تحریم کامل نفت ایران از این نقطه آغاز شد

اگر فکر می‌کنید که تحریم کامل نفت ایران از یکی از اتاق‌های دولت آمریکا در کاخ سفید آغاز شده‌ است، سخت در اشتباهید! این اتاق‌ها مدت‌ها بود که آنجا در واشنگتن بودند و ایده تحریم کامل نفت ایران نیز چندان جدید نیست. واقعیت چیز دیگری است: برای این‌که بدانیم نقطه آغاز تحریم کامل نفت ایران کجا بوده باید به منطقه پهناوری در غرب ایالت تگزاس و جنوب شرق نیومکزیکو برویم؛ جایی که «قلب رنسانس نفتی» آمریکا است. این نوشته را تا انتها بخوانید تا پی ببرد که آمریکا چگونه قدرتِ اقتصادیِ تحریم کامل نفت ایران را به دست آورد.
به گزارش مردم سالاری آنلاین، دولت آمریکا از اردیبهشت امسال، سیاست به صفر رساندن صادرات نفت ایران را اجرایی کرد و دیگر حاضر نشد معافیت‌های کشورهای خریدار نفت ایران را تمدید کند. تا چند سال پیش، تحریم کامل نفت کشوری که روزانه در حد ۳.۸ میلیون بشکه نفت تولید می‌کند به طنز شبیه بود؛ اما در سال ۲۰۱۹ دولت ترامپ در اقدامی خصمانه و غیرقانونی، این سیاست را در نقطه کانونی کمپین فشار حداکثری خود علیه ایران قرار داد.
هر تصمیم سیاسی نهایتاً مبتنی بر یک سری مبانی قدرت است که ریشه‌های اقتصادی یا نظامی دارند. این تصمیم سیاسی دولت آمریکا، یعنی سیاست به صفر رساندن صادرات نفت ایران، بر قدرت نوظهور این کشور در زمینه تولید نفت خام مبتنی است.
پِرمین بیسین، یک میدان نفتی پهناور در غرب ایالت تگزاس و جنوب شرق نیومکزیکو است که راز و رمز تحریم کامل نفت ایران در آن قرار دارد. این میدان نفتی، یک میدان غیرمتعارف محسوب می‌شود و منابع نفتی آن از نوع نفت شیل (صخره‌های رسوبی حاوی مواد هیدروکربنی) است. میزان تولید نفت خام این میدان در سال ۲۰۱۹، ۴.۴ میلیون بشکه در روز بوده است. تنها در سال ۲۰۱۹، تولید نفت از پرمین بیسین ۹۲۰ هزار بشکه در روز، نسبت به میانگین سال ۲۰۱۸، افزایش یافته است.
بیش از یک‌سوم نفت خام تولیدی در آمریکا در پرمین بیسین تولید می‌شود و با اتکاء به این میدان بوده که آمریکا به صادرکننده نفت خام تبدیل شده است؛ جالب است بدانید که صادرات نفت در آمریکا تا همین چند سال پیش (سال ۲۰۱۵ میلادی) ممنوع بود.
آمریکا از ماه می سال ۲۰۱۹ تاکنون، بیش از سه میلیون بشکه در روز نفت خام صادر می‌کند و این میزان از صادرات نفت خام، بیش از صادرات تمام کشورهای عضو اوپک به جز عربستان سعودی و عراق است. مجموع صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی آمریکا در حال حاضر بیش از واردات این کشور است و این نخستین بار است که از زمان ثبت اطلاعات توسط اداره اطلاعات انرژی آمریکا در سال ۱۹۷۳، چنین اتفاقی روی داده است.
در حوزه نفت خام، آمریکا همچنان یک واردکننده خالص محسوب می‌شود و میزان واردات نفت خام آن بیش از صادرات آن است؛ اما بعید نیست در این حوزه نیز آمریکا به یک صادرکننده خالص تبدیل شود. تولید نفت خام آمریکا در حال حاضر از تمام کشورهای جهان، حتی روسیه و عربستان سعودی بیشتر است. بنا به گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، در سال ۲۰۱۹، تولید نفت خام این کشور به‌طور متوسط ۱۲.۲ میلیون بشکه در روز بوده است. اداره اطلاعات انرژی آمریکا، پیش‌بینی کرده که تولید نفت خام این کشور در سال ۲۰۲۰ به ۱۳.۳ میلیون بشکه در روز و در سال ۲۰۲۱ به ۱۳.۷ میلیون بشکه در روز برسد. تولید نفت خام آمریکا در سال ۲۰۰۹، تنها ۵.۲ میلیون بشکه در روز بوده و در هیچ نقطه‌ای از جهان، این میزان از رشد تولید نفت تجربه نشده است.
 
پرمین بیسین و رنسانس نفتی در آمریکا
کارشناسان آمریکایی میدان نفتی غیرمتعارفِ پرمین بیسین را به «معدن طلا» و همچنین به «کیک لایه‌ای» تشبیه کرده‌اند. این میدان از چند لایه شیل تشکیل شده که روی هم قرار گرفته‌اند؛ ۶ لایه حاوی مواد هیدروکربنی در این میدان روی هم قرار گرفته و شرکت‌های نفتی با حفاری در یک منطقه، از چند مخزن، نفت استخراج می‌کنند!
برخی حتی این میدان بزرگ را با میدان نفتی غوار عربستان مقایسه می‌کنند. برخی از مدیران شرکت‌های نفتی آمریکایی می‌گویند که تولید نفت خام از پرمین بیسین، ظرف سال‌های آینده ممکن است به ۸ تا ۱۰ میلیون بشکه در روز برسد. ممکن است این پیش‌بینی حاصل نشود؛ اما چیزی که واضح است این است که پرمین بیسین تا همین‌جای کار نیز دنیای انرژی را تغییر داده و رنسانس نفتی را برای آمریکا رقم زده است. آمریکا دارد به یک عربستان سعودی جدید تبدیل می‌شود و این برای دیگر تولیدکنندگان نفت، خبر خوبی نیست.
در واقع، یک قدرت نفتی ظهور کرده است که تولید نفت‌اش با رشد بی‌سابقه‌ای در حال افزایش است و به مقررات تجارت آزاد در بازار نفت نیز پایبند نیست. آمریکا برای فتح بازارهای جدید از تحریم استفاده می‌کند و از قدرت نفتی نوظهور خود، یک اسلحه ساخته است.
پرمین بیسین جایی است که این قدرت اقتصادی را به دولت ترامپ داد تا سیاست به صفر رساندن صادرات نفت ایران را کلید بزند. آمریکا همزمان با ایران، با یک کشور نفت‌خیز دیگر یعنی ونزوئلا نیز درافتاده است. بازار نفت در سالیان گذشته، چنین امکانی به آمریکا نمی‌داد اما هم‌اکنون میدانی همچون پرمین بیسین، مختصات بازار نفت را تغییر داده است.    

گزارش: محمدحسین روانبخش