سفر رافائل گروسی، مکملی فنی برای توافق وین

گروه سیاسی – محمدحسین روانبخش: مذاکرات هسته ای وین، مهمترین موضوع سیاست خارجی ایران در سراسر سالی بود که آخرین سال قرن 14 شمسی است؛ مذاکراتی که از نیمه دوم فروردین آغاز شد و اگرچه با تغییر دولت در میانه سال متوقف شد و تیم مذاکره کننده هسته ای ایران تغییر کرد، اما تیم مذاکره کننده جدید بر پایه همان مذاکرات قبلی گفتگوها را ادامه داد. حالا بر اساس آنچه طرف عربی عنوان می کند مذاکرات به روزهای پایانی خود رسیده است. اما گویی رقابت در پایان این ماراتن طولانی، کمی فشرده تر شده است و طرفین از حداکثر توان خود استفاده می کنند که برنده بازی باشند. در این میان اعلام سفر غیرمترقبه رافائل گروسی دبیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی از طرفی رسیدن مذاکرات به نقطه ای حساس و سرنوشت ساز را نشان می دهد و از طرف دیگر بازگو کننده این واقعیت مهم است که تا زمانی که یک توافق امضا نشده باشد، هنوز توافق نیست. این امر اهمیت این سفر را چند برابر می کند.
اولین خبرها درباره سفر گروسی چهارشنبه گذشته از سوی منابع غربی منتشر شد و پس از آن محمدرضا غائبی سرپرست نمایندگی ایران در وین اعلام کرد که بر اساس توافق به عمل آمده رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و هیأت همراه روز شنبه به تهران سفر خواهد کرد.وی اعلام کرد که در جریان این سفر وی ضمن ملاقات با مقامات ذیربط کشورمان، در خصوص تداوم همکاری‌های فنی بین ایران و آژانس به رایزنی خواهد پرداخت.
پس از آن سایت نورنیوز که از آن به عنوان سایتی نزدیک به شورای عالی امنیت ملی نام می برند در تحلیلی نوشت: « بدنبال مذاکرات فشرده چند هفته اخیر مقامات سازمان انرژی اتمی ایران با آژانس و توافقات کلی حاصل شده، رافائل گروسی روز شنبه به تهران سفر خواهد کرد و با مهندس اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی دیدار می کند. احتمال می رود که گروسی  در این سفر دیدارهایی هم با دیگر مقامات کشورمان داشته باشد. بنظر میرسد روند تعاملات ایران و آژانس به گونه ای محسوس رو به بهبودی است. بسته شدن روند سوالات در خصوص یکی از اماکن چهارگانه مورد نظر آژانس در آخرین گزارش مدیرکل از جمله شواهد بهبودی روند تعاملات مورد اشاره می‌باشد. اگرچه هنوز در خصوص جزییات سفر گروسی به تهران خبری منتشر نشده ولی انتظار می رود این سفر با ابتکار مدیرکل آژانس برای دستیابی به نقشه راه مشترک برای حل و فصل موضوعات پادمانی مطرح میان ایران و آژانس مرتبط باشد.»
رافائل گروسی پیش از این اعلام کرده بود که به مدت 10 روز با بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی هسته‌ای ایران مذاکرات فشرده در وین داشته است. به این ترتیب می توان گفت که مذاکرات اخیر در وین بر دو پایه مسائل سیاسی و موضوعات فنی و پادمانی پیش رفته است. به نظر می رسد خواسته ها و اختلاف سیاسی دو طرف تا اندازه زیادی حل و فصل شده است، و سفر گروسی برای شکل گیری توافق موضوعات فنی و نظارتی آژانس به نوعی تکمیل کننده توافق های سیاسی است که می تواند منجر به امضای توافق احیای برجام باشد.
گروسی سه ماه پیش در روزهای آغازین ماه آذر نیز به تهران سفر کرده و با محمد اسلامی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه دیدار و گفتگو کرده بود. وی پس از آن سفر در گفت‌وگویی با پرس‌.تی.وی درباره علت سفرش به تهران گفت که رابطه ایران و آژانس دائمی و با روندی مستمر است. در ماه سپتامبر که به ایران آمده بودم، توافق کردیم که جدا از یکسری مسائل فنی که در مورد آنها مذاکره کردیم به زودی نشست‌هایی در سطح سیاسی به منظور تسهیل روابط و صحبت در خصوص شماری از مسائل بین آژانس و ایران داشته باشیم.
گروسی اضافه کرد: از زمانی که دولت جدید روی کار آمد من فرصت دیدار با مقامات جدید به ویژه وزیر امور خارجه را نداشتم، بنابراین در آن زمان در این خصوص توافق شد و از همین رو مذاکرات و گفت‌وگوهای طولانی را در پیش خواهیم داشت.
وی همچنین درباره روند مذاکرات در تهران اظهار داشت: بسیار سازنده بود. شماری از موارد مهم در سطح فنی هستند که باید در مورد آنها صحبت کنیم و در حال پرداختن به آنها هستیم.
با این حال می توان گفت که این سفر رافائل گروسی اگرچه آخرین سفر وی به تهران نیست، اما مهمترین و تاثیرگذارترین سفر است که می تواند باعث شکل گیری روابط جدیدی میان ایران با طرفین غرب در مذاکرات و همچنین آژانس بین المللی انرژی اتمی شود.