شخصی نبوده‌اند، اما بطورکلی چنین فعالیتی خارج از فعالیت‌های شرکت بورس محسوب می‌شود و این مجموعه باید پاسخگو باشد». «شخصی نبودن دستگاه ها» هم از آن حرفهای خیلی عحیب بود! آیا دستگاه های استخراج رمزارز مربوط به کل سازمان بوده که چنین می گویند؟ یا مربوط به نهاد خاصی بوده و بر اساس تصمیم ارگانی نصب شده بود؟!
اطلاعیه اولیه سازمان بورس در این زمینه هم واقعا مثال زدنی است! این سازمان با صدور اطلاعیه‌ای فعالیت شرکت بورس تهران را در زمینه استخراج رمز ارز تکذیب و اعلام کرد: « اگرچه شرکت بورس اوراق بهادار تهران ورود به حوزه رگولاتوری رمزارز را به عنوان یک دارایی دیجیتال و در قالب یک پروژه تحقیقاتی دنبال کرده بود، نظر به انتشار شایعه‌ای مبنی بر وجود ماینر شخصی در این شرکت، بورس تهران شایعات مطرح شده در این زمینه را به شدت تکذیب می‌کند. رمز ارزها به عنوان دارایی دیجیتال، نیازمند قانون‌گذاری در کشور هستند و چندی پیش نیز با توجه به مطالبه فعالان این حوزه، از سوی مدیران سازمان بورس و اوراق بهادار پیشنهاد تاسیس صندوق‌های مبتنی بر رمز ارز مطرح شد.»
اظهارنظر عجیب دیگر این بود که مجری طرح تامین برق مراکز استخراج رمز ارز‌ها گفت: «صنعت برق کشف ماینر‌های غیرمجاز در زیرزمین شرکت بورس تهران را نه تایید می کنم و نه تکذیب! کشف ماینر‌های غیر مجاز در سازمان بورس تهران توسط صنعت برق انجام نشده است بنابراین ما صحت این خبر را تایید یا تکذیب نمی‌کنیم.» گویی همه حتما باید در این باره اظهار نظر کنند و آن هم چنین اظهار نظرهایی که هیچ فایده ای ندارد!
در مقابل این حرفها، واکنش های توئیتری درباره این ماجرا خواندنی ترین و آموزنده ترین بخش این ماجرا بود. آنچه توسط فعالان توئیتری نوشته می شد نشان می داد که مردم تا چه اندازه جلوتر و باهوشتر از مسئولان هستند و یک هزارم درکی که آنها از ماجراهایی این چنینی دارند، مسئولان مرتبط ندارند!
بخشی از این واکنش ها به این شرح است:
«‏فکرش رو بکن اون روزهایی که ‎هسته معاملات هنگ می کرد، اون روزهایی که برق می رفت، اون روزهایی که ملت جلوی سازمان ‎بورس تجمع کرده بودند، اون روزهایی که سهام ‎کالا و ‎فرابورس هی باز می شد هی بسته می شد، این عزیزان در خلوت زیرزمین ‎بورس تهران آن کار دیگر می کردند!». «‏کشف ماینر در ساختمان شرکت ‎بورس تهران مثل این هست که توی بوفه باشگاه‌های ورزشی سیگار بفروشن. انگار که وزارت بهداشت به جای واکسن کرونا، روغن بنفشه توزیع کنه». «‏یه سوال؛ یعنی الان قراره جناب صحرایی تو گزارش شش ماهه شرکت بورس،سود ناشی از استخراج بیت‌کوین رو افشا کنه. یا چی؟». « ‏ماینر تو شرکت ‎بورس میگه بازار سرمایه ایران حتی به ما سود نمیده، چه برسه به شمای سهامدار. همه تون جمع کنید برید تو بازار رمز ارزها ». « ‏چند تا از این دستگاه‌های ‎ماینر که تو ‎بورس تهران کشف شده به ما میرسه؟ ما هم سهامدار بورس هستیم هم علاقمند به کار تحقیقاتی در مورد ‎ ارز دیجیتال ناظر بازار لطفاً روی ‎کدال افشاء اطلاعات الف بزن شاید بازار ‎کریپتو باعث تحرک تو ‎بورس تهران هم شد!».« اینا به برق سازمان رحم نکردن رفتن دزدکی ماینر گذاشتن، اونوقت میخواین به سرمایه مردم رحم کنن؟؟!!». «مدیران ‎بورس پول مردم رو جلو چشمشون از جیبشون میکشیدن بیرون! حدس بزنین باهاش چیکار میکردن؟ سرمایه گذاری در رمز ارزها و ماین کردن بیت کوین!». « ‏تو خط اول سرمایه گذاری کشور ماینر گذاشتن، حالا هرچی ما قسم بخوریم این ... مثل زالو افتادن به شبکه برق کشور و گوشه به گوشه دم دستگاه‌شون ماینر گذاشتن، میگن نه مایننگ به شبکه برق فشار نمیاره اینا بهونشونه».
ادامه ماجرا این بود که بالاخره سازمان بورس و اوراق بهادار در اطلاعیه‌ای در مورد ماینرهای کشف شده در ساختمان شرکت بورس تهران شفاف سازی و وجود آن در این شرکت را تایید کرد.
در این اطلاعیه آمده بود: «جهت تنویر افکار عمومی به اطلاع می رساند در رسیدگی های نظارتی سازمان بورس و اوراق بهادار، تعدادی ماینر که از سوی شرکت بورس اوراق بهادار تهران مورد بهره برداری قرار گرفته است، در ساختمان شرکت مزبور کشف و در ادامه بررسی نیز مشخص شد که فعالیت مزبور در گزارش ها و حساب های شرکت به طور کامل ثبت و افشا نشده است. با توجه به اینکه بدوا چنین امری با اساسنامه و رسالت شرکت بورس نیز همخوانی نداشته است، موضوع به معاونت حقوقی سازمان ارسال شده است.»
بعد از این اطلاعیه بود که در آخرین روز کاری هفته گذشته مدیرعامل شرکت بورس تهران از استعفای خود خبر داد. علی صحرایی در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه استعفا پذیرفته شده است، درمورد دلیل آن توضیح داد: در راستای مسئولیت اجتماعی و اجتناب از تاثیر منفی احتمالی بر بازار سرمایه کشور به دلیل اتفاقات اخیر این تصمیم را گرفتم.
وی همچنین اعلام شد: رسیدگی به این موضوع به طور فوق العاده در دستور کار کمیته رسیدگی به تخلفات سازمان قرار گرفته و برای بررسی کم و کیف و ابعاد تخلفات این موضوع، مدیران بورس تهران فراخوانده شده اند.
حالا باید منتظر ماند و دید که پایان داستان چیست و آیا پایان داستان هم همین قدر باور نکردنی و شبیه به جوک های تلخ هست یا نه؟!

محمدحسین روانبخش