با انتخاب غلامحسین محسنی اژه ای به عنوان رئیس قوه قضائیه، همه توان گمانه زنی رسانه های مختلف خبری بر روی کابینه سیزدهم متمرکز شده است و هر روز لیست و نام های مختلف به عنوان همراهان سید ابراهیم رئیسی در دولت آینده مطرح می شود. اما مهمتر از این نام ها، انگیزه ای است که پشت هر کدام از این لیست ها وجود دارد. داستان سهم خواهی، داستان تازه ای نیست و فقط دولت سیزدهم را شامل نمی شود. همواره بعد از هر انتخابات، انتظارات از رئیس جمهور امنتخب بالا می گیرد و افراد و گروه هایی که در پیروزی نقشی داشته اند یا به نوعی از کاندیداتوری فرد پیروز حمایت کرده اند توقع دارند که جای در کابینه آینده داشته باشند. شاید بر اساس این تجربه بوده که ردیسی در دوران تبلیغات خود را نماینده هیچ جریانی نمی دانست و می گفت که به طور مستقل وارد انتخابات شده است. همچنین اعلام کرد که افراد کابینه اش الزاما از نفرات ستاد تبلیغاتی اش تشکیل نمی شود.
چندی پیش خبرگزاری اصولگرای مهر در گزارشی تحلیلی، لیست سازی را یکی از روش های سهم خواهی در کابینه آینده دانست و نوشت: ماجرای سهم خواهیها پس از پیروزی رئیسی در انتخابات جدیتر شد؛ سهم خواهان از پشت نقاب حامیان و ستادهای وی بیرون آمدند و با انتشار لیستهای تقلبی کابینه سیزدهم سعی کردند با سیاست «راه بنداز جا بنداز» خود را به عنوان گزینه وزارتخانهها به افکار عمومی و رئیسی تحمیل کنند. حال آنکه رئیسی با دریافت دقیق این پیامهای سیاسی در اولین نشست خبری خود به دو نکته مهم اشاره کرد، اول اینکه «فقط وامدار مردم هستم» دوم اینکه «ارتباط مردم با من از طریق اقوام، خویشان و بستگان نباید تنظیم شود».
علی رعم این موضوع همچنان این نوع اخبار در محافل سیاسی شنیده می شود. چند روز پیش روزنامه همشهری در گزارشی نوشت: در چانهزنیهای اولیه برای بستن کابینه آینده بهازای هر سمت ۱۰ گزینه مطرح است.
به نوشته این روزنامه، نیروهای مجتمع و بسیار انباشته اصولگرایان در پس سالها نقد دولتمداری اصلاحطلبان و اعتدالگرایان بلافاصله پس از پیروزی ابراهیم رئیسی آزاد شد و این کار رئیسی را برای تشکیل نخستین کابینه سخت کرده است. طیف بسیار گستردهای از بدنه نیروهای اصولگرا داعیهدار حضور خودشان در کابینه رئیسی هستند و خود را نیز آماده کردهاند. چهرهها و رجال اصولگرا و لجستیکشان همه ظرفیت انسانی و مالی خود را طی ماههای اخیر در خدمت پیروزی نامزد ریاستجمهوری گام دوم انقلاب گذاشتند و بذل توجه رئیسجمهور منتخب را انتظار دارند. صف طولانی احزاب و تشکلهای سیاسی جانبداری از رئیسی اکنون گوشه چشمشان به مناسبات و جایگاه خودشان در دولت آینده است.
براساس آخرین برآوردها و اطلاعات دریافتی، ابراهیم رئیسی در ارزیابیهای اولیه خود برای کابینه آینده به فهرستی ۱۰ نفره برای هرکدام از مناصب کابینه رسیده و قرار است از میان آنها کابینه نهایی خود را برای رأی اعتماد به مجلس معرفی کند
نام های پرتکرار
سعید جلیلی پرتکرارترین نام در تسلسل این فهرستهای کابینه است. جریان حامی او که شایعات درباره آرای سفید و باطله آنها در انتخابات اخیر گستردهتر است، قویترین لابی را در کنار جبهه پایداری برای قوام حضورشان در بطن تحولات انقلابی و حاکمیتی آینده کلید زدهاند. برای او طیف گستردهای از مناصب از معاون اولی تا وزارتخانههای مختلف را هم در کابینه رئیسی درنظر گرفتهاند.
گفته میشود سفرهای تبلیغاتی برخی نامزدهای همسوی رئیسی جنبه تبلیغاتی بیشتری برای ریاستجمهوری چهاردهم داشت و این سفرها را نیز به نام رئیسی فاکتور زدهاند! محمد مهاجری، فعال رسانهای اصولگرا در همین باب به ایلنا گفته است: «یقین دارم جبهه پایداری و افرادی که به ایشان نزدیکاند، بهدنبال این موضوع هستند که بتوانند برخی افراد تندرو را در واقع به سمت ایشان جذب کنند. یک آزمون بسیار سخت برای رئیسی در پیش است که بتواند افرادی را انتخاب کند که ویژگی تندروی در آنها وجود نداشته باشد.»
در گزارش دیگری که در بعضی رسانه ها منتشر شده است، آمده است: از افرادی مانند مخبر دزفولی، سعید جلیلی یا علی نیکزاد بهعنوان معاون نخست نام برده میشود؛ اگرچه انتشار نامه انصراف سعید جلیلی روی سربرگ شورای عالی امنیت ملی این گمانه را تقویت کرده که احتمالا او از حالا نشانی سمت آینده خودش را به ابراهیم رئیسی داده است.نام حجت ا... عبدالملکی و احمدامیرآبادی به عنوان گزینه های اصلی وزارت اقتصاد پررنگ تر است.
عزتاله ضرغامی و مرتضی آقاتهرانی وزیر ارشاد، پرویز فتاح و محمدمخبر وزیر نیرو، رستم قاسمی، عبدالحسین بیات و هدایتالله خادمی وزیر نفت، محمدباقر ذوالقدر و صولت مرتضوی وزیر کشور، علیرضا زاکانی سخنگوی دولت، سعید جلیلی و حسین دهقان دبیرشورای امنیت ملی، سید رضا فاطمی امین وزیر صنعت و رضا راعی به عنوان وزیرکار پیشبینی شدهاند.
احتمال حضور سعید محمد هم در دولت بعدی به عنوان وزیر راه و شهرسازی وجود دارد. سعید محمد که بعد از ثبتنام برای انتخابات رد صلاحیت شد، در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا تمایلی دارید در کابینه آقای رئیسی در دولت بعدی حضور داشته باشید؟ گفت: «بنده برای حمایتم از رئیسی هیچ شرطی نگذاشتم و اگر ایشان صلاح بدانند بهعنوان سرباز نظام در خدمتشان خواهم بود؛ برای بنده خدمت به مردم بالاترین درجه را دارد».
گمانهزنیها حاکی از آن است که برای تصدی وزارت امور خارجه دولت رئیسی، افرادی نظیر امیرعبداللهیان و علی باقریکنی مطرح هستند؛ باقریکنی در دوران حضور رئیسی در قوه قضائیه، معاون بینالملل او بود و به نظر میرسد در دولت رئیسی نیز وزیر امور خارجه شود.
برای وزارت اطلاعات نیز نام حجتالاسلاموالمسلمین عبداللهی و مصطفی پورمحمدی مطرح است؛ حجتالاسلاموالمسلمین عبداللهی اکنون رئیس حفاظت اطلاعات قوه قضائیه است. حسین دهقان وزارت دفاع، رضا تقیپور وزارت ارتباطات و امیرحسین قاضی زاده هاشمی یا کامران لنکرانی برای تصدی وزارت بهداشت در فهرست گمانه زنی ها وجود دارد.
بعضی افراد در حال لیست سازی هستند
حسین کنعانیمقدم، تحلیلگر سیاسی، درباره فشارهایی که به دولت رئیسی برای تحمیل افراد به کابینه او میآید، با بیان اینکه آقای رئیسی یکسری شاخصها را مشخص کردهاند که قاعدتا دولت را بر اساس آن شاخصها تعیین خواهند کرد، به ایلنا گفت: بحث شایستهسالاری و فراجناحیبودن از نکات مهمی است که آقای رئیسی درباره دولت خودشان مطرح کردند. باید منتظر باشیم و ببینیم وزرایی که معرفی میشوند، چه خصوصیاتی دارند تا با توجه به وعدههایی که دادند، دولت چابک، فراجناحی و ضدفساد را که کارآمدی لازم را برای حل مشکلات داشته باشد، تشکیل دهند؛ البته اکنون گمانهزنیها و رایزنیهایی دراینباره انجام و لیستهایی مطرح میشود اما تا جایی که من لیستهایی را که در حد گمانهزنی هستند دیدم، به نظرم میرسد که برخی، افراد مختلفی را مطرح میکنند و درحال لیستسازی هستند برای اینکه آقای رئیسی را برای سهمخواهی تحت فشارهای سیاسی قرار دهند.
لیستهای منتشر شده در فضای مجازی بیاعتبار است
یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه سید ابراهیم رییسی، رییس جمهوری منتخب، به اوضاع اشراف دارد و در کابینه از افراد توانمند و مسئولیت پذیر استفاده خواهد کرد، گفت: لیستهای مختلفی که برای کابینه دولت سیزدهم بیرون میآید، غیررسمی و بیاعتبارند.
سید غنی نظری خانقاه در گفتوگو با ایرنا با اشاره به گمانه زنیها درباره ترکیب کابینه سید ابراهیم رییسی اظهار کرد: عدهای واقعا به قصد خدمت پا پیش گذاشته اند که هم تجربه و علم آن را دارند و هم پاکدست هستند و امتحان خود را پس دادهاند، که قابل تقدیر است.اما عدهای هم هستند که به هر قیمتی شده میخواهند خود را وارد کابینه کنند. مثلا فردی ۵ حکم از ستاد آیتالله رییسی دریافت کرده است. به یکی از این آقایانی که چندین حکم دارد به مزاح گفتم احکام شما از احکام خود آقای رییسی بیشتر است. به نظرم این تیپ افراد بیشتر فرصت طلبند تا خدمتگزار.
وی با بیان اینکه انصافا برخی از افرادی که امروز در فضای رسانهای مطرح میشوند در حد وزیر و معاون وزیر نیستند، گفت: برخی افراد خودشان را در فضای مجازی را در کنار افراد دارای صلاحیت به عنوان گزینه فلان وزارتخانه مطرح میکنند. از این جهت لیستهای مختلفی که برای کابینه دولت سیزدهم بیرون میآید، غیررسمی و بیاعتبارند.
وی با اشاره به فرایند معرفی و انتخاب اعضای کابینه گفت: برای کابینه جاهای مختلفی باید نظر بدهند، مجلس باید رای بدهد. سوابق، صلاحیت و گذشته افراد بسیار مهم است. اگر کسی مطرح شود ولی نتواند در مجلس رای اعتماد بگیرد چه سودی دارد؟ من و همکارانم در مجلس یازدهم برای انتخاب کابینه دولت فقط کارآمدی و صلاحیت افراد معرفی شده را در نظر میگیریم. اگر فردی معرفی شود که ضعیف باشد قطعا با رای مخالف مواجه خواهد شد.