تصویب و اجرای طرح صیانت، در روزهای تعطیلی مجلس

گروه سیاسی - خاطره میرزا: علی رغم ادعای دولتمردان مبنی بر بهبود وضعیت اینترنت، متاسفانه سرعت اینترنت در ایران وضعیت مناسبی ندارد و اختلال‌های آن کاربران را آزار می‌دهد. ضمن اینکه قیمت خدمات به شدت بالا رفته است و بسیاری این دو موضوع را ناشی از اجرای طرح محدودسازی فضای مجازی می‌دانند که با نام عجیب «صیانت» معروف شده است. البته این طرح علی رغم تلاش بسیار نمایندگان جناحی خاص، حتی دور از چشم مردم هم امکان تصویب در مجلس را پیدا نکرد اما به تازگی مصوبه ای در شورای عالی فضای مجازی به ریاست ابراهیم رئیسی تصویب شده است که همان طرح صیانت است که از مجرایی جز مجلس تصویب شده است!
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،در این مصوبه که با عنوان «شرح وظایف، اختیارات و ترکیب اعضای کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور» توسط شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسید و برای اجرا ابلاغ شد، بندی وجود دارد که الزامات مدیریتی ترافیک داخلی و خارجی فضای مجازی کشور را قابل تصویب از سوی کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور می‌داند و همین موضوع می‌تواند همه کاری که قرار بود طرح صیانت در محدود سازی فضای مجازی انجام دهد، تامین کند! بندی که عملا امکان و اختیار قانونی اعمال سیاست خط‌مشی ترافیک و کاهش پهنای باند پلتفرم‌های مختلف را به این کمیسیون داده و دست اعضا را در محدود کردن دسترسی به شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌هایی مثل اینستاگرام و واتساپ باز می‌گذارد. این در حالی است که بسیاری این اعتراض را به این مصوبه وارد کرده اند که قانون گذاری در این خصوص در حیطه اختیارات مجلس است و هر گونه قانون گذاری خارج از این روند، غیر قانونی است اما گویا بعد از نزدیک به دو سال تلاش برای تصویب این موضوع در مجلس، گویا طرفدار محدود سازی اینترنت به این نتیجه رسیده اند که از مجرایی بجز مجلس این کار را به سرانجام برسانند. واقعیت این است که «محدود سازی فضای مجازی» یا آنچه طیفی از اصولگرایان مجلس آن را «صیانت از فضای مجازی» می‌خواند یکی از برنامه‌هایی بود که در سال 1400 به شدت از طرف این افراد دنبال می‌شد و برای تصویب آن برنامه‌های مختلف ریخته شد؛ از «رای گیری برای تصویب این طرح دور از چشم مردم» تا «توهین به مخالفان این طرح». آگاهی رسانی عمومی و شفاف سازی ناشی از فراگیری و ناتوانی در سانسور سلیقه ای و سیاسی در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی برای گروه‌هایی که سالها حیات و قدرت خویش را در انحصار اطلاع رسانی و کنترل و سانسور سلیقه ای اخبار می‌دیدند، واقعا آزاردهنده است و برای ادامه حیات سیاسی آنها، محدود سازی اینترنت الزامی است. اما گسترش فضای مجازی تنها منحصر به انتشار اخبار و گزارش‌های سیاسی نیست. نزدیک به یک دهه است که بسیاری از کسب و کارها به فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی منتقل شده است و به همین خاطر محدود سازی فضای مجازی تنها به کنترل اخبار و اطلاعات منحصر نمی‌شود، بلکه ضربه ای سنگین و همه جانبه به فعالان اقتصادی و بسیاری از کسب و کارهاست.
با این حال، آنقدر این محدود سازی برای این طیف سیاسی مهم است که ماه‌ها تلاش کردند تا به هر روش ممکن این طرح به ثمر بنشیند. داستان این طرح یکبار در تیرماه 1400 تا طرح در صحن علنی مجلس پیش رفت اما با توجه به بازتاب‌های منفی آن در جامعه و افکار عمومی، قالیباف آن را از دستور کار مجلس خارج کرد. چندی بعد مشخص شد که این کار برای دور کردن موضوع از اذهان عمومی. به این ترتیب ششم مرداد این طرح با رای نمایندگان مشمول ماده 85 قانون اساسی شد تا راه برای بررسی و تصویب آن در خارج از صحن علنی باز شود.
پس از آن به خاطر بازتاب‌های منفی این تصمیم‌های مجلس، چند ماهی خبری از این طرح نشد تا اینکه سه شنبه سوم اسفندماه و در حالی که همه هوش و حواس مجلس مشغول تصویب لایحه بودجه است، یکباره اعلام شد که در فاصله بین جلسه علنی صبح و عصر، اعضای کمیسیون طرح حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی در جلسه ای با ۱۸ رای موافق کلیات این طرح را به تصویب رساندند! علی رغم برنامه ریزی قبلی برای تصویب بدون دردسر این طرح و عجله برای تصویب آن، مخالفت جلال رشیدی کوچی نماینده مرودشت باعث افشای چگونگی تصویب این طرح در جلسه ای محدود و با عجله شد و نهایتا این مصوبه از سوی هیات رئیسه مجلس باطل اعلام شد.
حالا در حالی این طرح در قالبی دیگر در شورای عالی فضای مجازی تصویب شده که بعضی نمایندگان از آن بی خبر هستند. به نظر می‌رسد تصویب این موضوع در این شورا تعمدا در زمانی صورت گرفته که مجلس تعطیل است تا از اعتراض بعضی نمایندگان پیشگیری شود. احسان ارکانی، نماینده مجلس در مصاحبه ای با اعلام اینکه اطلاعی از این مصوبه و جزئیات آن ندارم ، گفت: طرح صیانت نه تنها به مرحله اجرا نرسید بلکه تصویب هم نشد. در حال حاضر این طرح برای مطالعه و بررسی بیشتر به مرکز پژوهش‌ها ارجاع شده است در واقع طرح در مرحله بررسی قرار دارد.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات در انتقاد از کاهش سرعت اینترنت گفت: اوضاع اینترنت در کشور خراب است و شاهد کاهش سرعت اینترنت هستیم حتی در برخی روستاها اصلا اینترنت وجود ندارد وزیر ارتباطات باید اعلام کند علت این موضوع مرتبط با تصمیمات شورای عالی فضای مجازیست یا از مشکلات شبکه نشات می‌گیرد که اگر اینطور باشد باید برطرف شود.
ارکانی ادامه داد: وزیر ارتباطات کاهش سرعت اینترنت را تکذیب می‌کند حال باید منتظر باشیم اگر موضوع جدیدی باشد نمایندگان پس از بازگشت تصمیم جمعی در این خصوص بگیرند. چندماه قبل نیز نوری قزلجه، نماینده بستان‌آباد در مجلس با انتقاد از کاهش سرعت و افزایش تعرفه اینترنت، در توییتر نوشت که ‏کاهش سرعت اینترنت و افزایش تعرفه آن از راهکار‌های طرح صیانت برای محدودسازی و مسدودسازی بوده است.
چند روز قبل هم عبدالناصر همتی رئیس کل اسبق بانک مرکزی در صفحه شخصی‌اش نوشت: در مناظره‌های انتخاباتی از پیش‌بینی‌هایم بود که ریاست‌جمهوری رقبایم به طبقاتی سازی اینترنت و محدودسازی حداکثری می‌انجامد. متاسفم که این موضوع به شکل تدریجی خصوصا با مصوبه اخیر شورای عالی فضای مجازی در حال تحقق عملی است.
وی با استفاده از هشتک صیانت نکنید اعلام کرد: معیشت میلیون‌ها ایرانی وابسته به اقتصاد دیجیتال است.
همچنین علی مطهری ، نایب رئیس مجلس دهم در توئیتی نوشت :مصوبه اخیر شورای‌عالی فضای مجازی درباره وظایف و اختیارات و ترکیب کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور که در واقع همان طرح صیانت است و در مجلس به جایی نرسید، یک قانونگذاری است و طبعا نباید معتبر باشد. مجلس باید از حق خود و حق مردم دفاع کند.