نیاز مردم به پروتئین، اسیر دست مافیا، رانت و سوءمدیریت

یکی از موضوعات اساسی در حوزه تعیین قیمت محصولات پروتئینی نظیر گوشت قرمز، مرغ و تخم‌مرغ نهاده‌های دامی ‌هستند که توزیع آن به عهده وزارت جهاد کشاورزی است و جالب اینکه این وزارتخانه اعلام کرده نمی‌تواند این موضوع را مدیریت کند؛ اعترافی که آب پاکی را روی دست مردم ریخت!
به گزارش مردم سالاری آنلاین، گران فروشی محصولات پروتئینی در ماه‌های گذشته موضوع اصلی محافل مختلف اجتماعی و اقتصادی بوده تا جایی که چند جلسه هیات دولت هم برای بررسی این موضوع اختصاص یافت و حتی جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور مسئول پیگیری قیمت تخم‌مرغ شد!
اینکه معاون اول رئیس جمهوری پیگیر قیمت تخم‌مرغ می‌شود نشان می‌دهد که اوضاع بسیار به هم ‌ریخته و درهم است! این وضعیت از زمانی ایجاد شده که رئیس جمهور تصمیم گرفت تا مسئولیت واردات و توزیع نهاده‌های دامی ‌را به دو بخش تقسیم و هر بخش را به یک وزارتخانه بدهد! در حال حاضر وزارت جهاد کشاورزی متولی توزیع و وزارت صمت متولی واردات نهاده‌های دامی ‌است! 
محمدتقی نقدعلی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس درباره ناهماهنگی‌هایی که بین وزارتخانه‌های صمت و کشاورزی و گمرک که منجر به بروز مشکلات در حوزه نهاده‌های دامی شده، به خبرگزاری سلامت گفته است: «تصمیمات ناپخته رأس هرم اجرایی موجب چنین حوادثی می‌شود، یعنی تا سال ۹۸ قانونی به نام تمرکز وظایف در وزارت جهاد کشاورزی داشتیم که پیرامون حوزه وظایف این وزارتخانه بود.» 
وی ادامه داد: «یعنی ثبت سفارش، تخصیص ارز، واردات و توزیع و … تمامی ‌به عهده وزارت جهاد کشاورزی بود و این موضوع بسیار معقول و منطقی هم به‌نظر می‌رسید، اما در سال ۹۸ آقای روحانی پیشنهادی را به شورای سران قوا برد که با توجه به توجیحی که کرد خواست که این وظایف در حوزه واردات و تخصیص ارز و … به وزارت صمت داده شود.» 
نقدعلی اظهار کرد: «از روزی که این اتفاق افتاد مشکلات شروع شدند، مشکل توزیع نهاده‌های دامی‌ و نهاده‌های کشاورزی، مشکل مرغ و بخش عمده‌ای از گرانی مواد پروتئینی همه به علت همین تصمیم غلط است.»
این اتفاق باعث شد تا همه در چرخه نهاده‌های دامی‌ دچار مشکلات عدیده‌ای شوند، مشکلاتی که هزینه‌های آن را مردم باید پرداخت کنند! هزینه‌هایی که رانت آن را مافیای واردات به جیب می‌زنند! اختصاص ارز 4200 تومانی در ابتدای زنجیره واردات باعث شده تا بسیاری از این تخلفات در حوزه نهاده‌ها شکل بگیرد. 
احد آزادیخواه، عضو هیات رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس گفته است: «تا زمانیکه برای نهاده دامی ‌یارانه ارزی یا همان ارز ۴۲۰۰ تومانی بگذاریم همین فساد در آن وجود دارد و تعارفی هم در آن نیست. باید ارز را برداریم و یارانه را در انتهای زنجیره بگذاریم.»
با این حال وزارت جهاد کشاورزی به جای اعمال مدیریت در توزیع، اظهار ناتوانی کرده است که خود نشان می‌دهد دست مافیا بالای دست وزارتخانه قرار دارد و اجازه نمی‌دهد تا رانتی که به واسطه سیاست‌های غلط ایجاد شده از بین برود. 
مرتضی رضایی، معاون امور تولیدات دامی ‌وزیر جهاد کشاورزی در برنامه گفتگوی ویژه خبری یک شنبه شب شبکه دو سیما با بیان این که ماه گذشته به دامداران و مرغداران ۸۵۰ هزار تن ذرت فروختیم گفت: «این مقدار نهاده برای حمل به ۴۰ هزار تریلی نیازمند است و وزارت جهاد چطور می‌تواند خروج این تعداد تریلی را از گمرک، فیزیکی کنترل کند.»

از گمرک تا صمت!
یکی دیگر از مشکلات اساسی در زمینه نهاده‌های دامی ‌این است که اطلاعات و سامانه‌هایی که در این زمینه وجود دارد کامل نیست! یعنی هیچکس به اظهار وزارت جهاد کشاورزی نمی‌داند چه میزان ذخیزه یا رسوب نهاده در انبارهای گمرک یا وزارت صمت وجود دارد و از طرفی سیستمی ‌برای نظارت بر ذخایر وجود ندارد! 
این اتفاق عجیبی است که در یک کشور دستگاه‌های متولی درباره اطلاعات چنین موضوع مهمی‌ هیچ چیزی نمی‌دانند و به همین دلیل هم یکدیگر را متهم می‌کنند تا بتوانند از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنند! 
براساس آنچه که معاون امور تولیدات دامی ‌وزیر جهاد کشاورزی گفته است: «برخی از داده‌ها برخط، اما برخی مانند اطلاعات خروج نهاده‌ها از گمرک کامل نیست. مشکل، فنی است که برخی داده‌ها در سامانه قرار نمی‌گیرد و برای برخورد دستگاه نظارتی اطلاعات ناقص است. تخلف در بخش نهاده‌های دامی ‌وجود دارد و این تخلفات را باید دستگاه‌های نظارتی پیگیری کنند. اگر وزارت جهاد کشاورزی نداند در انبار‌های وزارت صمت یا گمرک چه می‌گذرد چطور می‌تواند موضوع نهاده‌های دامی ‌را کنترل کند.»

مردم و نیازهای شب عید
با توجه به اینکه تنها دو ماه و نیم تا شب عید باقی مانده است نگرانی‌ها از افزایش قیمت‌ها و حتی کمبود نیازمندی‌ها افزایش یافته است. با اینکه برخی از نهادهای مسئول از تامین و ذخیره‌سازی کالاهای مورد نیاز مردم صحبت می‌کنند، اما خیال هیچکس از این بابت راحت نیست.
از میوه گرفته تا محصولات پروتئینی و لبنیات، رشد قیمت‌های عجیب و باورنکردنی‌ای را تجربه کردند که همین موضوع باعث کاهش قدرت خرید مردم شده است. در این میان مرغ همچنان نگرانی این روزهای مردم است چراکه تدابیر اتخاذی مسئولان در این زمینه نشان داده که آنها لحظه‌ای و آنی برای مدت کوتاه تصمیم می‌گیرند و بعد از مدتی به حالت خلسه می‌روند!
نمونه آن توزیع ضربتی چند صد تن مرغ منجمد و برخوردهای قهری چند روزه با متخلفان برای کنترل قیمت بود که با آرام شدن موقتی اوضاع و از تب و تاب افتادن موضوع همه به لاک خود رفتند! 
حالا حبیب اسدالله نژاد، نایب رئیس کانون سراسری مرغداران گوشتی با بیان اینکه در تامین مرغ شب عید مشکلی وجود ندارد، گفت: «با توجه به شیوع کرونا و شرایط بازار، نگران سیاست‌گذاری‌های انجام شده در حوزه افزایش تولید هستیم.»
تناقض گفتاری تنها در دو جمله اول اسدالله نژاد نشان می‌دهد که هیچ برنامه‌ای مشخص و قابل اعتمادی برای شب عید وجود ندارد و همین تناقض‌گویی‌ها نگرانی مردم را بیشتر هم می‌کند.
شاید بهترین کار این باشد که مسئولان قبل از اینکه اقدام موثری انجام دهند با اظهارنظرهای نسنجیده و ناهماهنگ، بر نگرانی‌های مردم اضافه نکنند. 
گزارش: محمد سیاح