"شنبه ارزانی لبنیات" هنوز نیامده است!

دو هقته بعد از تشکیل دولت جدید، زمانی که قیمت لبنیات یکباره اوج گرفت و بین 50 تا 70 درصد گران شد، در یک روز جمعه جلسه کارگروه تنظیم بازار و کالاهای اساسی به ریاست معاون اول رییس جمهور برگزار شد تا به دستور سید ابراهیم رئیسی رییس جمهوری اقدامات لازم و فوری برای کنترل بازار شیر و لبنیات بررسی شود.
مخبر در این جلسه دستور داد تا ضمن تشکیل جلسات فوری در هفته بعد از آن (23 – 29 مرداد) به منظور بررسی راهکارهای کوتاه مدت و سریع جلوگیری از افزایش قیمت شیر و لبنیات مصرف عام مردم، عوامل اصلی افزایش ناگهانی قیمت شیر در روزهای گذشته پیگیری و بررسی شود.
در ادامه این جلسه وزاری جهاد کشاورزی و صمت گزارشی از عوامل اصلی گرانی لبنیات در کشور و همچنین اقدامات و تمهیدات لازم به منظور ثبات و کنترل قیمت بازار شیر و لبنیات ارایه کردند. با این حال بعد از این جلسه روز تعطیل خبری از ارزاین لبنیات نشد تا اینکه نزدیک به دو ماه بعد وزیر جهاد کشاورزی که مامور ارزان سازی لبنیات شده بود اولین وعده عمومی وزارتش را به مردم داد: لبنیات 10 درصد ارزان می شود.
این ارزانی اگرچه در مقابل گرانی 50 تا 70 درصدی لبنیات چیز قابل داری نبود ولی بازهم این امیدواری را در بعضی افراد فراهم آورد که شاید کمی اوضاع تغییر کند. این وعده هم در روز جمعه داده شده؛ جمعه 16 مهرماه!
با توضیحات بعدی مشحص شد که وعده ارزانی 10 درصدی مربوط به همه لبنیات نیست و فقط سه محصول را در بر می گیرد. در واقع ابتدا وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرد که قیمت لبنیات ۱۰ درصد از «روز شنبه» کاهش می‌یابد، اما بلافاصله سخنگوی انجمن صنایع لبنی به این وعده وزیر اضافه کرد که این کاهش قیمت تنها شامل سه محصول شیر با بسته‌بندی پلاستیکی ۹۰۰ گرمی، شیر ۲.۵ کیلوگرمی کم‌چرب و پنیر UF۴۰۰ گرمی می‌شود. به این ترتیب مشخص شد که آنچه از آن به‌عنوان کاهش ۱۰ درصدی قیمت لبنیات یاد می‌شود در واقع افزایش نرخ مصوب ۳ محصول لبنی پرمصرف و آزادسازی قیمت دیگر محصولات است.
حالا سه ماه و نیم پس از جلسه کارگروه تنظیم بازار و کالاهای اساسی به ریاست محمد مخبر و یک ماه و نیم بعد از وعده وزیر کشاورزی نه تنها خبری از کاهش 10 درصدی سه محصول لبنی نشده بلکه باز هم در این مدت لبنیات گران شده است. البته این بار گرانی گاهی نه به صورت واضح بلکه با کاهش وزن محصول بسته بندی شده و ثابت نگه داشتن قیمت رخ داده است!
بیست روز بعد از وعده وزیر جهاد کشاورزی، وقتی خبری از تخفیف 10 درصدی در خرده فروشی ها نشد، سخنگوی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی با ادعای شرکت‌های لبنی و بخش فروش بر روی سه محصول لبنی از سود قانونی خود به مصرف کنندگان ۱۰ درصد تخفیف داده‌اند، گفت: بعضی خرده فروشی‌ها به جهت کاهش سودشان تمایل زیادی به دریافت کالاهای مشمول تخفیف ندارند که برای حل این مساله با اتاق اصناف ایران در حال مذاکره هستیم.
محمدرضا بنی طبا در سوم آبان اعلام کرد: «شرکت‌های لبنی از تاریخ اعلام شده بر روی اقلامی چون ماست ساده ۲.۵ کیلوگرمی، پنیریواف ۴۰۰ گرمی و شیر پاستوریزه ساده کیسه ای ۹۰۰ میلی لیتر از سود مشروع و قانونی خودشان به مصرف کنندگان ۵ درصد و بخش فروش نیز ۵ درصد و در مجموع ۱۰ درصد تخفیف داده‌اند و این کاهش قیمت در قیمت های درج شده بر روی محصولات نیز اعمال شد.» اما بعضی از سایت های خبری همان زمان نوشتند که وزن دبه های ماست به وزن 2 کیلو ، پنیر به 350 گرم و شیر کیسه ای به 800 میلی لیتر تقلیل یافته است!
این موضوع به مرور عادی شد. دولت هم در 20 آبان ماه لیست قیمتی از کالاهای اساسی منتشر کرد که عملا داستان 10 درصد تخفیف را به فراموشی بسپاریم . در این لیست شیر کیسه ای 900 گرمی 7400 تومان قیمت خورده است، پنیر 400 گرمی 20 هزار تومان و ماست پرچرب 2.5 کیلویی 37 هزار و 600 تومان قیمت خورده است اما هم اکنون شیر کیسه ای با حجم800 میلی لیتر به قیمت 7500 تومان، پنیر 400 گرمی به قیمت 20 هزار تومان و ماست دبه ای با وزن 2200 گرم به قیمت 50 هزار تومان به فروش می رسد.
این در حالی است که زمزمه های گرانی بیشتر لبنیات باز هم به گوش می رسد. روز آخر آبان ماه   مدیر عامل اتحادیه تعاونی‌های لبنی با اشاره به اینکه مصوبه کاهش ۱۰ درصدی قیمت لبنیات اجرایی نشد، اضافه کرد: ورود دولت در پرداخت یارانه تنها راهکار افزایش سرانه مصرف است. سرانه کنونی مصرف کمتر از ۵۰ کیلو لبنیات است که این میزان به حدی پایین است که قابل قیاس با کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه نیست. بی توجهی دولت و نبود حمایت‌های لازم باز هم می تواند سرانه مصرف را کاهش دهد.
وی قیمت کنونی هر کیلو شیرخام در دامداری را ۶ هزار و ۴۰۰ تا ۶ هزار و ۶۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: با احتساب ۲۵۰ تا ۳۰۰ تومان هزینه حمل با نرخ ۶ هزار و ۷۰۰ تا ۶ هزار و ۸۰۰ تومان تحویل کارخانه داده می شود که با عادلانه شدن تخصیص ارز، قیمت هر کیلو شیرخام از مرز ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان بالاتر می‌رود.
در سایت های مختلف نیز گزارش هایی از نبود نظارت و گلایه مردم از آشفته بازار لبنیات و افزایش قیمت دوباره این قبیل محصولات دیده می شود. البته که فقط لبنیات در گرانی های اخیر تنها نیست و بازارهای خودرو، لوازم خانگی، کالاهای خوراکی و ... هم وضعیت مشابهی دارند با این حال معاون اول رئیس جمهور به تازگی گفته که «دولت در ثبات قیمت ها تا حد زیادی موفق بوده است». گویا آنچه مدنظر مخبر است فقط یارانه دریافتی مردم است که در دولت های احمدی نژاد، روحانی و رئیسی ثابت مانده بود و حالا با یارانه ماهیانه یک نفر حتی نمی توان یک دبه ماست خرید!
محمدرضا حقی