علت عقب‌نشینی اروپا از مذاکرات فرابرجامی

یک کارشناس مسایل بین‌الملل گفت: جمع بندی اروپا این است که فعلا از تحریک ایران و تشدید فضا در رابطه با برجام خودداری کنند، اما این عقب نشینی به معنی تغییر مواضع قبلی آنها یعنی اعمال تغییراتی در برجام و نیز بحث درباره مسایل موشکی و منطقه ای مرتبط با ایران نیست.
سید رضا میرطاهر در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به مذاکرات وزیران خارجه ایران و 1+4 که هفته جاری برگزار شد و آنچه از سوی رسانه های غربی درباره نتیجه این مذاکرات مطرح می شود مبنی بر این که اروپا بر تعیین پیش شرط برای بازگشت به برجام پیش شرطی ندارد، گفت: بعد از پیروزی بایدن شاهد موضع گیری سخت گیرانه اروپایی ها مخصوصا سه کشور اروپایی عضو برجام بودیم و در جلسات و نشست ها و نیز جداگانه اعلام کرده بودند که باید در حوزه برجام و مسایل آن تغییراتی از سوی ایران انجام شود به علاوه اینکه بر مذاکره درباره مسایل موشکی و مسایل منطقه ای نیز در ادامه برجام تاکید کردند.
وی با اشاره به مصوبه مجلس درباره این که اگر تحریم ها علیه ایران در مدت زمانی معین برداشته نشود، ایران می تواند سطح غنی سازی و ذخایرش را افزایش دهد گفت: این مصوبه مجلس که شورای نگهبان هم آن را تایید کرد به منزله هشداری به طرف های غربی بود که ایران تحمل نمی کند بازی سابق با او ادامه پیدا کند و دولت بعد از مهلت دو ماه باید مسایل جدید خواسته شده از او در چارچوب این مصوبه را انجام دهد که به معنای فروپاشی کامل برجام است.
این کارشناس مسایل بین الملل تصریح کرد: در جریان نشست های اخیری که انجام شد شاهد بودیم نوعی تجدیدنظر از سوی اروپایی‌ها انجام شده و گفته شد آنها از برخی مواضع زیاده خواهانه خود عقب نشینی کردند و بر این مساله تاکید دارند که باید مساله بازگشت به برجام هر چه زودتر از سوی آمریکا و ایران انجام شود. این یک نوع تغییر تاکتیکی است که از رادیکالیزه شدن مساله هسته‌ای ایران جلوگیری شود.
میرطاهر در پاسخ به این پرسش که چرا اروپایی ها با وجود اتفاقات چهار سال گذشته و رویکرد یک جانبه گرایانه آمریکا در سیاست بین الملل و نیز مرتبط با اروپا، پیش از آنکه بایدن سیاستش درباره بازگشت به برجام را مشخصا اعلام کند چنین مواضع تند و سخت گیرانه ای را اتخاذ و سپس از آن عقب نشینی کردند، تاکید کرد: اروپایی ها می خواهند تا زمانی که بایدن بر سر کار بیاید، موضع جدید آمریکا در قبال برجام را به سمت وضعیتی فریز شده هدایت کنند. تصور این است که بایدن اقداماتی را در راستای پیوستن مجدد آمریکا به برجام صورت می دهد و اگر این اتفاق بیفتد راه باز می شود که غربی ها مجدد فشارهای خود به ایران برای انجام مذاکره جدید را افزایش دهند. اما تا بازگشت به برجام و اجرای تعهدات از سوی آمریکا و اروپا انجام نشود، نمی توانند شاهد اتفاقی در ایران باشند.
وی خاطرنشان کرد که در وضعیت جدید به نظر هیچ یک از طرفین دوست ندارند از وضعیت فعلی وخیم تر شود و شاید عقب نشینی اروپایی ها از مواضعشان به این علت باشد.
این کارشناس مسایل بین الملل ادامه داد: موضع اروپا در واقع درباره برجام موضع آمریکای قبل از ترامپ است چون دقیقا اگر دقت کنید آمریکای اوباما درباره نحوه برخورد با مساله هسته ای با اروپا هماهنگ بود و این ترامپ بود که بازی را به هم زد. بایدن برخلاف ترامپ بازی یک جانبه ندارد و بلکه به سمت بازی چندجانبه گرایی با مشارکت اروپا می رود. تصور من این است اروپایی ها خواستند قبل از امدن بایدن به ایران گوشزد کنند که هدفشان در قبال برجام چه بوده و چه هست و با بازگشت بایدن به برجام آن هدف گم نمی‌شود، ولی واکنش شدید ایران و واقعیت نظام بین الملل و صحنه سیاست داخلی امریکا، اروپا را به این جمع بندی رساند که فعلا از اصرار خود بر مسایل فرابرجامی دست بکشد.
میرطاهر گفت: مواضع اروپا همان مواضع بایدن است اما خواستند قبل از آمدن بایدن زمینه روانی و ذهنی را برای ایران آماده کنند که باید به سمت مذاکره جدید برویم.