از رنجی که می بریم !

از هر حزب و گروه و تفکری که هستیم ، اعم از اصلاح طلب یا اصول گرا ، افراطی یا معتدل ، اگر قدری از توسن آرمان های خود به زیر آییم و با واقعیت ها زندگی کنیم و شرایط نظام و جامعه را در سطوح داخلی و خارجی ، محلی و منطقه ای واقع بینانه تحلیل کنیم ، بخوبی در می یابیم که دکتر روحانی و دولت یازدهم بهترین انتخابی بوده و هست که مردم فراروی جامعه قرار دادند . انتخابی که شکاف محتمل اجتماعی و سیاسی را به نفع نظام پر کرد و نه لزوماً به نفع این و یا آن فرد و گروه . طبیعی است که این انتخاب برای این و یا آن فرد و گروه انتخاب آرمانی نباشد ، اما با واقع نگری بهترین است . اما آیا بهترین همیشه بهترین می ماند ؟ هرگز ! تدبیر می خواهد تا فاصله اش با بهترین را زیاد نکند . منشاء این تدبیر ستاد رئیس جمهور ، ستاد دولت و ستاد اعضای دولت است . همراه هر تدبیر و قبل از هر تدبیر و بعد از هر تدبیر مهمترین تدبیر ، مؤلفه ی عاطفی ، هیجانی جامعه است . این مؤلفه چگونه تدبیر می شود ؟ با پتانسیل های ارتباطی و اخلاقی . این پتانسیل در کجا یافت می شود ؟ در روابط عمومی و سرمایه های درونی آنها و توانمندی شناخت بیرونی .
همه می گویند مهمترین اقدام دولت یازدهم ، توجه به معیشت مردم و توجه به مسائل اقتصادی است ، اما چهره سرشناس و کارشناس و استاد دلسوز اقتصاد ، استاد فرشاد مؤمنی در مطلبی که روز چهار شنبه ۶ شهریور از ایشان در رسانه ها منتشر شد ، خطاب به دولت و وزرا چنین گفت : خود را از مشورت متخصصان ارتباطات بی نیاز ندانید . قطعاً استاد به این نکته توجه داشته که یکی از مؤلفه های مهم در تعریف سرمایه های اجتماعی عنصر تعامل و ارتباط است .
خیلی از سازمان ها در سطح جهان در سالهای اخیر بررسی کردند و به این مهم دست یافتند که بیشتر مشکلاتی که در سازمان ها وجود دارد بر می گردد به مشکلات ارتباطی و مدیریت ارتباطات .
می گویند ما در روابط عمومی آنچه را که می خواهیم بدست نمی آوریم ، آن چیزی را در روابط عمومی به دست می آوریم که برای آن بتوانیم مدیریت ارتباط آگاهانه تدوین کنیم .
آنچه که یک استاد فرهیخته اقتصاد را واداشته تا به دولت توصیه کند با متخصصان ارتباطات مشورت کنند ، شتاب در ارزیابی ها ، وعده دادن های ناآگاهانه ،ایجاد انتظار خارج از واقعیت ها است و بیم منفعل بودن روابط عمومی ها و انتصابات دور از صواب است .
نگارنده این معنا را در اواخر تیر ماه وقبل از معرفی کابینه در پایگاه اطلاع رسانی فریادگر و روزنامه مردم سالاری اشاره کرده بودم و امروز دغدغه کم توجهی به آن توصیه و توصیه های مشابه آزارم می دهد .
یکی از عواملی که در سر نوشت هر موسسه ، گروه و فرد اهمیت و ارزش اساسی دارد و انها را در نیل به هدف ها یاری می دهد ، کیفیت رابطه انها با افراد و مخاطبین حقیقی و حقوقی است که با انها سر و کار دارند و همچنین با افکار عمومی جامعه ای است که در ان به فعالیت مشغولند . هر اندازه این ارتباط بطور مفیدی مستقر و به شکل مؤثر ی گسترش یافته باشد ، به همان نسبت ان فرد , گروه و موسسه در دستیابی به اهداف خود موفق تر است . اکنون به عنوان یک اصل اساسی در مدیریت پذیرفته شده است که افراد مؤسسات برای رسیدن هر چه بهتر و راحت تر به مقاصد خود نیازمند به حسن رابطه و درک متقابل و توسعه تفاهم با یکدیگر و عموم مخاطبین می باشد .
مدیران به دلایل فوق ، در تشکیلات خود اقدام به تاسیس دفتر ، واحد یا بخش تحت عنوان «روابط عمومی» نموده اند تا از طریق ان ارتباط مفید و مؤ ثر را با افراد داخل و خارج سازمان بر قرار نماید و با اگاه کردن ، تشویق ، و ترغیب انان ، به اهداف مدیران ، سریعتر ، راحت تر ، و با هزینه کمتر جامه عمل بپوشانند . دست اندر کاران چنین دفاتری همه روزه در تلاشند تا با استفاده از تکنیک ها و تخصص های حرفه روابط عمومی ، به گسترش تفاهم و ارتباط مؤثر بپردازند .
هدف از این نوشتار ،نگاهی نو به ارتباطات دولت یازدهم در دوران گذر و استقرار با عنایت به محور های فوق الذکر و ارائه برنامه ای در راستای ارتقاء این ارتباط و دست یافتن به شناخت افکار عمومی و نفوذ در ان برای جلب رضایت افکار و شهروندان نسبت به دولت یازدهم است . بدیهی است این وظیفه در قالب مجموعه ای از فعالیت های ارتباطی صورت می گیرد ،که می توان انها را تحت عناوین ارتباطات رسانه ای و مردمی ،درون و برون سازمانی ، امور فرهنگی و نمایشگاه ها ، انتشارات ، سنجش افکار و پژوهش و برنامه ریزی دسته بندی کرد .
اما چرا توجه به این ارتباط برای دولت یازدهم جدی می شود ؟
نکته قابل توجه و تامل این است که بر اساس پیش بینی های انجام شده ، مخاطبین دولت در بخش های اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی و خدماتی همه جمعیت ایران و بخش عظیمی از جمعیت جهان را در بر می گیرد . مطالبات و نیاز های مخاطبان و نیز پیام های رئیس جمهور و وزرا از جنس مطالبات و نیاز ها و پیام ها ی روزمره ، میان مدت و دراز مدت و حتی از نوع چشم اندازی است و حتی رویداد های اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی درون این مخاطبین ، رویداد هائی متنوع و ازنوع چیزی است که در جامعه جریان دارد ،خطای بزرگ ارتباطی این است که انتظار پاسخ به این مطالبات در کوتاه مدت را تقویت کند . بنابراین طبیعی است که رسانه های جمعی و ارتباطات سنتی و فعالیت معمول روابط عمومی نتواند پاسخ گوی این ارتباط باشد ، باید با رویداد سازی ارتباطی هم زمینه انتقال پیام ها را به جامعه مخاطب گسترش داد و هم زمینه مشارکت در وظایف مدیریتی را فراهم ساخت . باید خیلی زود تر از این زمان حتی در دوران بعد از انتخابات تا تنفیذ و تحلیف و رأی اعتماد به این مهم پرداخته می شد . ولی به مصدا ق مثل معروف که « ما هی را هر وقت از اب بگیرید ، تازه است » باید توجه مسئولین فعلی به این مهم را برای جامعه ارتباطی و نهاد های روابط عمومی یک فرصت تلقی کرد و صمیمانه در کنار انها قرار گرفت و الگوی جدیدی را بنیان نهاد .
با این نگرش ، مسئولین ارتباطات ریاست جمهوری باید پس از مطالعات اغازین و بررسی دقیقتر
فرایند ها و مراحل اجرائی ، یک راهبرد ارتباطی صد روزه را با کمک اساتید و کارشناسان و نهاد های مدنی و علمی ارتباطی و فرهنگی و رسانه ای تدوین وبه دولت به معنای اعم و شخص رئیس دولت به عنوان اخص پیشنهاد می کردند ، و با عنایت صاحبنظران ارتباطات و دست اندر کاران رسانه ، خلاء های احتمالی طرح را تکمیل می کردند تا طرح قابلیت اجرا پیدا کند.
از جمله اهداف مهم این راهبرد می تواند ظرفیت سازی رسانه ای و پر کردن این ظرفیت با هدایت و حمایت محققان ، نویسندگان ، گزارشگران ، تهیه کنندگان و..... و بر طرف کردن « ناهماهنگی های ادراکی » با مردم و رسیدن به اقناع در رابطه با برنامه ها و فرایند های دولت تدبیر و امید باشد .
ارتباط هدایت شده ،می تواند اقدامات مثبتی را در راستای رسیدن به اهداف و افزایش رضایتمندی جامعه مخاطب ، داشته باشد . بدیهی است ، ارتباط موثر ، انطباق « محتوا ی مقصود » و « تاثیر مقصود» با « محتوا ی مشهود » و (( تأثیر مشهود )) منظور است ، که در ان تغییر سیاست ها و روش ها و برنامه ها به ضرورت ممکن و پذیرفته است .
ارتباطات با چنین نگرشی ، امتیازات فراوانی را در بر دارد . تأکید بر تدوین چنین راهبرد ارتباطی صد روزه در سطح کلان و در سطح هر سازمان و وزارتخانه ستادی از این جهت است که راهبرد ارتباطی کارشناسانه چاره ی بی تدبیری هاست تا بیش از این چالش ناخواسته فراروی دولت امید ایجاد نشود .
چه قضاوت ها ی زود رس که ایکاش نمی شد ، چه سخن ها که ایکاش گفته نمی شد ، چه وعده ها که ایکاش داده نمی شد ، چه انتظار ها که ایکاش ایجاد نمی شد و چه انتصاب ها در حوزه ی رسانه ها و روابط عمومی ها که ایکاش نمی شد و .... . طرح راهبرد ارتباطی صد روزه ،دولت و علاقمندانش را از ایکاش های بعدی بی نیاز خواهد کرد .