ضرر هنگفت سهامداران بازار پایه فرابورس

بعد از اعلام مقررات جدید بازار پایه فرابورس، اکثر نمادهای این بازار با افت شدیدی مواجه شدند. بررسی برخی از سهم‌های بازار پایه و همچنین واکنش‌های کاربران در فضای مجازی نشان می‌دهد که بخشی از سهامداران بازار پایه، ضررهای هنگفتی در آخرین معاملات این بازار کرده‌اند. میزان ضررها در بازار پایه چه میزان بوده است؟ آینده سهم‌ها در این بازار چگونه خواهد بود؟
به گزارش مردم سالاری آنلاین، دستورالعمل مقررات جدید بازار پایه فرابورس در عصر روز پنجم شهریور امسال ابلاغ شد و درست از روز کاری بعدی، اکثر نمادهای بازار پایه در واکنش به مقررات جدید قرمزپوش شدند و صف‌های فروش طویلی در این بازار شکل گرفت.
چیزی که جو هیجانی را در میان سهامداران بازار پایه رقم زد و باعث کاهش شدید قیمت سهام در این بازار شد، تغییر دامنه نوسان قیمت سهام شرکت‌های بازار پایه فرابورس بود. دامنه نوسان به معنای میزانی (برحسب درصد) است که قیمت سهام یک شرکت می‌تواند روزانه کاهش یا افزایش یابد.
پیش از مقررات جدید، ، دامنه نوسان در بازار پایه «ب» ۱۰ درصد و بازار پایه «ج»، نامحدود بوده است. دامنه نوسان در بازار بورس و فرابورس در حاضر ۵ درصد است. طبق مقررات جدید، نمادهای بازار پایه در سه تابلوی زرد، نارنجی و قرمز قرار می‌گیرند و هر هفته برای این تابلوهای بازار پایه، ‏یک حراج معاملاتی در روز دوشنبه از ساعت ۱۲ تا ۱۲:۳۰ انجام می‌شود. دامنه نوسان در حراج پایانی روزهای دوشنبه، در تابلوی زرد ۶ درصد، تابلوی نارنجی ۴ درصد و ‏تابلوی قرمز ۲ درصد خواهد بود. در بقیه روزهای معاملاتی هفته و همچنین در روز دوشنبه تا قبل از ساعت ۱۲، دامنه نوسان در ‏تابلوی زرد ۳ درصد، تابلوی نارنجی ۲ درصد و تابلوی قرمز ۱ درصد خواهد بود و مبنای نوسان‌های اعلام‌شده نیز قیمت پایانی ‏روزهای دوشنبه هر هفته خواهد بود.
از نظر بسیاری از سهامداران بازار پایه، با کاهش دامنه نوسان، نمادهای این بازار جذابیت خود را از دست می‌دهد و همین تصور بود که باعث سقوط قیمت سهام در این بازار شد.
 
نمایی از کاهش قیمت سهام در بازار پایه
برای این‌که بدانیم بخش قابل توجهی از سهامداران بازار پایه، چه میزان بعد از ابلاغ مقررات جدید، زیان دیدند، کافی است کاهش ارزش سهام برخی از نمادهای این بازار را بررسی کنیم.
قیمت سهام شرکت پلی اکریل ایران (نماد شپلی) بعد از ابلاغ مقررات جدید، یعنی از روز چهارشنبه ششم شهریور تا روز سیزدهم شهریور که نمادهای بازار پایه جهت اجرایی شدن مقررات جدید و انتقال به تابلوهای رنگی بسته شدند، ۲۷ درصد کاهش یافت.
قیمت نماد شمواد در بازار پایه «ب» فرابورس نیز پس از ابلاغ مقررات جدید ۲۳ درصد کاهش یافت. کاهش قیمت در شرکت کارخانجات مخابراتی ایران (نماد لکما) نیز در همین دوره زمانی، ۲۸ درصد بود. به همین ترتیب، قیمت سهام شرکت بسته‌بندی ایران (نماد فبیرا) نیز پس از ابلاغ مقررات جدید ۲۷ درصد کاهش یافت.
نمادهایی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، مواردی هستند که سهامداران آن‌ها در بازار پایه بیشترین میزان ضرر را متحمل شدند. در برخی دیگر از نمادها میزان کاهش قیمت سهام، بعد از ابلاغ مقررات جدید، کمتر از این میزان بود. به‌عنوان مثال، قیمت سهام شرکت توسعه بازرگاني آهن و فولاد ميلاد (نماد بمیلا) بعد از ابلاغ مقررات جدید حدود ۱۳ درصد کاهش یافت.
در کل، در برخی نمادهای بازار پایه که وضعیت بنیادی بهتری داشتند، میزان کاهش قیمت‌ها بعد از ابلاغ مقررات جدید کمتر بود و برخی نمادهای بازار پایه (نظیر نماد واحیا) نیز در مجموع کاهش قیمتی را تجربه نکردند. با این حال، یک برآورد سرانگشتی از تغییرات قیمت سهام در بازار پایه نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از سهامداران این بازار، متضرر شدند و میزان ضررها نیز در موارد بسیاری، چشمگیر بوده است.
اگر بعد از بازگشایی نمادهای بازار پایه، که قرار است در روز ۲۵ شهریور صورت گیرد، همچنان رفتار هیجانی در بین سهامداران این بازار وجود داشته باشد و بر حجم صف‌های فروش افزوده شود، احتمالاً میزان ضررها در بازار پایه بیشتر نیز خواهد شد. تنها توصیه‌ای که به سهامداران بازار پایه می‌توان کرد این است که اگر از پشتوانه بنیادی سهم‌هایشان مطمئن هستند از فروش آن بعد از بازگشایی بازار پایه خودداری کنند. درست است که دامنه نوسان در بازار پایه کاهش زیادی داشته، اما اگر سهم‌ها ظرفیت بنیادی داشته باشند، حتی با دامنه نوسان مشخص‌شده در مقررات جدید نیز سهامداران می‌توانند انتظار بازده‌های مناسب را داشته باشند. در واقع، سهم‌های بنیادی بازار پایه، قطعاً آینده مطمئنی خواهند داشت و سهامداران این سهم‌ها نباید نگرانی داشته باشند.
سازمان بورس می‌توانست در ابلاغ مقررات جدید بازار پایه بهتر از این‌ها عمل کند تا بخش قابل توجهی از سهامداران این بازار متضرر نشوند، اما این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که مقررات جدید، سویه‌های مثبتی دارد که در میان‌مدت به نفع سهامداران خُرد بازار پایه است.