بازار سرمایه در سیکل ناامیدی یا ترس و وحشت؟

بازار سرمایه باز هم در روزهای سختی قرار دارد و روز شنبه اول هفته درحالیکه سرمایه‌گذاران منتظر رشد بودند با افت شاخص روبرو شدند. بازار سرمایه مدت‌هاست که شاهد افت و خیزهای غیرمتعارفی است که برخی آن را حاصل بی‌تدبیری مدیران این بازار و همچنین سیاست‌های نادرست دولتی می دانند.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، یکی از مهمترین بخش‌های اقتصادی که می‌تواند در جهت تامین سرمایه بخش‌های صنعتی و تولیدی به‌کارگرفته شود، بازار سرمایه است، از ابتدای امسال با شدت گرفتن کرونا و افت متغیرهای اقتصادی کشور در بخش‌های مختلف و سرگردانی نقدینگی 2500 هزار میلیاردی، دولت برای کنترل آن، به حمایت از بازار سرمایه روی آورد!
این حمایت‌ها در ابتدا به خوبی جواب داد و با رشد سرمایه، سود سرمایه‌گذاران هم افزایش یافت و با عرضه‌های اولیه و تشکیل صندوق‌های ETF و رشد بازار، سرمایه‌گذاران بیشتری از خرد و کلان وارد این بازار شدند. رشد به حدی بود که برخلاف افت بازارهای بزرگ بورس در جهان، شاخص بازار سرمایه ایران به عدد دو میلیون واحد رسید.
در مردادماه بازار سرمایه که به شاخص دو میلیون و صد هزار واحدی نزدیک شده بود، با علنی شدن اختلاف میان وزیر اقتصاد و وزیر نفت درباره صندوق دارا دوم یا پالایش یکم، وارد فاز اصلاح عمیق شد و با گذشت سه ماه از آن اتفاق در آبان ماه و ورود مجلس و قوه قضائیه بالاخره بورس تا حدودی روی آرامش را به خود دید، اما طی دو ماه بعد از آن نیز نوسان حرف و اول بورس را می‌زد.
اما در نیمه دی ماه نیز وزیر صمت و معاونش نیز با یک تصمیم جنجال برانگیز بازار سرمایه را با شوک منفی همراه کردند. کاهش قیمت شمش فولاد در بورس کالا آن هم به صورت دستوری از 80 درصد قیمت فولاد در کشور های مشترک المنافع (CIS) به 70 درصد، سبب شد بازار سرمایه از فردای اعلام این تصمیم وارد فاز منفی شود.
به مرور این وضعیت با کاهش حمایت دولت از بورس و همچنین عدم برنامه‌ریزی و اتخاذ سیاست‌های نادرست و بی‌برنامگی در عرضه اولیه‌ها و اظهارنظرهای غیرکارشناسی؛ تشدید شد و امروز شاهد اعتراض گسترده سرمایه‌گذاران از مدیریت بازار سرمایه هستیم.
 
شنبه سیاه بورس
در معاملات روز ‌‌شنبه 27 دی ماه، شاخص کل بورس 43 هزار و 43 واحد افت کرد و به رقم یک میلیون و 186 هزار واحد رسید، شاخص کل هم‌وزن نیز 10 هزار و 318 واحد پایین آمد و در رقم 444 هزار و 501 واحد ایستاد. همچنین شاخص کل فرابورس 461 واحد افت کرد و به رقم 17 هزار و 859 واحد رسید. در پیش گشایش معاملات این روز بورس هم ارزش صف‌های خرید هزار و 256 میلیارد تومان و ارزش صف‌های فروش هزار و 345 داشتند. بیشترین صف خرید به نمادهای چخزر، رافزا و غگیلا تعلق داشت و وتوصا، کدما و گدنا بیشترین صف فروش را داشتند.
از ابتدای معاملات روز شنبه شاخص کل بورس روندی نزولی پیدا کرد و در پایان معاملات با ریزش 43 هزار واحدی به رقم یک میلیون و 186 هزار واحد رسید تا افت 3.5 درصدی را ثبت کند که بالاترین درصد افت شاخص در 22 روز کاری گذشته از 25 آذر به این سو است.
 
اعتماد از دست رفته سرمایه‌گذاران به بورس
بازار سرمایه نسبت به گذشته دارای شرایط متفاوتی است تا آنجا که اعتماد سهام‌داران به این بازار از بین رفته و هر روز بیشتر از روز قبل سرمایه آنها در این بازار سوخت می‌شود.
در همین رابطه روزبه شریعتی، تحلیلگر بازار سرمایه به ایسنا گفته است: «بازار به طور باورنکردنی به اخبار مختلف وزن می‌دهد. صحبت از دلار ۱۰ هزار تومانی می‌شود بازار به این موضوع وزن می‌دهد. از آزاد شدن ارزهای بلوکه شده و دلار ۱۵ هزار تومانی صحبت به میان می‌آید، بازار به آن وزن می‌دهد. هرچند نرخ دلار کاهشی است، اما بازار بورس میزان کاهش را حساب و کتاب نمی‌کند. بازار با چنان سرعتی می‌ریزد که مشخص نیست در سیکل ناامیدی است یا ترس و وحشت. این ریزش منطقی نیست. فقط باید گفت این اتفاق آثار اقداماتی است که در گذشته صورت گرفته است.»
وی با تاکید بر اینکه اعتماد به بورس با حرف برنمی‌گردد، اضافه کرد: «مردم به این بازار اعتماد کردند و ضربه خوردند. تکنیکالیست‌ها هم دچار ترس شده‌اند. اینکه همه سهم‌ها، از جمله سهم‌هایی که به بازار جهانی مرتبط هستند، چه سهم‌هایی که در بورس کالا هستند و چه سهم‌هایی که می‌خواهند تجدید ارزیابی دهند و گزارش‌های خود را در کدال ثبت کنند با هم دارای صف فروش هستند، یعنی مشخص نیست نقطه تعادل کجا است.»
 
رشد بی‌سابقه خروج پول حقیقی از بورس
در هفته اخیر خالص ورود پول حقیقی به بورس منفی بوده و به عبارت دیگر بورس شاهد خروج پول‌های حقیقی بود. به استثنای روز یکشنبه در باقی روزهای هفته گذشته شاهد خروج پول حقیقی از بورس بوده‌ایم. در مجموع کل هفته، پنج هزار و 224 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد که نسبت به هفته پیشین رشد 17 درصدی داشته است.
نکته جالب اینکه در روز سه شنبه 1902 میلیارد تومان، چهارشنبه 2031 میلیارد تومان و روز گذشته نیز 2516 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شده است که به نوعی یک فاجعه برای بازار محسوب می‌شود. در کنار آن کاهش حجم معاملات خرد در بازار به زیر ۱۰ هزار میلیارد تومان نیز به عامل دیگری برای بی‌رمق شدن بازار تبدیل شده است. میانگین ارزش معاملات خرد در هفته‌های اخیر حدود 13 تا 15 هزار میلیارد تومان در هر روز بوده است!
 
سکوت دولت در برابر فراخوان مردم به بورس
دولت یکی از اصلی‌ترین مشوقان مردم برای ورود به بازار سرمایه بود که امروز در مقابل زیان مردم سکوت کرده است. صرفا بخشی از این بازار سود بردند که در جبهه دولت ایستاده بودند!
امروز سرمایه‌های مردم در این بازار دچار ضرر شده و هیچکس هم نیست که بتواند برای بهبود این وضعیت کاری انجام دهد، هرچند مسئولانی که روزی مردم را برای حضور در این بازار تشویق می‌کردند، باید پاسخگوی مردم باشند، ولی خبری از این موضوع هم نیست.
صرفا اظهارنظر غیرکارشناسی بیشترین چیزی است که شنیده می‌شود و بازار به این اظهارنظرها با واکنش منفی پاسخ می‌دهد! مدت‌هاست که بازار رنگ سبز را به خود ندیده است و همین موضوع باعث بروز اعتراضات زیادی به مدیریت بازار سرمایه شده است.
 
گزارش: محمد سیاح