آیا مازوت و بنزین، عامل آلودگی هواست؟

مسئولان در مورد شایعات مبنی بر آلودگی ناشی از مازوت در سوخت کارخانه ها یا بنزن در سوخت خودروها هیچ گونه پاسخ قانع کننده ای نداده اند

افزایش آلودگی هوای شهرهای بزرگ، کم کم به یک عادت تبدیل شده و اگر باد نوزد، آلودگی هوا قطعی خواهد بود؛ کما اینکه پس از دو روز وزش باد شدید در تهران، آلودگی هوا بار دیگر به شهر بازگشته است.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، بعد از کلی کلنجار رفتن های وزارت بهداشت بالاخره چند روز پیش تعداد کشته شده های تهران بر اثر آلودگی هوا از سوی این سازمان منتشر شد که آمار داده شده خبر از مرگ ۴۴۶۰ تهرانی در سال ۹۰ می داد. گرچه وزارت بهداشت در نهایت مجاب به دادن اطلاعات شد اما عاملان این آلودگی انگار هنوز توجیه نیستند و مردم هیچ اقدام کارآمدی را از سوی مسئولان در این مورد شاهد نبوده اند. طی هفته های گذشته شایعات مختلفی دهان به دهان گشته که از وجود بنزن در بنزین مصرفی خودروها بیش از حد مجاز تا افزایش میزان سوخت مازوت در کارخانه ها را عامل اصلی آلودگی هوا می دانند. اما مسئولان تنها به تکذیب این ایعات می پردازند و هیچ دلیل قانع کننده ای که بتواند مردم را مجاب کند که عامل آلودگی هوا این شایعات نیست ذکر نمی کنند و مردم با خود می گویند اگر همه چیز تا این حد استاندارد است پس چرا آلودگی هوای شهرهای بزرگ تا این حد افزایش یافته است؟
یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا، کیفیت نامناسب بنزین تولیدی در داخل کشور بویژه بنزین تولیدی در مجتمع های پتروشیمی که با هدف دور زدن تحریمهای غرب صورت گرفت ذکر می شود؛ چرا که درصد بنزن موجود در اغلب بنزینهای تولیدی در داخل کشور بیش از حد مجاز و خطرناک ذکر شده است. از سوی دیگر کارشناسان محیط زیست در رابطه با آلوده کننده های هوا علاوه بر منابع متحرک، از کارخانه هایی که با سوخت های غیر استاندارد کار می کنند نیز نام برده اند. کارخانه ها، نیروگاه ها و پالایشگاه هایی که درست در شهر تهران و بیخ گوش مردم این شهر در حال فعالیت هستند، به گفته کارشناسان سهم ۳۰ درصدی از آلودگی هوای تهران را به خود اختصاص داده اند. روز هایی که نفس مردم شهر تهران به خاطر آلودگی هوا به شماره می افتند راهکارهای ارائه شده از سوی دولت، مثل اعمال طرح زوج و فرد از دم منازل، تنها شامل آلوده کننده های متحرک می شود و سهم کارخانه ها، پالایشگاه ها و نیروگاه ها نادیده گرفته می شود. آمارها نشان می دهد که بیش از ۲۹۰۰ صنایع آلوده کننده در اطراف شهر تهران وجود دارد که از سوختی استفاده می کنند که به شدت آلوده کننده و مضر است. سوخت سنگین مازوت که از مشتقات نفت است بعد از مصرف، ذراتی معلق بسیار مضر در هوا تولید می کند که سیستم دفاعی بدن قادر به از بین بردن آن نیست. مازوت، این سوخت فسیلی نه تنها سلامت انسان را به خطر می اندازد بلکه باعث گرم شدن بیش از حد زمین نیز می شود. با توجه به مضرات این سوخت، استفاده از آن برای صنایع در بسیاری از کشور های دنیا ممنوع اعلام شده است. کارشناسان محیط زیست می گویند که آلودگی یک پالایشگاه که از سوخت مازوت استفاده می کند برابر یک میلیون خودرو غیر استاندارد است.
معرفی مقصران
در ایران تبدیل سوخت مصرفی کارخانه ها و صنایع از سوخت های فسیلی به سوخت پاک نه تنها در تمامی قوانین موجود در حوزه کاهش آلودگی هوا امری مورد تاکید است بلکه در برخی از مصوبات هیات وزیران نیز به آن اشاره شده و وزارتخانه های مربوطه مانند وزارت نفت و وزارت نیرو موظف بودند که این سوخت را برای ادامه حیات کارخانه ها تامین کنند. از سوی دیگر سازمان محیط زیست نیز موظف بوده تا کارخانه هایی را که همچنان از شیوه های سنتی در تولیدات خود استفاده می کردند نیز به عنوان صنایع آلاینده معرفی و این کارخانه ها را به استفاده از تکنولوژی های مدرن و فاقد آلایندگی بیشتر ترغیب کند. اما پالایشگاه، نیروگاه، کارخانه سیمان و صنایع اطراف تهران از کوچک و بزرگشان هنوز از سوخت مضر مازوت استفاده می کنند. بعد از اینکه دنیا به این نتیجه رسیده است که باید استفاده از سوخت فسیلی و سوخت آلوده ای مثل مازوت را کنار بگذارد اما دولت هنوز نتوانسته است طبق قوانین تصویب شده سوخت پاک را در صنایع جایگزین سوخت مازوت کند کما اینکه با توجه به اخبار و اعلام میزان ذخیره سازی این سوخت توسط صنایع به این زودی ها انتظار نمی رود که این سوخت از چرخه مصرف صنایع خارج شود. اگر بخواهیم مقصران این آلودگی را معرفی کنیم بعد از مسئولان دولتی نگاه اول مان باید روی وزارت صنعت، معدن و تجارت باشد چرا که این وزارتخانه مسئول مدرن کردن صنایع و مجاب کردن آنها برای استفاده از شیوه های نوین در تولیداتشان است. سازمان حفاظت از محیط زیست مقصر بعدی است که باید به عنوان مسئول متولی نظارت بر این امر باشد و تخلفات اینچنینی را گزارش کند. وقتی با آمار ۴۵۰۰ کشته در یک شهر مواجه می شویم در قیاس این آمار با سالانه ۸ هزار کشته در کل دنیا متوجه می شویم که در این مورد هم کشور ما شاخصی بالاتر از استاندارد های جهانی دارد و این مورد باز هم جرم مقصران آلودگی هوای کلان شهر های کشورمان را بیشتر می کند.