جای خالی جوانان در معادلات تصمیم گیران

گروه اقتصادی- مانی هدایت:لایحه بودجه سال آینده کشور از سوی دولت سیزدهم به مجلس یازدهم تقدیم شد و هر روز بخش هایی از این بودجه بحث برانگیز مورد توجه قرار می گیرد. نکته جدید درباره بودجه این است که وام ازدواج در بودجه سال آینده مشخص نشده و این در حالیست مسئولان کشور از تشویق جوانان برای ازدواج می گویند و جوانان از هزینه های بالای ازدواج و تشکیل خانواده!وام ازدواج درقانون بودجه سال 1400 از 50 به 70 میلیون تومان و برای افرادی که در سن زیر 23 سال ازدواج کنند به 100 میلیون تومان افزایش پیدا کرد، با این حال سرعت رشد تورم و گرانی به حدی بود که این وام تقریبا کارایی خود را از دست داد و شد هزینه تهیه یکی دو وسیله نظیر یخچال و ماشین لباسشویی و اجاق گاز و ... که چندان سهولتی در ابتدای زندگی زوج جوانی که قرار بود زندگی خود را با کمترین هزینه ها آغاز کنند ایجاد نکرد.یکی از مهمترین هزینه هایی که برای ازدواج، سد راه جوانان قرار دارد تهیه مسکن است. تا دو سال پیش میشد با 200 تا 300 میلیون تومان یک واحد نقلی در مناطق مرکزی و پایین شهر خرید ولی الان همین مبلغ، پول پیش همان واحد نقلی برای اجاره است! به طور خلاصه وام ازدواج 70 تا 100 میلیونی عملکرد و پوشش هزینه ای خود را چنان از دست داده که دیگر در میان هزینه های آغاز زندگی خیلی به چشم نمی آید. از طرفی تضامین و بازپرداخت آن، خود مشکلات بزرگتری را برای زوجین ایجاد کرده است. با این حال این وام برای بخشی از افرادی که تمایل به از دواج دارند یک کمک است هر چند که مبلغ آن نسبت به هزینه های امروز بسیار پایین است.

بودجه 1401 و ابهام وام ازدواج

تورم 40 درصدی و رشد هزینه های زندگی در ایران، نبود ثبات شغلی، درآمد ناکافی، عدم ثبات اقتصادی، هزینه بالای مسکن، گرانی اقلام و وسایل جهیزیه و صدها مشکل دیگر باعث شده تا نرخ ازدواج در ایران به شدت کاهش یابد. یکی از وظایف قانونی دولت ها تامین زمینه ازدواج آسان و تسهیل گری در این امر با پرداخت وام ازدواج متناسب با هزینه ها است. رقم وام ازدواج هر سال در بودجه جاری کشور تعیین و بعد از تصویب در مجلس به بانک مرکزی و بعد به بانک های عامل جهت پرداخت ابلاغ می شد؛ نکته عجیب در بودجه سال آینده این است که میزان وام ازدواج در لایحه بودجه سال 1401 دولت مشخص نیست! این بدین معناست که یا دولت برنامه ای برای این موضوع ندارد و نهایتا همان رقم بودجه امسال را ابلاغ خواهد کرد یا بودجه ای که در این باره باید اختصاص دهد ندارد و با ادغام بودجه وام ازدواج در سایر ردیف های وزارت ورزش و جوانان سعی در کاهش این رقم دارد.مهدی متقی‌فر، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان با بیان اینکه رقم وام ازدواج در سال ۱۴۰۱ هنوز مشخص نیست و باید منتظر تصویب لایحه بودجه ۱۴۰۱ در مجلس ماند، گفت: «دولت از مجلس درخواست کرده تا مطابق با آیین نامه طراحی شده از سوی سازمان برنامه و بودجه اختیار انجام تغییراتی در بازپرداخت و مبلغ وام ازدواج را داشته باشد، اما مبلغ نهایی وام ازدواج ۱۴۰۱ هنوز مشخص نیست.»
 
بی برنامگی و اصرار بر افزایش جمعیت
 
به دنبال کاهش آمار ازدواج و افزایش آمار طلاق به دلیل عمیق تر شدن مشکلات اقتصادی؛ کاهش فرزندآوری هم به معضلات جامعه ایرانی افزوده شده است. مسئولان در بخش های مختلف با تصمیمات مختلف که بیشتر دستوری هستند تا راه گشای اقتصادی، بر لزوم افزایش فرزندآوری تاکید دارند درحالیکه مانع اصلی را که همان مشکلات اقتصادی و کاهش امید به آینده و بهبودی کشور است ظاهرا فراموش کرده اند.هر چند رسانه های حامی دولت با انتشار اخبار امیدوارکننده به دنبال آرام جلوه دادن وضعیت اقتصادی و ترغیب افکار عمومی برای میل به ازدواج و فرزندآوری هستند، اما این روش ها نمی تواند التیامی برای زخم های عمیق اقتصادی باشد. اگر دولت ها وظایف خود نسبت به تامین رفاه، مسکن، آینده و ... را نادیده نگرفته بودند قطعا امروز وضعیت آمار ازدواج و فرزندآوری شکل دیگری داشت و حتی نیازی به این همه تلاش برای فرزندآوری نبود.البته با ادغام سازمان ملی جوانان و وزارت ورزش، نقش بخش جوانان کمرنگ شده و در معاونت جوانان وزارت ورزش اقدام قابل تاملی در حوزه جوانان صورت نگرفته و گلایه از کمبود بودجه در این حوزه، موضوعی همیشگی بوده است. حالا در بودجه 1401 نیز هزینه های جاری دولت و حاکمیت بر بودجه جوانان ترجیح داده شده و قطعا این شرایط وضعیت ازدواج و فرزندآوری را در سال های بعد بدتر خواهد کرد.